Διεθνής Ημέρα για τα αθώα παιδιά θύματα επιθέσεων - Τα παιδιά του πολέμου είναι μόνα και αβοήθητα

Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (0ΗΕ) καθιέρωσε την 4η Ιουνίου ως τη Διεθνή Ημέρα για τα Αθώα Παιδιά θύματα επιθέσεων, προερχόμενη από τον μεγάλο αριθμό αθώων παιδιών, που υπήρξαν θύματα στην Παλαιστίνη και το Λίβανο εξαιτίας των επιθετικών πράξεων του Ισραήλ.

Σκοπός της ημέρας αυτής είναι η αναγνώριση του πόνου που υποφέρουν τα παιδιά σε όλο τον κόσμο που έχουν πέσει θύματα σωματικής, ψυχικής και συναισθηματικής κακοποίησης. Η ημέρα αυτή επιβεβαιώνει την δέσμευση του ΟΗΕ να προστατεύει τα δικαιώματα των παιδιών. Το έργου του καθοδηγείται από τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Παιδιών.

Τα παιδιά του πολέμου όντας από τη φύση τους ευάλωτα και εύπλαστα αποτελούν εύκολα θύματα. Είναι συχνά μόνα, αβοήθητα και ανυπεράσπιστα με αποτέλεσμα να είναι εύκολοι στόχοι από τις ένοπλες δυνάμεις.

Αν δεν πεθάνουν από τη βία του πολέμου, τον υποσιτισμό και τις μολυσματικές ασθένειες, θα ακρωτηριαστούν, θα απαχθούν, θα εκτοπισθούν, θα βασανιστούν αλλά και θα κακοποιηθούν σεξουαλικώς με σχεδόν πλήρη ασυδοσία. Τα περισσότερα από αυτά, αναγκάζονται να δουλέψουν παράνομα, μπαίνοντας στα σκλαβοπάζαρα της παιδικής εργασίας.

Επίσης, πολύ συχνά πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης για στρατιωτικούς σκοπούς άλλοτε με τη βία και άλλοτε εθελοντικά. Μερικές φορές η παιδική εργασία και η στρατολόγηση αποτελούν διεξόδους για τα παιδιά από τα προβλήματα του πολέμου. Αλλά παιδιά θα ορφανέψουν και άλλα παιδιά θα διαχωριστούν από τις οικογένειες, εξαιτίας του πανικού και του χάους του πολέμου.

Επίσης, οι ένοπλες συγκρούσεις καταλήγουν συχνά στην καταστροφή υποδομών και βασικών υπηρεσιών (νοσοκομεία, σχολεία) εμποδίζοντας στα παιδιά να έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση και τη φροντίδα, με αποτέλεσμα να βρίσκονται χωρίς προστασία. Πέρα από το θάνατο, τον τραυματισμό, την αναπηρία, τον εκτοπισμό, τους βιασμούς, τα βασανιστήρια, την εκμετάλλευση που υπόκεινται τα παιδιά του πολέμου, η συναισθηματική βλάβη που προκαλεί ο πόλεμος είναι εξίσου σοβαρή, καθώς συχνά εμφανίζουν διαταραχή μετατραυματικού στρες, διαταραχές άγχους και συμπεριφοράς αλλά και υψηλά ποσοστά κατάθλιψης.

Είναι πολύ δύσκολο να ζήσουν σαν φυσιολογικοί άνθρωποι, να ανακτήσουν την παιδική αφέλειά τους. Θα είναι πάντα σε επιφυλακή… Θα έχουν υποστεί βαθύτατα ψυχολογικά τραύματα που θα τα στοιχειώνουν για όλη τους τη ζωή. Θα είναι αδύνατο να ξεχάσουν τη φρίκη που είδαν και έζησαν.

Συνέπειες πολέμου στα παιδιά

Σύμφωνα με τους ψυχολόγους ερευνητές, η συνεχόμενη κατάσταση φόβου και αγωνίας που επικρατεί π.χ. με τους βομβαρδισμούς κατά τη διάρκεια ενός πολέμου, δημιουργεί την αντίδραση «μάχης ή φυγής», που αποτελεί άμυνα του ανθρώπινου οργανισμού, προκειμένου να προστατευτεί από μια απειλή.

Στην περίπτωση του πολέμου, φτάνει στο σημείο να εξελίσσεται ως τοξικό στρες, που ενδεχομένως να έχει μακροπρόθεσμες επιπλοκές σε θέματα υγείας. Τα παιδιά του πολέμου, παρουσιάζουν αυτοκαταστροφικές τάσεις -π.χ. χρήση ουσιών ή αυτοκτονικές τάσεις, ως διέξοδο από τη φρίκη του πολέμου. Ένα στα τέσσερα παιδιά κινδυνεύει να εμφανίσει κυρίως Σύνδρομο μετατραυματικού στρες, κατάθλιψη, επιθετική συμπεριφορά, ψυχοσωματικά συμπτώματα, διαταραχές στην ομιλία και την ενούρηση.

Το τοξικό άγχος, τα τραυματικά γεγονότα, μπορεί να διαταράξουν την ομαλή ανάπτυξη του εγκέφαλου -π.χ. γνωστική και νοητική λειτουργία, καθιστώντας τα παιδιά επιρρεπή στην εκδήλωση ψυχολογικών διαταραχών κατά την ενηλικίωσή τους. Τα ψυχικά τραύματα κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας σημαδεύουν στον πυρήνα της ανθρώπινης προσωπικότητας και δύσκολα επουλώνονται επαρκώς, χωρίς τη βοήθεια ειδικού…

Παρόμοια γεγονότα παρατηρούνται και στον πόλεμο στην Ουκρανία όπου «Το Χαμόγελο του Παιδιού» στο διάστημα αυτό, υποστήριξε 143 οικογένειες και 220 παιδιά. Από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, υλοποιήθηκαν δράσεις για την ολική στήριξη των παιδιών και των οικογενειών τους.

Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού

Σύμφωνα με τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού (1989), κάθε παιδί έχει δικαίωμα στη ζωή. Κάθε παιδί πρέπει να μεγαλώνει μέσα σ’ ένα κλίμα ειρήνης, αξιοπρέπειας και σεβασμού, ελευθερίας, ισότητας και αλληλεγγύης. Να ζει με την οικογένειά του με ασφάλεια και αγάπη.

Να έχει την ελευθερία της έκφρασης, της σκέψης, της θρησκείας, το δικαίωμα στην εκπαίδευση, στην ψυχαγωγία, στην πνευματική και πολιτιστική καλλιέργεια, στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, στην προστασία από κάθε μορφή βίας, εξευτελισμού και εγκατάλειψης… και σε περίπτωση ένοπλης σύρραξης να προστατεύεται με κάθε δυνατό μέσον και να δέχεται κάθε υποστήριξη για την ψυχοσωματική του ανάρρωση και την κοινωνική του επανένταξη μέσα σ’ ένα περιβάλλον που ευνοεί την υγεία, τον αυτοσεβασμό και την αξιοπρέπεια του.

«Αν έστω και ένα παιδί σε κάποια άκρη του κόσμου πεθαίνει από την πείνα ή τον πόλεμο, τότε ο πολιτισμός μας έχει αποτύχει οικτρά» (Ν. Καζαντζάκης)

Επιστημονική Ομάδα
«Το Χαμόγελο του Παιδιού»