Γαλάζιο για τα αγόρια, ροζ για τα κορίτσια: Πώς τα στερεότυπα επηρεάζουν το μέλλον των παιδιών μας

Τα αγόρια δεν κλαίνε, τα κορίτσια δεν παίζουν με αυτοκινητάκια. Γαλάζια δωμάτια και ροζ δωμάτια. Από τη μία οι άντρες και από την άλλη οι γυναίκες.

Από τα πρώτα κιόλας της ζωής ενός παιδιού βάζουμε όρια στο τι του ταιριάζει ανάλογα με το φύλο του. Χωρίζουμε χρώματα, μυρωδιές, δραστηριότητες, συμπεριφορές, ρούχα σε αγορίστικα και κοριτσίστικα. Τα στερεότυπα αυτά που βασίζονται στα φύλα προβάλλονται πολύ έντονα από τις ταινίες, τα παραμύθια, τη διαφήμιση. Το μοντέλο είναι γνωστό: Τα αγόρια είναι σκληρά, δεν εκφράζουν ευαισθησίες, δεν φοβούνται, δεν κλαίνε. Τα κορίτσια είναι ευαίσθητα, λιγότερα ικανά, ενδιαφέρονται κυρίως για την εμφάνισή τους και περιμένουν τον πρίγκιπα του παραμυθιού που θα τις σώσει από κάθε λογής ... δράκους.

Σύμφωνα με μελέτη που έγινε στις Ηνωμένες Πολιτείες από τα 6.000 παιδικά βιβλία που κυκλοφόρησαν μέσα στον 20ό αιώνα, μόνο το 7,5% είχαν για πρωταγωνίστριές τους γυναίκες.

Αυτές οι ταμπέλες έχουν δημιουργήσει γενιές δυστυχισμένων ανθρώπων, θέτουν περιορισμούς στις σχέσεις των παιδιών, επηρεάζουν τον επαγγελματικό τους προσανατολισμό και πλήττουν την αυτοεκτίμησή τους. Κι αυτό γιατί λειτουργούν ως ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία – αν μια συμπεριφορά αναμένεται και ενθαρρύνεται, το παιδί είναι το πιο πιθανό να συνεχίσει αυτή τη συμπεριφορά.

Ο σεξισμός αναφέρεται σε τρεις λεπτά διαφοροποιημένες πεποιθήσεις:

• Την πίστη πως το ένα φύλο είναι ανώτερο του άλλου
• Την πίστη πως οι άντρες και οι γυναίκες είναι πολύ διαφορετικοί και ότι αυτό πρέπει να αντανακλάται έντονα σε κάθε τομέα της κοινωνικής, οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής
• Στο μίσος απέναντι στις γυναίκες (μισογυνισμό) ή λιγότερο συχνά, στο μίσος απέναντι στους άντρες

Δυσαρμονία στις σχέσεις

Μία δυσαρμονία που έχουν προκαλέσει τα στερεότυπα αυτά στην σύγχρονη ελληνική κοινωνία είναι η δυσφορία που νιώθουν και άνδρες και γυναίκες σε μία οικογένεια, όταν ο πατέρας μείνει χωρίς δουλειά και φροντίζει τα παιδιά και το σπίτι και η μητέρα εργάζεται.

Η αλήθεια είναι διαφορετική. Τα αγόρια μπορούν να είναι ευαίσθητα και να εκφράζουν τα συναισθήματά τους, μπορούν να φοβούνται και να κλαίνε. Τα κορίτσια μπορούν να είναι ενεργά, ικανά και δραστήρια και να στηρίζονται στα πόδια τους.

Κάθε γονιός και εκπαιδευτικός θα πρέπει να δίνει στα παιδιά τα φίλτρα εκείνα που χρειάζονται ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν την πραγματική ζωή. Να απαλλαγούν από τα σεξιστικά πρότυπα και αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει να την εξίσωση αγοριών και κοριτσιών. Βοηθά τα παιδιά να εξοικειωθούν με τα συναισθήματά τους και τις ανάγκες τους.

Αν και δεν υπάρχει πληθώρα, μπορεί κανείς να βρει ταινίες και βιβλία που δεν αναδεικνύουν τόσο πολύ τα σεξιστικά στερεότυπα.

Η πριγκίπισσα και ο ιππότης

Η δημιουργία και η συντήρηση των προτύπων έχει πολλές αφετηρίες. Βασίζεται σε παλιότερες δοξασίες, σε κοινωνίες που οι ανάγκες ήταν διαφορετικές, αλλά και σε ένα παιχνίδι κέρδους που δημιουργεί πληθώρα καταναλωτικών προϊόντων διαφορετικών για κάθε φύλο.

Η πριγκίπισσα που σώζεται από τον πρίγκιπα έχει εξελιχθεί στην άβουλη πανέμορφη κοπέλα που αναζητεί τον πλούσιο, δυναμικό άνδρα. Κι ο ιππότης που σκοτώνει τους δράκους είναι το ατρόμητο αρσενικό που κατακτά χρήμα και δόξα παρά τις αντιξόοτητες.

Η σύγχρονη ζωή έχει και σταχτοπούτες, και δράκους και ωραίες κοιμωμένες και ήρωες. Το κίνητρο και ο στόχος είναι διαφορετικοί αλλά το ζητούμενο πάντα είναι να «ζήσουν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα». Αλλά κανείς μπορεί να ζήσει καλύτερα μόνο αν είναι ο εαυτός του...

Ναταλία Δανδόλου
Σύμβουλος Ενσυναίσθησης (empathy coach) σχέσεων και γονεϊκότητας
Διαχείριση απωλειών, πένθους, διαζυγίου
Ομήρου 2 και Αλωνιών Κηφισιά
Τηλ: 6936529228