Αυτό δεν κάνουν όλοι οι γονείς; Ψυχολόγος αναλύει τον αντίκτυπο της σειράς «Adolescence» (Εφηβεία)

Η σειρά «Adolescence» (Εφηβεία) του Netflix, που έχει χαρακτηριστεί «φαινόμενο», συνεχίζει να αποτελεί θέμα συζήτησης ενώ εξετάζεται το ενδεχόμενο προβολής του σε σχολικές αίθουσες της Μεγάλης Βρετανίας.

Ίσως είναι από τις λίγες σειρές για τις οποίες έχουν γραφτεί τόσες πολλές καλές κριτικές σε τόσα μέσα με το κοινό να την αποθεώνει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Μήπως η νέα σειρά Adolescence/Εφηβεία είναι η αφύπνιση που περιμέναμε ως γονείς;

Η σειρά αποτυπώνει με ωμό τρόπο τις συνέπειες της συνεχούς έκθεσης στα ψηφιακά μέσα, εστιάζοντας στη σύγκρουση μεταξύ γενεών και στην αποικιοποίηση της ψυχολογίας των εφήβων μέσω αυτών των μέσων.

Εξετάζει τους «εναλλακτικούς κύκλους» που δημιουργούνται όταν οι νέοι αναζητούν επιβεβαίωση της ταυτότητας τους μέσα από τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, με τους γονείς και τους ενήλικες να βρίσκονται αντιμέτωποι με την αίσθηση της αποξένωσης και της ανικανότητας να κατανοήσουν πλήρως τις νέες πραγματικότητες των παιδιών τους.

«Adolescence» (Εφηβεία): 5 λόγοι για τους οποίους πρέπει να δείτε αυτή τη σειρά στο Netflix

Η σειρά εστιάζει επίσης στον ρόλο των γονέων και την ευθύνη τους στη διαμόρφωση της προσωπικότητας των παιδιών τους μέσα από τη χρήση τεχνολογιών και τη διαχείριση της σχέσης τους με τις οθόνες. Οι γονείς αναρωτιούνται αν είναι οι ίδιοι υπεύθυνοι για την αποξένωση και τη συναισθηματική απομόνωση που βιώνουν τα παιδιά τους, αν μπορούν να αντιδράσουν σε αυτή τη νέα πραγματικότητα ή αν είναι ήδη αργά.

Ο ρόλος των κινητών

Τη δική του οπτική για την επιτυχημένη σειρά θέλησε να δώσει και ο Ισπανός ψυχολόγος, ψυχαναλυτής και συγγραφέας, Martín Smud.

Όπως έγραψε στον ιστότοπο pagina12.com.ar « η νέα σειρά του Netflix, μιλά για τα προβλήματα της εφηβείας. Καμία αναφορά σε κάτι διαφορετικό από αυτό που θέλουμε να δούμε. Αυτό που τραβά την προσοχή είναι τρία ζητήματα: γίνεται λόγος για την πρώιμη εφηβεία, 13-14 ετών, επιχειρείται η περιγραφή όλου του φάσματος των "διαταραχών" που συνδέονται με τις πολλαπλές οθόνες (κυρίως των κινητών ) και προειδοποιούνται οι ενήλικες (γονείς, αστυνομικοί, εκπαιδευτικοί) ότι, παρά τα όσα πιστεύουν, οποιοδήποτε παιδί μπορεί να γίνει δολοφόνος.

Σε κάθε επεισόδιο, εκτός από το τελευταίο, προβάλλονται φωτογραφίες άλλων εφήβων που έχουν βιώσει ακραία βία, όπως παρουσιάζεται και στη σειρά των τεσσάρων επεισοδίων.

Η προβολή δεν προκαλεί έκπληξη. Πριν από δεκαπέντε χρόνια έγραψα ένα βιβλίο που ξεκινούσε με το κεφάλαιο "Φοβάμαι για την τύχη μας ως γονέας". Είχε να κάνει με την αποικιοποίηση της υποκειμενικότητας των παιδιών και των εφήβων μέσω των πολλαπλών οθονών: από τις κονσόλες βιντεοπαιχνιδιών, τον προσωπικό υπολογιστή και τα κινητά τηλέφωνα.

Η σειρά αποτελεί έναν καλά δομημένο κατάλογο των συνεπειών που έχουν αυτές οι πολλαπλές οθόνες στους εφήβους. Φαίνεται να θέλει να ανοίξει τα μάτια των ενηλίκων και κυρίως των γονέων. Δεν είμαστε εμείς αυτοί που γνωρίζουμε τα παιδιά μας, αλλά οι έφηβοι αυτοί που μας λένε: "Δεν έχετε καμία σχέση με εμάς", σε μια σκληρή γενεακή σύγκρουση που συντηρείται εδώ και πολλά χρόνια μέσα από τις ιστορίες του Instagram.

Ο κατάλογος δεν είναι ατελείωτος, αν και η τεχνολογία και η νεανική ευρηματικότητα προσθέτουν συνεχώς νέες πτυχές που δεν γνωρίζαμε».

Όπως γράφει ο ψυχολόγος, το να κατηγορηθεί κάποιος ως Incel έχει γίνει viral μεταξύ των νέων που κατηγορούν πολλούς για "ακούσια αγαμία". Ένας πρωτότυπος όρος που συνεπάγεται μια νέα ανισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών: την αποκαλούν ο νόμος του 80-20. Το 80% των κοριτσιών έλκεται μόνο από το 20% των αγοριών, με αποτέλεσμα το υπόλοιπο 80% να είναι καταδικασμένο στην κατηγορία του Incel. Αυτοί που ανήκουν στο 80% δέχονται τις χειρότερες προκλήσεις.

Τα emoji, τα οποία πλέον κατατάσσονται ανάλογα με τον τύπο, την ένταση, το χρώμα, είναι τόσο ισχυρά όσο και η πιο βίαιη επίθεση. Ένα emoji αξίζει όσο μια μαχαιριά, την οποία ο πρωταγωνιστής αφήνει στο σώμα της δολοφονημένης κοπέλας ( 7 στο σύνολο). Θεωρούσε ότι είχε εφαρμόσει μια έξυπνη στρατηγική για να βγει από το 80%.

Οι γονείς του πρωταγωνιστή αναρωτιούνται τι έκαναν λάθος. Ο πατέρας δείχνει να τα έχει χαμένα επειδή θεωρούσε ότι ήταν καλός μπαμπάς: ο δικός του πατέρας τον χτυπούσε με ζώνη, ενώ εκείνος ποτέ δεν είχε σηκώσει χέρι στο παιδί του. Πίστευε ότι ο γιος του ήταν καλά αφού ήταν στο δωμάτιό του με τον υπολογιστή του. Τι θα μπορούσε να του συμβεί;

Το σχολείο έχει μετατραπεί σε ένα "μαντρί" για εφήβους και οι καθηγητές προσπαθούν μάταια να επιβάλουν την πειθαρχία.

Το καλύτερο σημείο της σειράς, για τον Martín Smud είναι η συνέντευξη της ψυχολόγου με τον Jamie: του φέρνει τη ζεστή σοκολάτα με marshmallows που τόσο του αρέσει και του μιλά προσπαθώντας να ακούσει τη δική του αλήθεια.

Οι εκρήξεις θυμού που παρουσιάζει είναι επίσης πολύ συχνές και συνδέονται με την χαμηλή αυτοεκτίμηση.

Ένα άλλο σημείο που «στέκεται» ο ψυχολόγος είναι η απόλυτη αδιαφορία των εφήβων απέναντι στους κανόνες των αρχών και των ενηλίκων γενικότερα. Δεν έχουν κανένα πρόβλημα να τους επιτεθούν, να τους αγνοήσουν, να πηδήξουν από το παράθυρο της τάξης και να φύγουν.

Γνωρίζουν τα δικαιώματά τους ως παιδιά και έφηβοι, ενώ ταυτόχρονα δεν αποκαλύπτουν καμία πληροφορία που θα μπορούσε να βλάψει την εικόνα τους στα κοινωνικά δίκτυα.

«Αυτή η σειρά μας υπενθυμίζει ξανά τις συνέπειες των πολλαπλών οθονών σε όλο και νεότερους νέους. Θα δούμε την επόμενη σειρά με πρωταγωνιστές 8 ή 9 ετών;

Και τι κάνουμε; Τι κάναμε λάθος; αναρωτιούνται οι γονείς.

Τίποτα. Είναι η νέα εποχή, είναι οι πολλαπλές οθόνες. Δεν φοβόμαστε πια για την τύχη μας ως γονείς. Τώρα έχουμε ακόμα και σειρές που μας ανοίγουν τα μάτια, και τις ευχαριστούμε γι’ αυτό, γιατί κι εμείς, με τη σειρά μας, είμαστε τόσο εθισμένοι στις πολλαπλές οθόνες όσο και τα παιδιά μας.

Η μοίρα είναι προδιαγεγραμμένη;

Θα πρέπει οι γονείς να δεχτούν την ταμπέλα των κακών γονέων, επειδή δεν συνειδητοποίησαν το τερατώδες πρόσωπο της σημερινής εφηβείας;

Ήταν μια "φυσιολογική οικογένεια". Δεν έκαναν τίποτα άλλο παρά να αφήσουν το παιδί τους μπροστά στις οθόνες.

Αλλά δεν είναι αυτό που κάνουν όλοι οι γονείς;», αναρωτιέται ο Martín Smud.