Torticollis σε μωρά και παιδιά: Τι είναι, ποια τα αίτια και τι να κάνετε

Η torticollis εμφανίζεται όταν οι μύες του λαιμού του μωρού σας αναγκάζουν το κεφάλι του να γυρίζει και να περιστρέφεται προς τη μία πλευρά. Μπορεί να είναι συγγενής ή επίκτητη. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν δύσκαμπτους και πρησμένους μύες του λαιμού. Η αιτία εξαρτάται από τον τύπο. Η θεραπεία συνήθως περιλαμβάνει ήπιες μυϊκές διατάσεις και αλλαγές θέσης

Τι είναι το torticollis;

Ένας κακός ύπνος μπορεί να προκαλέσει δύσκαμπτο λαιμό, κάτι που καθιστά δύσκολο ή επώδυνο να γυρίσετε το κεφάλι σας. Αυτό ονομάζεται torticollis (λατινικά σημαίνει "στριμμένος λαιμός") και μπορεί να συμβεί σε ενήλικες, παιδιά, ακόμη και σε μωρά .

Αν και είναι άβολα, συνήθως δεν είναι τίποτα ανησυχητικό. Τα περισσότερα παιδιά αισθάνονται καλύτερα σε λίγες μέρες με λίγη ξεκούραση και χαλάρωση.

Το torticollis είναι μια κατάσταση όπου οι μύες του λαιμού του μωρού σας αναγκάζουν το κεφάλι τους να στρίβει και να γέρνει προς τη μία πλευρά. Μπορεί να φαίνεται ότι ο λαιμός του μωρού σας περιστρέφεται σε περίεργη γωνία. Η κορυφή του κεφαλιού τους μπορεί να γέρνει προς τη μία πλευρά και το πηγούνι τους μπορεί να γέρνει προς την άλλη πλευρά.

Το torticollis είναι αρκετά συχνό σε βρέφη και παιδιά. Μπορεί να υπάρχει κατά τη γέννηση (συγγενής) ή μπορεί να αναπτυχθεί αργότερα στη βρεφική ή παιδική ηλικία (επίκτητη).

Η συγγενής είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος torticollis . Συνήθως είναι ανώδυνο για το βρέφος σας. Μπορεί να μην το παρατηρήσετε μέχρι το μωρό σας να γίνει λίγων εβδομάδων. Μόλις αρχίσουν να αποκτούν περισσότερο έλεγχο του κεφαλιού τους, μπορείτε να το εντοπίσετε.

Η επίκτητη εμφανίζεται συνήθως στους πρώτους τέσσερις έως έξι μήνες της ζωής του μωρού σας ή αργότερα. Μπορεί να το παρατηρήσετε ξαφνικά ή μπορεί να εμφανιστεί πιο αργά. Η επίκτητη torticollis μπορεί να είναι αβλαβής (καλοήθης) ή μπορεί να είναι σημάδι ενός πιο σοβαρού προβλήματος υγείας.

Τι προκαλεί την torticollis;

Πολλά παιδιά παραπονιούνται για πόνο στον αυχένα μετά από πράγματα όπως ένα υπνάκο στον καναπέ. Αυτό συμβαίνει γιατί όταν κοιμόμαστε σε μια νέα ή άβολη θέση, οι μύες και οι σύνδεσμοι του αυχένα ή της σπονδυλικής στήλης μπορεί να μετατοπιστούν, προκαλώντας επώδυνους τραβηγμένους μύες ή χαλάρωση των συνδέσμων.

Μερικά παιδιά παθαίνουν torticollis όταν έχουν κρυολόγημα ή λοιμώξεις του λαιμού λόγω επώδυνων διογκωμένων αδένων του λαιμού. Και οι τραυματισμοί στον αυχένα (ή οτιδήποτε άλλο επηρεάζει ή ερεθίζει τον αυχένα) μπορεί επίσης να προκαλέσει ένταση στους μύες.

Η βράχυνση ενός από τους στερνοκλειδομαστοειδείς μύες (SCM) του μωρού σας προκαλεί συγγενή torticollis. Τα SCM σας είναι δύο μεγάλοι μύες στο λαιμό σας. Συνδέουν το πίσω μέρος του κρανίου σας με το στέρνο σας και την κλείδα σας . Οι ερευνητές δεν είναι σίγουροι γιατί ένας από αυτούς τους μύες βραχύνεται σε ορισμένα μωρά. Μπορεί να οφείλεται σε:

• Ο τρόπος που το μωρό σας ήταν τοποθετημένο στη μήτρα σας .
• Μια ανώμαλη εξέλιξη στο SCM.
• Συλλογή αίματος στους μύες του λαιμού του μωρού σας (αιμάτωμα).
• Μη φυσιολογική πάχυνση του μυϊκού ιστού του μωρού σας (ίνωση).

Σύνδρομο Klippel-Feil, ένα σπάνιο γενετικό ελάττωμα που προκαλεί τη σύντηξη των σπονδύλων στο λαιμό του μωρού σας.

Η επίκτητη torticollis εμφανίζεται συχνά λόγω του οιδήματος στο λαιμό του παιδιού σας. Το πρήξιμο προκαλεί χαλάρωση των ιστών που περιβάλλουν την άνω σπονδυλική στήλη του παιδιού σας. Αυτό επιτρέπει στους σπονδύλους τους να βγουν από την κανονική τους θέση. Αυτό προκαλεί σπασμούς στους μύες του λαιμού τους, με αποτέλεσμα το κεφάλι τους να γέρνει προς τη μία πλευρά. Το πρήξιμο μπορεί να οφείλεται σε μόλυνση, τραυματισμό ή άγνωστη αιτία. Άλλες αιτίες επίκτητης τορτικολίδας μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση ( ΓΟΠΝ )
• Προβλήματα όρασης
• Αντίδραση σε ορισμένα φάρμακα
• Ουλώδης ιστός
• Αρθρίτιδα του αυχένα (αυχενική σπονδύλωση)
• Σύνδρομο Sandifer , μια σπάνια πάθηση που συνδυάζει ΓΟΠΝ με σπασμούς στον αυχένα.
• Σύνδρομο Grisel, μια σπάνια επιπλοκή λοιμώξεων κεφαλής και τραχήλου ή χειρουργικών επεμβάσεων αυτιού, μύτης και λαιμού (ENT).

Ποια είναι τα σημεία και τα συμπτώματα της torticollis;

Εάν ο λαιμός του παιδιού σας είναι επώδυνος στην κίνηση ή εάν αισθάνεται ένταση ή τέντωμα στη μία πλευρά, μπορεί να είναι torticollis. Ένα άλλο ενδεικτικό σημάδι: το κεφάλι θα γέρνει προς την επώδυνη πλευρά και το πηγούνι θα γέρνει προς την αντίθετη κατεύθυνση για να χαλαρώσει ακόμη περισσότερο ο λαιμός.

Τα παιδιά με torticollis θα αισθανθούν επίσης πόνο όταν στρέφουν τον λαιμό μακριά από την τραυματισμένη πλευρά ή όταν πιέζεται η τεντωμένη περιοχή.

Τα συμπτώματα της συγγενούς torticollis μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Το κεφάλι του μωρού σας γέρνει προς τη μία πλευρά και το πηγούνι προς την άλλη πλευρά.
• Περιορισμένη κίνηση του κεφαλιού και του λαιμού του μωρού σας.
• Ο ένας ώμος του μωρού σας είναι ψηλότερα από τον άλλο.
• Σφίξιμο ή ακαμψία των μυών του αυχένα.
• Πρησμένοι μύες του λαιμού.
• Μικρό εξόγκωμα μεγέθους μπιζελιού σε έναν από τους μυς του λαιμού του μωρού σας.
• Ανώμαλα (ασύμμετρα) χαρακτηριστικά προσώπου.

Τα συμπτώματα της επίκτητης torticollis μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Το κεφάλι του παιδιού σας γέρνει προς τη μία πλευρά και το πηγούνι προς την άλλη πλευρά
• Περιορισμένη κίνηση του κεφαλιού και του λαιμού του παιδιού σας
• Ο ένας ώμος του παιδιού σας είναι ψηλότερα από τον άλλο
• Σφίξιμο ή ακαμψία των μυών του αυχένα
• Πρησμένοι μύες του λαιμού
• Έντονος πόνος στον αυχένα
• Τρέμουλο στο κεφάλι
• Πονοκέφαλοι

Πώς γίνεται η διάγνωση της torticollis;

Ο γιατρός του μωρού σας θα πραγματοποιήσει μια φυσική εξέταση για τη διάγνωση της torticollis. Θα κοιτάξει πόσο έχει στρίψει ή γέρνει το κεφάλι του μωρού σας. Θα εξετάσει επίσης το λαιμό του μωρού σας και θα ψάξει για πρησμένους ή δύσκαμπτους μύες. Ανάλογα με τη σοβαρότητα της κατάστασης, μπορεί να παραγγείλει εξετάσεις που περιλαμβάνουν:

• Ακτινογραφία λαιμού
• Αξονική τομογραφία κεφαλής και τραχήλου (CT)
• Μαγνητική τομογραφία κεφαλής και τραχήλου (MRI)

Πώς θεραπεύεται η torticollis;

Η torticollis συνήθως υποχωρεί από μόνη της. Μετά από μια μέρα ανάπαυσης, ο πόνος στον αυχένα και η κλίση του κεφαλιού του παιδιού θα πρέπει να αρχίσουν να εξαφανίζονται, αλλά μπορεί να μην έχουν εξαφανιστεί εντελώς για μερικές ημέρες.

Κατά τη διάρκεια της ανάρρωσης, περιορίστε κάθε δραστηριότητα που προκαλεί το παιδί σας να γυρίζει το κεφάλι ή να καταπονεί περαιτέρω τον λαιμό. Για να βοηθήσετε το παιδί σας να νιώσει καλύτερα:

• Προσφέρετε παυσίπονα όπως η ιβουπροφαίνη. Εάν υπάρχει ερεθισμός των μυών, αυτά μπορούν να βοηθήσουν στην επούλωση των μυών καθώς και να σταματήσουν τον πόνο.
• Χρησιμοποιήστε ζεστές κομπρέσες πάνω από το μέρος του λαιμού που πονάει όταν μετακινείτε.
• (Ποτέ μην εφαρμόζετε συσκευασίες θερμότητας απευθείας στο δέρμα. Αντίθετα, κρατήστε μια πετσέτα ή ένα πανί μεταξύ της θερμότητας και του δέρματος.) Χρησιμοποιήστε τη θερμότητα μόνο για 20 λεπτά τη φορά. Μπορείτε να εφαρμόζετε ζεστές κομπρέσες κάθε 3-4 ώρες.
• Εάν ο πόνος δεν υποχωρήσει με την ιβουπροφαίνη, ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει ένα μυοχαλαρωτικό για μερικές ημέρες.
• Για τα μεγαλύτερα παιδιά, ένα μαλακό κολάρο στον λαιμό μπορεί να βοηθήσει να μην κινηθεί πολύ γρήγορα ο λαιμός.
• Ελέγξτε το κρεβάτι του παιδιού σας εάν παραπονέθηκε για πρώτη φορά για torticollis μετά το ξύπνημα.
• Ένα ογκώδες μαξιλάρι ή παιχνίδια στο κρεβάτι μπορούν να δημιουργήσουν μια άβολη νύχτα ύπνου. (Θυμηθείτε, για να αποτρέψετε το SIDS , μην αφήνετε ποτέ μωρά μικρότερα των 12 μηνών να κοιμούνται με μαξιλάρια, κουβέρτες, προφυλακτήρες κούνιας ή παιχνίδια.)
• Τις περισσότερες φορές, οι διατατικές ασκήσεις και οι αλλαγές θέσης μπορούν να θεραπεύσουν τη συγγενή torticollis .O γιατρός του μωρού σας θα σας διδάξει πώς να τεντώνετε τους μύες του λαιμού του μωρού σας. Θα χρειαστεί να μετακινήσετε απαλά το κεφάλι του μωρού σας στην αντίθετη πλευρά.
• Για αλλαγές θέσης, ξαπλώστε το μωρό σας ανάσκελα με το κεφάλι του στην αντίθετη πλευρά κατά τη διάρκεια του ύπνου και την ώρα του ύπνου. Όταν το μωρό σας είναι ξύπνιο, μετακινήστε παιχνίδια και άλλα αντικείμενα, ώστε να εξασκηθεί να γυρίζει το λαιμό του προς την αντίθετη κατεύθυνση.

Εάν αυτές οι μέθοδοι δεν λειτουργήσουν, ο γιατρός του μωρού σας μπορεί να σας παραπέμψει σε έναν ειδικό. Μπορούν πρώτα να συστήσουν φυσικοθεραπεία. Άλλοι ειδικοί μπορεί να είναι:

• Φυσίατρος: Ο φυσίατρος είναι γιατρός που ειδικεύεται στη φυσιατρική ή τη φυσική ιατρική και αποκατάσταση .
• Παιδονευρολόγος: Ο παιδονευρολόγος είναι γιατρός που ειδικεύεται στις διαταραχές του εγκεφάλου, του νωτιαίου μυελού και των νεύρων στα παιδιά.
• Ορθοπαιδικός χειρουργός: Ο ορθοπεδικός χειρουργός είναι ένας γιατρός που ειδικεύεται στο μυοσκελετικό σύστημα. Το μωρό σας μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση για να επιμηκύνει τον SCM μυ του.

Η θεραπεία για την επίκτητη torticollis επικεντρώνεται στην πάθηση που την προκαλεί και στην ανακούφιση των συμπτωμάτων. Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει:

• Αντιβιοτικά
• Ενέσεις βοτουλινικής τοξίνης για τη χαλάρωση των δύσκαμπτων μυών του λαιμού
• Θερμοθεραπεία
• Μασάζ
• Φυσικοθεραπεία

Πώς μπορώ να προλάβω την torticollis;

Δεν υπάρχει γνωστός τρόπος για την πρόληψη της torticollis . Αλλά η έγκαιρη θεραπεία μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της επιδείνωσης της κατάστασης του μωρού σας. Και μπορεί να εμποδίσει το μωρό σας να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση αργότερα.

Ξεκινήστε τις διατάσεις με το μωρό σας μέσα σε λίγους μήνες από τη γέννησή τους. Εάν ξεκινήσετε γρήγορα, μπορείτε επίσης να αποτρέψετε την πιθανότητα τυχόν μακροχρόνιων επιπλοκών.

Τι μπορώ να περιμένω εάν το παιδί μου έχει torticollis;

Το Torticollis είναι μια αρκετά συχνή πάθηση σε βρέφη και παιδιά. Το τέντωμα του λαιμού του μωρού σας και η επανατοποθέτηση του κεφαλιού του μωρού σας μπορεί συνήθως να αντιμετωπίσει την πάθηση. Μέσα σε λίγους μήνες, θα πρέπει να αρχίσετε να βλέπετε κάποια βελτίωση στο μωρό σας. Δεν θα πρέπει να έχουν μακροπρόθεσμα προβλήματα εάν η θεραπεία ξεκινήσει νωρίς.

Ποιες μπορεί να είναι οι επιπλοκές;

Εάν το μωρό σας έχει torticollis, μπορεί να αναπτύξει παραμόρφωση στο πρόσωπό του λόγω της έλλειψης μυϊκής κίνησης. Μια άλλη επιπλοκή που μπορεί να εμφανιστεί είναι το σύνδρομο επίπεδης κεφαλής (πλαγιοκεφαλία ). Το κρανίο του μωρού σας είναι μαλακό και εύπλαστο. Όταν ακουμπούν πολύ συχνά το ίδιο τμήμα του κεφαλιού τους σε μια επιφάνεια, η πίεση μπορεί να ισοπεδώσει αυτό το τμήμα του κεφαλιού τους.

Πότε πρέπει να καλέσω τον γιατρό;

Εάν ο πόνος στον αυχένα του παιδιού σας δεν βελτιώνεται αφού παρέχετε φροντίδα στο σπίτι και κάνετε τον χώρο ύπνου πιο άνετο, μιλήστε με το γιατρό σας. Οι γιατροί διαγιγνώσκουν torticollis ρωτώντας πώς ξεκίνησαν τα συμπτώματα και μέσω μιας φυσικής εξέτασης.

Τα παιδιά με τραυματισμούς στον αυχένα ή εκείνα των οποίων η torticollis δεν βελτιώνεται μετά από μερικές ημέρες θα χρειαστούν ακτινογραφία για να αξιολογήσουν τη θέση της σπονδυλικής στήλης. Ένα παιδί μπορεί να χρειαστεί να δει έναν ειδικό εάν η κλίση του αυχένα διαρκεί περισσότερο από μία εβδομάδα.

Ορισμένα συμπτώματα μπορεί να είναι σημάδια υποκείμενων καταστάσεων που μπορεί να προκαλούν την torticollis Καλέστε το γιατρό εάν το παιδί σας έχει γερμένο κεφάλι και:

• δεν μπορεί να κουνήσει το λαιμό
• έχει πυρετό, πονοκέφαλο ή πονόλαιμο ή έχει σάλια
• δυσκολεύεται να καταπιεί, να φάει ή να πιει
• παραπονιέται για αλλαγές στην όραση
• πρόσφατα άρχισε να παίρνει νέα φάρμακα
• απλά δεν συμπεριφέρεται σαν τον εαυτό του

Εάν το παιδί σας έχει μια ιατρική πάθηση που επηρεάζει τον αυχένα (όπως το σύνδρομο Down), καλέστε αμέσως το γιατρό εάν το παιδί σας παραπονιέται για προβλήματα στον αυχένα. Εάν δεν είστε σίγουροι εάν το παιδί σας κινδυνεύει να παρουσιάσει προβλήματα στον αυχένα λόγω μιας ιατρικής πάθησης, καλέστε το γιατρό σας και ρωτήστε το.

Αγγελική Ρέβελα
Γενικός-Οικογενειακός Ιατρός ΜD,MSc,PhD
email: drrevela@gmail.com