Γαστρεντερίτιδα στις διακοπές: Συμβουλές για όλη την οικογένεια

Η ιογενής γαστρεντερίτιδα είναι μια εντερική λοίμωξη που οφείλεται σε διάφορους ιούς. Οι συχνότεροι από αυτούς είναι οι νοροϊοί, οι ροταϊοί και οι αδενοϊοί (τύποι 40 και 41). (ΚΕΕΛΠΝΟ)

Τα κύρια συμπτώματα της ιογενούς γαστρεντερίτιδας είναι οι διάρροιες (συνήθως υδαρείς) και οι έμετοι. Οι ασθενείς μπορεί επίσης να παρουσιάσουν ναυτία, πόνο και κράμπες στην κοιλιά, πονοκέφαλο, μυϊκούς πόνους, κόπωση, ρίγη και σπανιότερα πυρετό. Ο πυρετός είναι κατά κανόνα χαμηλός. Στην πλειονότητα των ατόμων τα συμπτώματα είναι ήπια και υποχωρούν χωρίς να απαιτείται η επίσκεψη στο γιατρό.

Γαστρεντερίτιδα στα παιδιά: Πρόληψη και θεραπεία

Γαστρεντερίτιδα στα παιδιά

Τις περισσότερες φορές η γαστρεντερίτιδα στα παιδιά προκαλείται από:

• Ιούς (η πιο κοινή αιτία)
• Βακτήρια
• Παράσιτα

Οι πιο σπάνιες αιτίες γαστρεντερίτιδας περιλαμβάνουν:

• Χημικές τοξίνες
• Φάρμακα
• Παράνομες ναρκωτικές ουσίες

Σπάνια, η γαστρεντερίτιδα είναι αποτέλεσμα αλλεργικής κατάστασης (ηωσινοφιλική γαστρεντερίτιδα) ή τροφικής αλλεργίας.

Μάθετε περισσότερα για τη γαστρεντερίτιδα στα παιδιά εδώ.

Αντιμετώπιση γαστρεντερίτιδας - διατροφή

Σε περίπτωση που κάποιος από την οικογένειά σας νοσήσει από ιογενή γαστρεντερίτιδα θα πρέπει να τρώνε μόνο ό,τι μπορεί να δεχθεί το στομάχι τους. Όσο πιο γρήγορα αρχίσουν να τρώνε όπως και πριν, τόσο πιο γρήγορα θα ανακάμψει και ο εντερικός βλεννογόνος.

Τι να αποφεύγεται:

• Θα πρέπει να αποφεύγονται μόνο τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα, τα γλυκά και οι χυμοί με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη ή τα αναψυκτικά τύπου κόλα. Αυτά τα ποτά επιδεινώνουν τη διάρροια.
• Τα παιδιά πρέπει να επανυδατώνονται πολύ αργά, δίνοντας μικρές ποσότητες (γουλιές ή κουταλιές νερό) για να μην προκληθεί εμετός.

Να δώσω κάποιο φάρμακο στο παιδί μου για να αισθανθεί καλύτερα;

Οι γονείς δεν θα πρέπει να δίνουν στα παιδιά τους κάποιο αντιβιοτικό ή φάρμακο χωρίς να έχουν τη σύμφωνη γνώμη του παιδιάτρου τους. Η άσκοπη ή λανθασμένη χορήγηση φαρμάκων μπορεί να δημιουργήσει περαιτέρω προβλήματα σε ένα παιδί.

Γαστρεντερίτιδα - Αντιμετώπιση

Το πιο σημαντικό στην αντιμετώπισή της γαστρεντερίτιδας όπως αναφέρει και ο ΕΟΔΥ είναι η αποφυγή σοβαρής απώλειας υγρών (αφυδάτωση). Καλό λοιπόν είναι ο ασθενής με ιογενή γαστρεντερίτιδα να καταναλώνει όσο το δυνατόν μεγαλύτερες ποσότητες υγρών, για όσο διάστημα διαρκούν τα συμπτώματά του. Η κατανάλωση αντιβιοτικών δεν βοηθά στην αντιμετώπιση της ιογενούς γαστρεντερίτιδας (όπως άλλωστε και σε καμιά ιογενή νόσο). Η λήψη αντιδιαρροϊκών φαρμάκων για την ανακούφιση των συμπτωμάτων, πρέπει να αποφεύγεται εκτός εάν κρίνει διαφορετικά ο θεράπων γιατρός.

Παιδιά και ηλεκτρολύτες: Τι να γνωρίζετε

Τι μπορούμε να κάνουμε για να προφυλαχθούμε από την ιογενή γαστρεντερίτιδα;

Για να μειώσουμε την πιθανότητα νόσησης από ιογενή γαστρεντερίτιδα θα πρέπει:

α) να τηρούμε τους βασικούς κανόνες υγιεινής

β) να καταναλώνουμε όσο το δυνατόν ασφαλή τρόφιμα και νερό (δεν θα πρέπει
να ξεχνάμε ότι τα μολυσμένα τρόφιμα μπορεί να έχουν φυσιολογική όψη και
οσμή).

Αναλυτικά:

Θα πρέπει γονείς και παιδιά να πλένουν τα χέρια τους συχνά με σαπούνι και νερό πριν την κατανάλωση και προετοιμασία φαγητού καθώς και πριν το χειρισμό τροφίμων. Και μετά τη χρήση τουαλέτας, αλλαγή πάνας, χειρισμό μολυσματικού υλικού, μολυσμένων, με εμέσματα ή διαρροϊκά κόπρανα, κλινοσκεπασμάτων, ρούχων, εσωρούχων, πετσετών και την επαφή με κάποιον που έχει συμπτώματα γαστρεντερίτιδας.

Σημειώνεται ότι οι γονείς θα πρέπει να φροντίζουν ώστε και τα παιδιά της
οικογένειας να κάνουν το ίδιο.

Επιπλέον:

• Καθαρίζουμε σχολαστικά τις επιφάνειες που χρησιμοποιούνται κατά την προετοιμασία των τροφίμων καθώς και τα οικιακά σκεύη με σαπούνι και
  νερό πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την προετοιμασία του φαγητού.
• Χρησιμοποιούμε οικιακή χλωρίνη για το καθάρισμα της κουζίνας και της τουαλέτας του σπιτιού.
• Αποφεύγουμε τη χρήση σκευών (ποτήρια, πιάτα, κ.ά.) και άλλων προσωπικών αντικειμένων από κοινού με άλλα άτομα.

Υπάρχει εμβόλιο για την γαστρεντερίτιδα;

Διαθέσιμο εμβόλιο υπάρχει έναντι του ροταϊού που προκαλεί ιογενή γαστρεντερίτιδα κυρίως σε βρέφη και μικρά παιδιά. Ο εμβολιασμός συμπεριλαμβάνεται στο ισχύον εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών παιδιών και εφήβων και πραγματοποιείται, κατόπιν συνεννόησης με τον παιδίατρο. Δεν υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο έναντι των υπολοίπων ιών που προκαλούν γαστρεντερίτιδα.

Γαστρεντερίτιδα από ροταϊό: Τι πρέπει να προσέχουν οι γονείς

Γαστρεντερίτιδα - Πώς κολλάει;

Όταν κάποιος νοσεί από ιογενή γαστρεντερίτιδα, θα πρέπει για όσο διαρκούν τα
συμπτώματά του και για διάστημα 48 ωρών μετά την υποχώρησή τους:

• Να μην συμμετέχει στην προετοιμασία του φαγητού ή στην παροχή φροντίδας υγείας σε άλλα άτομα και να περιορίσει την άμεση επαφή με τους οικείους του
• Να απέχει από τον παιδικό σταθμό ή το σχολείο (είτε είναι μαθητής, είτε εργάζεται εκεί)
• Να αποφεύγει την επίσκεψη σε χώρους όπως νοσοκομεία, γηροκομεία ή άλλα ιδρύματα, όπου φιλοξενούνται άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς
  πληθυσμιακές ομάδες
• Να μην συμμετέχει σε δραστηριότητες, όπως κολύμβηση σε πισίνα, επίσκεψη σε σπα, ομαδικά αθλήματα.

Τι να κάνουν οι γονείς αν τα συμπτώματα της γαστρεντερίτιδας δεν υποχωρούν ή είναι σοβαρά (π.χ. μεγάλος αριθμός διαρροιών ή εμέτων);

Καθώς ο κίνδυνος αφυδάτωσης είναι μεγάλος, πρέπει να σημειωθεί ότι παρόμοια
συμπτώματα με αυτά της ιογενούς γαστρεντερίτιδας (διάρροια και εμετούς)
προκαλούνται επίσης και από αρκετές βακτηριακές λοιμώξεις, από την κατανάλωση φαρμάκων, ή από άλλα νοσήματα. Είναι πιθανό σε κάποιες περιπτώσεις να χρειαστεί καλλιέργεια κοπράνων για να αποκλειστεί η πιθανότητα γαστρεντερίτιδας από βακτήρια. Γι' αυτό θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τον παιδίατρο του παιδιού σας.

Η παιδίατρος συμβουλεύει: Συνήθη συμπτώματα που πρέπει να ανησυχούν τους γονείς

Γαστρεντερίτιδα - Τι να κάνετε επιπλέον στις διακοπές σας

Θα πρέπει να καταγράφετε τα τρόφιμα που καταναλώσατε καθώς επίσης και τις δραστηριότητές σας. Πολλές φορές το τρόφιμο που έχουμε καταναλώσει τελευταίο, δεν ευθύνεται για τα συμπτώματα γαστρεντερίτιδας που εκδηλώνουμε. Ο χρόνος που μεσολαβεί μεταξύ της κατανάλωσης του μολυσμένου τροφίμου και της εκδήλωσης συμπτωμάτων είναι συχνά 2-3 ημέρες, ίσως και μεγαλύτερος. Εάν εκδηλώσουμε συμπτώματα γαστρεντερίτιδας εμείς ή κάποιο μέλος της οικογένειάς μας καλό είναι να καταγράψουμε:

• τα τρόφιμα/γεύματα που καταναλώσαμε
• τα εστιατόρια που επισκεφθήκαμε καθώς και τις κοινωνικές εκδηλώσεις στις οποίες συμμετείχαμε (π.χ. γαμήλια δεξίωση κτλ)
• τυχόν επαφές που είχαμε με κατοικίδια ή άλλα ζώα κατά την εβδομάδα που προηγήθηκε της έναρξης των συμπτωμάτων.

Tips για γονείς: Πώς να διαχειριστείτε τη διάρροια του παιδιού

Γενικές οδηγίες για ασφαλή τρόφιμα και νερό

Στο πλαίσιο προστασίας της υγείας των προσφύγων και της αναγκαιότητας λήψης μέτρων πρόληψης τροφιμογενών νοσημάτων, ειδικά κατά τις περιόδους υψηλής θερμοκρασίας, ο ΕΟΔΥ συστήνει την τήρηση των παρακάτω οδηγιών:

Οδηγίες για ασφαλή τρόφιμα

• Πλύσιμο των χεριών πριν το χειρισμό των τροφίμων και μετά την τουαλέτα
• Προστασία των τροφίμων και της περιοχής της κουζίνας από έντομα, κατοικίδια και άλλα ζώα
• Πλύσιμο και απολύμανση όλων των επιφανειών και του εξοπλισμού που χρησιμοποιείται στην προετοιμασία του φαγητού
• Χρήση ξεχωριστού εξοπλισμού και σκευών, όπως μαχαίρια και επιφάνειες κοπής στο χειρισμό ωμών φαγητών
• Προσεκτικό πλύσιμο φρούτων και λαχανικών, ειδικά σε περίπτωση που θα καταναλωθούν ωμά
• Κατανάλωση μόνο παστεριωμένου γάλακτος από το εμπόριο
• Κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων από πιστοποιημένο τυροκομείο
• Προσεκτικό πλύσιμο φρούτων και λαχανικών, ειδικά σε περίπτωση που θα καταναλωθούν ωμά
• Κατανάλωση τροφίμων μέχρι την ημερομηνία λήξης τους και όχι μετά
• Τα φαγητά θα πρέπει να μαγειρεύονται μέχρι 1 ώρα μετά την απόψυξη, η οποία δεν πρέπει να γίνεται σε θερμοκρασία δωματίου.
• Διατήρηση των μαγειρεμένων φαγητών ξεχωριστά από τα ωμά, τα πουλερικά και θαλασσινά
• Διατήρηση όλων των μαγειρεμένων φαγητών σε κατάλληλη θερμοκρασία (ιδανικά κάτω από 5°C) . Σε περίπτωση που δεν υπάρχει η δυνατότητα χρήσης ψυγείου συστήνεται η κατανάλωση του μαγειρεμένου φαγητού σε λιγότερο από 2 ώρες από την προετοιμασία του

Διάρροια σε παιδιά και ενήλικες: Λύσεις για άμεση αντιμετώπιση

Οδηγίες για ασφαλές νερό

• Μπουκάλια με εμφιαλωμένο νερό δεν πρέπει να παραμένουν στον ήλιο αλλά να αποθηκεύονται στο ψυγείο ή σε σκοτεινά και δροσερά μέρη
• Συστήνεται η κατανάλωση 2-3 λίτρων νερού/ημέρα ιδιαίτερα όταν οι θερμοκρασίες είναι υψηλές

^{με πληροφορίες από το ΚΕΕΛΠΝΟ / eody.gov.gr / msdmanuals.com / hcmarbella.com}