Παιδικός σταθμός και άγχος αποχωρισμού: Συμβουλές για ομαλή μετάβαση

Δεν αντιμετωπίζουν όλα τα παιδιά προσχολικής ηλικίας και τα νήπια με τον ίδιο τρόπο την έναρξη της σχολικής χρονιάς. Υπάρχουν πρωτάκια που αποχαιρετούν τους γονείς τους χωρίς να κοιτάξουν πίσω και άλλα που κλαίνε, φωνάζουν ή τους ικετεύουν να μη τα αφήσουν εκλιπαρώντας να τα πάρουν μαζί τους.

Ειδικά τα παιδιά που ξεκίνησαν τον παιδικό σταθμό ή πηγαίνουν στην πρώτη τάξη του Δημοτικού, είναι πιθανό να βιώνουν έντονα το άγχος του αποχωρισμού. Οι πρώτες μέρες ή ακόμη και εβδομάδες προσχολικής ηλικίας μπορεί να είναι λίγο δύσκολες, ακόμη και για τα παιδιά που δεν έχουν άγχος αλλά επηρεάζονται βλέποντας τα υπόλοιπα να κλαίνε.

Τι είναι το άγχος αποχωρισμού

Επειδή η διαμόρφωση της δομής και της ανάπτυξης του παιδικού εγκεφάλου δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί, το παιδί αδυνατεί να ελέγξει τις αντιδράσεις του και το συναίσθημά του και συνεχίζει να επιμένει να μην αποχωριστεί το πρόσωπο με το οποίο νιώθει ασφάλεια. Γι’ αυτό το άγχος αποχωρισμού συνεχίζει και υφίσταται, παρά το γεγονός ότι το παιδί έχει κατανοήσει πως οι γονείς του, ακόμα και εάν δεν είναι παρόντες, υπάρχουν. Το άγχος αποχωρισμού συνοδεύεται από ανασφάλεια και από το κλάμα του παιδιού, ενώ παράλληλα επιβαρύνει, αγχώνει και στενοχωρεί το γονιό.

Το άγχος αποχωρισμού στα νήπια

Το άγχος αποχωρισμού στη νηπιακή ηλικία είναι μια αναμενόμενη συμπεριφορά. Ωστόσο, ο τρόπος αντίδρασης ποικίλλει από παιδί σε παιδί. Ορισμένα νήπια γίνονται ευάλωτα και αναστατώνονται πάρα πολύ εύκολα, ξεσπούν σε κλάματα διαμαρτυρίας, εκδηλώνουν αισθήματα φόβου και άγχους, όταν η μητέρα τους βρίσκεται έξω από το οπτικό τους πεδίο, ενώ άλλα νήπια φαίνονται να εκδηλώνουν ένα κλιμακούμενο άγχος κατά τη διάρκεια της βρεφικής και νηπιακής ηλικίας.
Τα νήπια που μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον με δυο- τρία διαφορετικά σταθερά άτομα που φροντίζουν το παιδί, συνήθως δεν εμφανίζουν έντονο το άγχος αποχωρισμού στη βρεφική ηλικία. Μπορεί όμως, να αρχίσουν να εμφανίζουν δυσκολίες στην ηλικία των 15 ή 18 μηνών. Οι αποχωρισμοί μπορεί να είναι λίγο πιο δύσκολοι, όταν το παιδί είναι κουρασμένο ή αδιάθετο. Από 18-24 μηνών αρχίζουν να αναπτύσσουν τη διάθεση για ανεξαρτησία, αποκτούν μεγαλύτερη επίγνωση των αποχωρισμών και μπορείς να μιλήσεις μαζί τους, να τους εξηγήσεις.

Άγχος αποχωρισμού: Συμπτώματα

Τα κυριότερα συμπτώματα του άγχους αποχωρισμού που βιώνει το παιδί είναι τα εξής;

• Παράπονα για πονόκοιλο ή πονοκέφαλο
• Σχολική άρνηση
• Άρνηση για ύπνο, ειδικά μόνο του
• Άστατο βραδινό ύπνο
• Παράπονα για εφιάλτες
• Άρνηση για φαγητό
• Μειωμένη συγκέντρωση
• Κούραση
• Εξάντληση
• Έντονη αντίδραση την ώρα του αποχωρισμού

Πώς μπορείτε να διαχειριστείτε το άγχος αποχωρισμού του παιδιού

Αν το παιδί σας εξακολουθεί να δυσκολεύεται να σας αποχωριστεί το πρωί που αναχωρεί για τον παιδικό σταθμό, επικεντρωθείτε στις παρακάτω στρατηγικές για να βοηθήσετε εσάς και το παιδί σας να αντιμετωπίσουν αυτή τη μεταβατική περίοδο.

Συνέπεια

Μείνετε συνεπείς στη διαδικασία αποχωρισμού αλλά και στην ώρα που θα γυρίσετε. Προσπαθήστε να ενημερώνετε το παιδί σας, ειδικά όταν είναι μεγαλύτερο, για την ώρα που θα επιστρέψετε μιλώντας του με έννοιες που καταλαβαίνει π.χ. μετά το φαγητό, μόλις ξυπνήσεις.

Πρωινή ρουτίνα

Δημιουργήστε ένα μικρό τελετουργικό κάθε φορά που πρέπει να το αποχωριστείτε. Για παράδειγμα, κάντε του μια μεγάλη αγκαλιά και φιλήστε το ενώ του λέτε «αντίο» ή φεύγοντας δώστε του το αγαπημένο του παιχνίδι. Στόχος σας είναι να το προετοιμάσετε ότι πρόκειται να φύγετε, για αυτό πρέπει να είναι σύντομος ο αποχωρισμός χωρίς ιδιαίτερη συναισθηματική φόρτιση.

Σταθερότητα

Δείξτε σταθερότητα και μην υποκύπτετε στις πιθανές παρακλήσεις του παιδιού καθώς αντιλαμβάνεται την επιρροή που έχουν απέναντί σας. Το να γυρνάτε μετά από λίγο για να δείτε πώς τα πάει ο μικρός ή μικρή σας, μόνο κακό του κάνει καθώς εντείνει την αγωνία του και το αποσυντονίζει.

Ψυχραιμία

Διατηρήστε την ψυχραιμία σας. Το άγχος αποχωρισμού που βιώνουν τα παιδιά, όπως προαναφέρθηκε είναι φυσιολογικό και αναμενόμενο. Η ανασφάλεια της μητέρας, οι ενοχές, οι πολλές ώρες μακριά από το παιδί λόγω υποχρεώσεων είναι παράγοντες που ανατροφοδοτούν το άγχος του παιδιού και επιδρούν στον ψυχισμό του.

Έγκαιρη παραλαβή

Φροντίστε το άτομο που έχει αναλάβει να παραλαμβάνει το παιδί σας ή εσείς να βρίσκεστε έγκαιρα στην ώρα της παραλαβής από το σχολείο. Εάν καθυστερήσετε, το παιδί μπορεί να αγχωθεί και την επόμενη ημέρα να δυσκολευτεί ακόμα περισσότερο να σας αποχωριστεί.

Διαταραχή άγχους διαχωρισμού

Αν το άγχος του χωρισμού επιμένει για εβδομάδες ή ακόμα και αργότερα στην παιδική και εφηβική ηλικία, ενδέχεται να έχουν διαταραχή άγχους αποχωρισμού. Η διαταραχή άγχους αποχωρισμού διαγιγνώσκεται συχνά όταν τα παιδιά εμφανίζουν μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες συμπεριφορές για τέσσερις εβδομάδες ή περισσότερο:

• Μεγάλη στενοχώρια όταν βρίσκεστε μακριά από γονείς ή άλλα αγαπημένα σας πρόσωπα
• Υπερβολική ανησυχία για βλάβη σε αγαπημένα πρόσωπα
• Υπερβολική ανησυχία για τον κίνδυνο για τον εαυτό σας
• Δυσκολία να φύγει από το σπίτι, ακόμη και να πάει στο σχολείο
• Δυσκολία στον ύπνο
• Αίσθημα σωματικής ασθένειας όταν βρίσκεστε μακριά από αγαπημένα πρόσωπα

Εάν αυτό ακούγεται σαν το παιδί σας, είναι καλή ιδέα να μιλήσετε με τον παιδίατρο ή τον ψυχολόγο του.

_{Με πληροφορίες από το verywellfamily.com}