Το παιδί μου δεν θέλει να ακούσει λέξη για το σχολείο και την επιστροφή σε αυτό

Η καλοκαιρινή ανεμελιά έδωσε τη σκυτάλη στις φθινοπωρινές υποχρεώσεις για μικρούς και μεγάλους. Οι μικροί μας φίλοι, τα παιδιά βιώνουν ανάμεικτα συναισθήματα καθώς κάποια θέλουν να βρεθούν και πάλι με τους φίλους και συμμαθητές τους, ανυπομονούν για την παρέα και ταυτόχρονα ανησυχούν για τις μαθητικές τους υποχρεώσεις. Επιπλέον, υπάρχουν και παιδιά που βιώνουν αρνητικά την επιστροφή στο σχολείο κάνοντας δηλώσεις του τύπου: «Εγώ δεν πάω ξανά στο σχολείο…, να πας εσύ!» Λογικό θα σκεφτείτε, αν παρατηρήσετε τον εαυτό σας, ίσως όχι όλοι αλλά και εμείς οι μεγάλοι μετά από την καλοκαιρινή ραστώνη επιστρέφουμε με την σχετική δυσκολία στην καθημερινότητα, πόσο μάλλον τα παιδιά σας. Επιστροφή στην καθημερινότητα σημαίνει επιστροφή στο πρόγραμμα και στην ρουτίνα από τη μία αλλά και σε καινούργιες συνθήκες όπου όλοι μας χρειάζεται να προσαρμοστούμε εκ νέου από την άλλη. Αναρωτιέστε λοιπόν με ποιον τρόπο μπορείτε να αντιμετωπίσετε τις αρνητικές και κατηγορηματικές δηλώσεις καθώς σε λίγες μέρες θα έρθετε αντιμέτωποι με το πρωινό ξύπνημα και την παιδική γκρίνια και άρνηση.

Πρώτα από όλα, να τονίσω ότι πρόκειται για μία συμπεριφορά που αρκετά παιδιά επαναλαμβάνουν κάθε νέα σχολική χρονιά στην αρχή της. Μπορεί να μην θέλουν να πάνε στο σχολείο καθώς έχουν ξεσυνηθίσει, να θέλουν να παραμείνουν σπίτι, να δυσκολεύονται να ξυπνήσουν το πρωί. Πόσο μάλλον όταν έχει προστεθεί ένα ακόμα νέο μέλος στην οικογένεια-ένα αδελφάκι και το παιδί σας πιθανά θέλει «να είναι εκεί» για να μην χάσει κάτι από τις στιγμές που μοιράζεστε ή την πιθανή θέση στην καρδιά σας-μία φυσιολογική αντίδραση. Μπορεί λοιπόν το παιδί σας να μην θέλει να πάει σχολείο ή να πηγαίνει αλλά να μην θέλει να παραμείνει χρησιμοποιώντας διάφορες δικαιολογίες, να κλαίει υποδηλώνοντας το έντονο άγχος που βιώνει.

Μπορεί επίσης να συντρέχουν και άλλοι λόγοι που το παιδί σας είναι αρνητικό στην επιστροφή στο σχολείο καθώς την προηγούμενη χρονιά μπορεί να βίωσε δύσκολες καταστάσεις, όπως εκφοβισμό από άλλα παιδιά, έναν αυστηρό δάσκαλο ή δασκάλα, μαθησιακές δυσκολίες, αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος, μετακόμιση, διαζύγιο των γονιών, θάνατο ενός αγαπημένου μέλους της οικογένειας ή του κατοικίδιου.

Προετοιμασία και χρόνος προσαρμογής

Προετοιμάστε το παιδί σας για την επιστροφή στο σχολείο. Κυρίως όταν είναι μικρό και δεν έχει την αίσθηση του χρόνου, δώστε του την ευκαιρία να το επεξεργαστεί.

Νέο πρόγραμμα και ρουτίνα

Φτιάξτε και πάλι το πρόγραμμα ύπνου, φαγητού, παιχνιδιού, κλπ., ώστε το παιδί σας να αρχίσει και πάλι «να φτιάχνει» την ρουτίνα του. Να γνωρίζετε ότι τα παιδιά μέσα από τη ρουτίνα νιώθουν μεγαλύτερη αίσθηση ασφάλειας και προσαρμόζονται πιο εύκολα.

Δραστηριότητες

Είναι ο κατάλληλος καιρός για να ξεκινήσει δραστηριότητες – εάν βέβαια το έχετε στο πρόγραμμα και θέλει και το ίδιο, παράδειγμα ένα άθλημα, χορός, κλπ. Με αυτό τον τρόπο θα μπει σταδιακά στο χειμερινό πρόγραμμα και δεν θα νιώσει ότι όλα ξεκινούν μαζί και το βαραίνουν.

Επαφή με φίλους και συμμαθητές

Οι φίλοι είναι ένα σημαντικό κεφάλαιο στη ζωή του παιδιού σας όπως άλλωστε και στη ζωή των μεγάλων. Φέρτε το παιδί σας σε επαφή με τους συμμαθητές του είτε στο σπίτι σας είτε στο δικό τους σπίτι. Μέσω του παιχνιδιού το παιδί σας – όπως και τα άλλα παιδιά – θα έρθουν και πάλι σε επαφή, θα επικοινωνήσουν, θα μοιραστούν και θα αντιμετωπίσουν πιο εύκολα το ξεκίνημα του σχολείου καθώς θα είναι όλοι μαζί.

Καινούργια χρονιά=μεγαλύτερη τάξη

Αρκετές φορές βλέπουμε ότι η ανησυχία και η άρνηση συσχετίζονται με τη μεγαλύτερη τάξη ή την αλλαγή δασκάλου που το παιδί μπορεί να νιώθει ότι αυξάνονται οι υποχρεώσεις του και αποφεύγει να αντιμετωπίσει, είτε είναι καλός μαθητής και δεν θέλει να χάσει τα πρωτεία, είτε είναι μέτριος μαθητής και δεν είναι σίγουρο ότι «θα τα καταφέρει». Μιλήστε μαζί του, μοιραστείτε τις ανησυχίες του, μην του χρυσώνετε το χάπι αλλά προσπαθήστε να κατανοήσετε τι είναι αυτό που αποφεύγει. Δείτε μαζί τις απαιτήσεις της νέας σχολικής χρονιάς και φτιάξτε ένα πρόγραμμα που θα το βοηθήσει.

Αλλαγή σχολείου

Εύκολα μπορούμε να καταλάβουμε τι σημαίνει αυτό για το μικρό σας. Ένα εντελώς καινούργιο περιβάλλον όπου έχει ήδη αποχωριστεί τους συμμαθητές του και νιώθει ξένο. Πηγαίνετε μαζί του στο νέο σχολικό κτήριο, ξεναγήστε το στις αίθουσες, μιλήστε με τους δασκάλους, ρωτήστε ποια θα είναι η δική του αίθουσα διδασκαλίας έτσι ώστε να εξοικειωθεί με το περιβάλλον και να μειωθεί το άγχος του.

Αποφυγή εντάσεων

Μπορεί να σας εκνευρίζει η συμπεριφορά αυτή και να θέλετε να οριοθετήσετε την κατάσταση, δεν είναι όμως η κατάλληλη στιγμή για να αρχίσετε να φωνάζετε και να κάνετε και εσείς δηλώσεις του στυλ: «Θα πας, θέλεις δεν θέλεις!» Η δική σας αρνητική συμπεριφορά θα ανατροφοδοτήσει τη δική του και θα μπείτε σε έναν φαύλο κύκλο χωρίς θετικό αποτέλεσμα. Αποφύγετε λοιπόν τα κηρύγματα και την απότομη συμπεριφορά που θα φέρουν μεγαλύτερη αντιδραστικότητα και το κυριότερο θα νιώσει ότι δεν το καταλαβαίνετε, ότι είναι μόνο του και αβοήθητο.

Βοήθεια ειδικού

Αν παρόλα αυτά, το παιδί σας επιμένει στο να μην θέλει να επιστρέψει στο σχολείο, η βοήθεια ειδικού κρίνετε απαραίτητη.

Ας έχουμε στο μυαλό μας ότι η απροθυμία του παιδιού σας να επιστρέψει στο σχολείο μπορεί να πηγάζει και από άλλες καταστάσεις όπως προβλήματα στο σπίτι-αν για παράδειγμα υπάρχουν καυγάδες ανάμεσα στους γονείς, ασθένεια ενός μέλους της οικογένειας, όπου το παιδί μπορεί να αγωνιά και να θέλει «να είναι εκεί» για να αποτρέψει το χειρότερο. Επίσης, αναρωτηθείτε πόσο αγχώδεις ή τελειομανείς είστε εσείς ως γονείς και πόσο μπορεί να του το μεταδίδετε μέσα από τις απαιτήσεις και τις προσδοκίες σας από εκείνο, τις οποίες μπορεί να νιώθει βαριές.

Θυμηθείτε και τη δική σας συμπεριφορά στα σχολικά χρόνια, πηγαίνατε εύκολα στο σχολείο η παρουσιάζατε παρόμοια συμπεριφορά;

Μαρίνα Μόσχα

Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας

Δείτε όλο το αφιέρωμα για τη νέα σχολική χρονιά ΕΔΩ