Τί είναι οι Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες και πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου;
Συνήθως υποθέτουμε πως τα παιδιά με Μαθησιακές Δυσκολίες είναι τεμπέληδες ή «κακά παιδιά», όμως αφού παρατεθούν αναλυτικά τα ψυχοκοινωνικά τους χαρακτηριστικά θα μπορέσουμε να έχουμε μια καλύτερη εικόνα για το προφίλ αυτών των παιδιών.
Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι οι Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες (δυσλεξία, δυσορθογραφία, δυσγραφία, δυσαριθμια και δυσαναγνωσία) δεν οφείλονται σε ψυχολογικούς, κοινωνικούς ή οικογενειακούς παράγοντες ούτε σε χαμηλό δείκτη νοημοσύνης ή ελλιπή μαθησιακή προετοιμασία.
Αντίθετα, οφείλονται σε ενδογενείς νευροφυσιολογικούς παράγοντες, όπως την ελλιπή φωνολογική αποκωδικοποίηση, τα προβλήματα οπτικό-χωρικής αντίληψης και τη δυσλειτουργική βραχύχρονη μνήμη. Σε αντίθεση με τις Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες, οι Δυσκολίες Μάθησης συνιστούν κυρίως συσσώρευση μαθησιακών κενών και οφείλονται σε εξωγενείς παράγοντες όπως ψυχολογικούς, κοινωνικούς και οικογενειακούς παράγοντες, προβλήματα ενσωμάτωσης στο σχολείο, ελλιπής προετοιμασία, κακή διδασκαλία και ίσως και χαμηλού δείκτη νοημοσύνης.
Επιπλέον φαίνεται ότι οι Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες και οι Δυσκολίες Μάθησης εντοπίζονται με μεγαλύτερη συχνότητα στα αγόρια και αναλογία 4/1 ως προς τα κορίτσια. Ως προς τα γενικά χαρακτηριστικά που αφορούν τις Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες, τα παιδιά αυτά έχουν χαμηλότερες επιδόσεις από την ικανότητα της ηλικίας τους, παρά τις αδυναμίες τους διατηρούν πολλές άλλες δεξιότητες ή ικανότητες, είναι συγχρόνως χαρισματικά και τείνουν να αποκρύπτουν τις δυσκολίες και τις αδυναμίες τους.
- Τα έντονα αισθήματα ματαίωσης που προκαλούνται από την ακαδημαϊκή αποτυχία και η αδυναμία τους να κάνουν τα στοιχειώδη (π.χ. να διαβάσουν) αποτελούν τα δύο βασικά κοινά χαρακτηριστικά των παιδιών με Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες.
- Επίσης, τείνουν να αποδίδουν τις αποτυχίες τους στην αδυναμία/βλακεία τους ή στην κακή τους τύχη. Τέλος, όταν ο εκπαιδευτικός δεν είναι ενήμερος για τη ιδιαίτερη φύση των Ειδικών Μαθησιακών Δυσκολιών τείνει να απορρίπτει ή να επικρίνει αυτά τα παιδιά. Εξαιτίας, λοιπόν, της συνεχούς ματαίωσης ή απόρριψης από δασκάλους, συμμαθητές και γονείς τα παιδιά μπορεί να αναπτύξουν χαμηλή αυτοπεποίθηση, υπερευαισθησία,αντιδραστικότητα απέναντι στους εκπαιδευτικούς, συμπεριφορικά προβλήματα και συμπεριφορικές εκρήξεις.
Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν για να βοηθήσουμε τα παιδιά με Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες στο πλαίσιο της τάξης;
Το πρώτο βήμα είναι η έγκυρη και εξειδικευμένη διάγνωση (συνήθως μέχρι το τέλος της Β' Δημοτικού), με σκοπό να εντοπιστούν οι δυσκολίες του μαθητή και να σχεδιαστεί η εξειδικευμένη μαθησιακή υποστήριξη. Στη συνέχεια, η στήριξη από το δάσκαλο με τη μορφή των ενισχύσεων και της επιβράβευσης κρίνεται απαραίτητη. Επιπλέον, μπορεί το παιδί να συμμετάσχει σε ψυχοπαιδαγωγικά προγράμματα με σκοπό την ενίσχυση της αυτοεικόνας και την ανάπτυξη διαπροσωπικών δεξιοτήτων.
Οταν κρίνεται απαραίτητο μπορεί να γίνει και εξατομικευμένη συμβουλευτική υποστήριξη του παιδιού και των γονέων. Στόχος των παραπάνω παρεμβάσεων είναι να αναπτύξει το παιδί τις μαθησιακές και κοινωνικές δεξιότητες ώστε να βρει μια ταυτότητα τόσο στο πλαίσιο της τάξης όσο και στο πλαίσιο της οικογένειας.
Να μην ξεχνάμε: Κάθε παιδί έχει τις δικές του ξεχωριστές μαθησιακές δυνατότητες και αδυναμίες, επομένως η κάθε μια περίπτωση παιδιού με Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες θα πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν μια ξεχωριστή περίπτωση!
Δήμητρα Δάμτσα, Εκπαιδευτική Ψυχολόγος
Για οποιαδήποτε απορία μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μου στο ddamtsa@gmail.com καθώς και στο προσωπικό μου blog www.counselling-edu.blogspot.gr
