Παγκόσμια Ημέρα Γάλακτος: Γάλα - Τα οφέλη από τη γέννηση μέχρι την εφηβεία
Παγκόσμια Ημέρα Γάλακτος: όλα για το γάλα
Το γάλα είναι η πρώτη τροφή που παρέχεται σε έναν άνθρωπο κατά τη βρεφική του ηλικία. Από την 1η ημέρα ζωής το γάλα συνδέεται με την ύπαρξη μας, φυσικά μιλάμε για το μητρικό γάλα ή το γάλα φόρμουλα που είναι κατάλληλο για τη βρεφική ηλικία και όχι τα ζωικά γάλατα ή φυτικά ροφήματα.
Πόσο γάλα πρέπει να πίνει ένα βρέφος ανά ηλικία;
Τα βρέφη από 0 εως 6 μηνών τρέφονται αποκλειστικά με γάλα είτε μητρικό είτε φόρμουλα. Ο θηλασμός γίνεται συνήθως κατά απαίτηση παιδιού δηλαδή όταν πεινάει θηλάζουμε. Ενώ το γάλα φόρμουλας το προσφέρουμε συνήθως ανά 3 ώρες ή αναλόγως με τις συστάσεις του παιδιάτρου.
Μετά τον 6ο μήνα γίνεται εισαγωγή στα τρόφιμα με αποτέλεσμα να καταλήγουμε σταδιακά σε 2 μερίδες γάλα την ημέρα (1 μερίδα 250-330ml) συνήθως το προσφέρουμε πρωί και βράδυ δεδομένου ότι μέσα στη μέρα το μωράκι μας καταναλώνει στερεά τροφή.
Πόσο γάλα πρέπει να πίνει ένα παιδί την ημέρα μέχρι τα 12;
Οι επίσημες διατροφικές οδηγίες αναφέρουν πως από την ηλικία του 1 έτους μέχρι τα 9 έτη η κατανάλωση ορίζεται ως 2 ½ φλιτζάνια γάλα την ημέρα (περίπου 500 ml)ενώ από τα 9 έτη έως τα 18 περίπου 3 φλιτζάνια την ημέρα (περίπου 750ml), ανεξάρτητα από το φύλλο του παιδιού.
Τι γάλα να πίνουν τα παιδιά; Πλήρες; Με λίγα λιπαρά; Κατσικίσιο;
Συνήθως πλήρες γάλα παρέχεται μέχρι την ηλικία των 2 ετών και από εκεί και πέρα μπορούμε να καταναλώνουμε ημιαποβουτυρωμένο (1-2 % λιπαρά). Δεν προτείνεται το τελείως αποβουτυρωμένο καθώς τα λιπαρά του γάλακτος βοηθούν στην απορρόφηση των λιποδιαλυτών βιταμινών. Το γάλα που προσεγγίζει καλύτερα το μητρικό είναι το γάλα γαϊδουριού ή και αλόγου. Φυσικά όμως το κόστος απόκτησης είναι αποτρεπτικό. Μετά έρχονται τα υπόλοιπα ζωικά γάλατα όπως κατσικίσιο, πρόβειο και αγελαδινό. Το κατσικίσιο σε σχέση με το αγελαδινό υπερτερεί στο γεγονός ότι δεν περιέχει τα ίδια επίπεδα καζεΐνης και λακτόζης σε σχέση με το αγελαδινό με αποτέλεσμα να είναι πιο εύπεπτο. Γενικά αν το βάρος των παιδιών είναι φυσιολογικό και οι αιματολογικές εξετάσεις εντός φυσιολογικών ορίων μπορούμε να προσφέρουμε πλήρες γάλα και μετά τα 2 έτη.
Προσφέρει κάτι το γάλα στα παιδιά από την ηλικία των 12-18;
Το γάλα είναι γνωστό ότι αποτελεί πηγή ασβεστίου, επιπλέον παρέχει μαγνήσιο, βιταμίνη D, βιταμίνες του συμπλέγματος Β και πληθώρα άλλων θρεπτικών συστατικών. Επομένως έχει πολλά θρεπτικά συστατικά να δώσει για την ανάπτυξη ενός παιδιού. Πολλές φορές ένα παιδί μπορεί να αρνηθεί την κατανάλωση του, είτε γιατί γευστικά δεν αρέσει είτε γιατί μπορεί να υπάρχει δυσανεξία ή κάποια αλλεργία. Αυτό δεν πρέπει να μας προκαλεί άγχος καθώς τα θρεπτικά συστατικά που παρέχονται από το γάλα μπορούμε να τα βρούμε και σε άλλες τροφές είτε γαλακτοκομικά όπως το γιαούρτι και το τυρί είτε και μη γαλακτοκομικά π.χ. σαρδέλες, λάχανο και διάφορα άλλα σαν πηγή ασβεστίου.
Σε ποια ηλικία να σταματήσει το γάλα το παιδί;
Δεν υπάρχει ηλικία για να σταματήσουμε το γάλα. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι μετά τα 18 μπορεί να περιοριστεί η κατανάλωση του καθώς το μεγαλύτερο μέρος της ανάπτυξης έχει ολοκληρωθεί. Η κατανάλωση φυτικών ροφημάτων προτείνεται να μην ξεκινήσει πριν την ηλικία των 5 ετών
Όταν το παιδί δεν πίνει γάλα - Τι εναλλακτικές υπάρχουν;
Αν ένα παιδί δεν καταναλώνει γάλα, επιδιώκουμε να καταναλώνει γιαούρτι ή και τυρί. Σε περίπτωση που γενικά τα γαλακτοκομικά δεν αρέσουν ή δεν είναι ανεκτά τότε μπορεί ένα παιδί άνω των 5 ετών να καταναλώσει φυτικά ροφήματα τα οποία όμως δεν πρέπει να περιέχουν ζάχαρη και αρωματικές ύλες. Η πιο καλή εναλλακτική φυτικών ροφημάτων είναι το ρόφημα σόγιας καθώς η σύσταση του προσεγγίζει το ζωικό γάλα, παρόλα αυτά θέλει προσοχή καθώς περιέχει φυτοοιστρογόνα.
Να πιέζουμε ένα παιδί να πίνει γάλα ή όχι;
Η πίεση και η καταπίεση δεν φέρνει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Το γάλα ναι είναι θρεπτικό αλλά μπορούμε και χωρίς αυτό. Καλό είναι ακόμη και σε μικρές ηλικίες να εξηγούμε για ποιο λόγο προτείνουμε στο παιδί μας να καταναλώσει κάποιο τρόφιμο. Επίσης πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας τη γενικότερη εικόνα και κατάσταση υγείας του παιδιού. Αν ένα παιδί τρώει από όλες τις ομάδες τροφίμων και η ανάπτυξη του είναι φυσιολογική εντός καμπυλών ανάπτυξης τότε σημαίνει ότι καλύπτεται από θρεπτικά συστατικά και επομένως δεν αγχωνόμαστε για την κατανάλωση γάλακτος. Αν υπάρχουν θρεπτικές ελλείψεις τότε ίσως μπορούμε να κάνουμε πιο έντονες συστάσεις για την κατανάλωση του γάλακτος. Σε κάθε περίπτωση δεν πιέζουμε εκτός και αν υπάρχει θέμα υποθρεψίας.
Ζιώγου Γεωργία, MSc
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
