Παιδικό άσθμα: Τι πρέπει να γνωρίζετε για τη διάγνωση και τη θεραπεία

Το άσθμα είναι η πιο συχνή χρόνια πάθηση της παιδικής ηλικίας και παρόλα αυτά πολλοί γονείς δεν γνωρίζουν αρκετά γι αυτό. Ο αριθμός των παιδιών που πάσχουν από άσθμα συνεχώς αυξάνεται. Σύμφωνα με την Ελληνική Εταιρεία Αλλεργιολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας, αποτελεί μία από τις συχνότερες αιτίες απουσίας των παιδιών από το σχολείο και των γονέων τους από την εργασία τους. Αν και μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία (ακόμη και στη βρεφική), συνήθως τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται γύρω στην ηλικία των 5 ετών.

Στην πρώτη παιδική ηλικία είναι πιο συχνό στα αγόρια ενώ τα ποσοστά εξισώνονται στη εφηβεία.

Παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη άσθματος

• Προωρότητα αμηλό βάρος γέννησης
• Έκθεση σε καπνό κατά την ενδομήτρια ή την μετέπειτα ζωή
• Ατομικό ιστορικό αλλεργικού νοσήματος(παρουσία ρινίτιδας, εκζέματος)
• Οικογενειακό ιστορικό άσθματος ή ατοπίας(ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος αν και οι δύο γονείς έχουν άσθμα από ότι να έχει ο ένας- για κάποιο άγνωστο λόγο ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος αν έχει η μητέρα άσθμα από ότι αν έχει ο πατέρας).
• Συχνές λοιμώξεις αναπνευστικού από πολύ μικρή ηλικία
• Χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο
• Παχυσαρκία

Διάγνωση άσθματος

Το άσθμα στα παιδιά διαγιγνώσκεται κυρίως με βάση το ιατρικό ιστορικό, τα συμπτώματα, τη φυσική εξέταση και κάποιες περισσότερο ειδικές εξετάσεις (tests) κάποια τεστ κυρίως σε μεγαλύτερα παιδιά που μπορούν να τα πραγματοποιήσουν. Κάποιες φορές τα συμπτώματα των παιδιών μπορεί να έχουν υποχωρήσει όταν εξετάζονται από το γιατρό τους, γι αυτό σημαντικό κλειδί στη διάγνωση αποτελούν οι γονείς περιγράφοντας τα συμπτώματα των παιδιών τους.

Ιατρικό ιστορικό και περιγραφή συμπτωμάτων: Για τη διάγνωση βοηθά η περιγραφή συμπτωμάτων (συριγμός, βήχας, λαχάνιασμα, ¨γατάκια στο στήθος¨, σφίξιμο ή πόνος στο στήθος), το πόσο συχνά γίνονται αυτά τα επεισόδια, πόσο βαριά είναι (ύπαρξη δύσπνοιας ή όχι), αν αναπαράγονται στην άσκηση και στον ύπνο, ποια φάρμακα τα ανακουφίζουν, και ποιοι φαίνεται να είναι οι εκλυτικοί παράγοντες.
Φυσική εξέταση: ο γιατρός σας θα ακούσει τους πνεύμονες και την καρδιά του παιδιού, και θα εξετάσει τη μύτη και τα μάτια του.

Εργαστηριακός έλεγχος: για τα μικρότερα των 6 ετών παιδιά, ο γιατρός βασίζεται κυρίως στο ιστορικό και τη φυσική εξέταση, όταν η εκτέλεση των απαραίτητων τεστ είναι δύσκολη λόγω ελλιπούς συνεργασίας του μικρού ασθενή. Επίσης, με ασφάλεια, μπορούν, εάν κριθεί απαραίτητο, να γίνουν αλλεργικές δοκιμασίες (tests) στο δέρμα ή στo αίμα (RAST). Παρόλα αυτά σε κάποια κέντρα υπάρχει και η ταλαντωσιμετρία που απευθύνεται σε αυτές τις ηλικίες. Για τα μεγαλύτερα παιδιά σίγουρα απαραίτητη είναι η σπιρομέτρηση, η οποία βοηθά στα διάγνωση του άσθματος και την εκτίμηση της βαρύτητάς του. Άλλες εξετάσεις που θα σας ζητηθούν είναι και ο έλεγχος τω αλλεργιογόνων (είτε με δερματικές δοκιμασίες, είτε με αιματολογικό προσδιορισμό), για τον προσδιορισμό του πιθανού εκλυτικού παράγοντα. Παράλληλα θα εκτιμηθεί η παρουσία ή απουσία συνυπαρχόντων νόσων, όπως παραρρινοκολπίτιδα, ΓΟΠ (γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση) που προκαλούν επιδείνωση των συμπτωμάτων του άσθματος.

Θεραπεία παιδικού άσθματος

Ο στόχος είναι ο έλεγχος του άσθματος. Θα πρέπει να είναι σε θέση να :

• Ζουν μία φυσιολογική ζωή
• Μην απουσιάζουν από το σχολείο εξαιτίας του άσθματος
• Μην έχουν καθημερινά συμπτώματα
• Μην έχουν συμπτώματα κατά τη διάρκεια της νύχτας
• Παίζουν, ασκούνται, συμμετέχουν στις καθημερινές δραστηριότητες τους ανεμπόδιστα
• Μην έχουν ανάγκη για επείγουσα επίσκεψη στο γιατρό ή το τμήμα επειγόντων.

Η φαρμακευτική θεραπεία εξαρτάται από το πόσο βαριά και πόσο συχνά είναι τα συμπτώματα του παιδιού. Συνεπώς είναι εξατομικευμένη, όπως και το σχέδιο δράσης για αντιμετώπιση ασθματικής κρίσης.