Γιατί πονάω στο στήθος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;

Τι είναι η μαστωδυνία;

Με τον όρο μαστωδυνία αναφερόμαστε στον πόνο στο μαστό εν γένει. Συχνά δε αντ’ αυτού χρησιμοποιείται και ο όρος μασταλγία.

Ενίοτε η ένταση του συμπτώματος είναι μετρίου, άλλοτε υψηλού βαθμού, οπότε και διαταράσσεται σημαντικά η καθημερινότητα μίας εκάστης. Συχνά εξάλλου η μαστωδυνία παρουσιάζει αυτόματη υποστροφή (φεύγει από μόνη της δηλαδή).

Ας θυμηθούμε την ανατομία του μαστού…

Οι μαστοί βρίσκονται συμμετρικά τοποθετημένοι στο εμπρόσθιο άνω τμήμα του θώρακα και καλύπτουν τους μυς του θώρακα (κυρίως το μυ, που ονομάζεται μείζων θωρακικός).

Σε γενικές γραμμές το σχήμα τους είναι ημισφαιρικό με διάμετρο, η οποία προσεγγίζει κατά μέσο όρο τα 10 εκατοστά περίπου. Στην πραγματικότητα όμως υπάρχει μεγάλη ποικιλία τόσο ως προς το σχήμα των μαστών, όσο και ως προς το μέγεθός τους. Το τελικό σχήμα του μαστού καθορίζεται από τον τρόπο, που έχει αναπτυχθεί ο λεγόμενος μαζικός αδένας, όσο και από την ποσότητα του λίπους, που περιβάλλει τον αδένα αυτό.

Όπως μπορούμε να δούμε και στην παραπάνω εικόνα, ο μαστός εσωτερικά καταλαμβάνεται κατά κύριο λόγο από το μαστικό (ή μαζικό) αδένα και από λιπώδη ιστό, ενώ εντοπίζονται και σημαντικές ποσότητες συνδετικού ιστού. Ο συνδετικός ιστός παρεμβάλλεται μεταξύ των εσωτερικών δομών του μαστού, στις οποίες και παρέχει στήριξη. Η αναλογία λιπώδους και συνδετικού ιστού καθορίζουν την πυκνότητα και τη «σφριγηλότατα» των μαστών.
Ο μαστικός αδένας είναι το όργανο, που παράγει το γάλα κατά το θηλασμό. Ανατομικά εντοπίζεται κατά κύριο λόγο στο άνω και έξω τεταρτημόριο του μαστού. Ο μαστικός αδένας αποτελείται από λοβούς. Οι λοβοί είναι συνήθως από 10 έως 15 τον αριθμό. Από κάθε λοβό ξεκινάει ένας λεπτός σωλήνας, που ονομάζεται γαλακτοφόρος πόρος, ο οποίος καταλήγει στη θηλή. Δια των γαλακτοφόρων πόρων το γάλα φτάνει στη θηλή.

Το σχήμα του μαστού εν πολλοίς καθορίζεται από την αναλογία λιπώδους και συνδετικού ιστού. Σε ό,τι αφορά το συνδετικό ιστό, θα πρέπει να αναφερθούμε στους λεγομένους συνδέσμους του Cooper.

Οι σύνδεσμοι του Cooper (βλ. εικόνα) είναι ταινίες συνδετικού ιστού, οι οποίες εκτείνονται από το δέρμα του μαστού έως τον ιστό, που καλύπτει τους υποκείμενους μυς του θωρακικού τοιχώματος. Οι σύνδεσμοι αυτοί δίνουν στο μαστό το σχήμα του και παρέχουν στήριξη στους ιστούς του. Η άσκηση τάσης επί των κρεμαστήρων συνδέσμων του Cooper (όταν δηλαδή οι σύνδεσμοι «τραβιούνται») είναι συχνά επώδυνη.

Γιατί κατά την εγκυμοσύνη ασκείται τάση επί των συνδέσμων του Cooper;

Ένα από τα σημεία του σώματός σας, που εμφανίζει από τις πιο «θεαματικές» αλλαγές είναι και οι μαστοί. Μάλιστα οι αλλαγές αυτές είναι συχνά και ένα από τα πρώτα σημάδια της κύησης. Για τις αλλαγές αυτές ευθύνονται οι ορμόνες της εγκυμοσύνης, κατά κύριο λόγο τα οιστρογόνα και δευτερευόντως η προγεστερόνη.

Οι μαστοί αυξάνονται σε μέγεθος. Η αύξηση αυτή είναι αισθητή ήδη από τις έξι με οκτώ εβδομάδες της κύησης. Η αύξηση του μεγέθους δεν είναι σταθερή καθ’ όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ενδέχεται σε κάποιες φάσεις αυτή να είναι ταχεία, ενώ άλλοτε ίσως ο ρυθμός μεταβολής του μεγέθους να περιορίζεται ή και να αναστέλλεται.

Εν πάσει περιπτώσει, το αυξημένο μέγεθος των μαστών συνεπάγεται και αυξημένο βάρος αυτών. Κατά συνέπεια καταγράφεται αύξηση της τάσης επί των συνδέσμων του Cooper. Έτσι εκδηλώνεται μαστωδυνία.

Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τη μαστωδυνία κατά την εγκυμοσύνη;

Με δεδομένο, ότι η μαστωδυνία κατά την εγκυμοσύνη συνδέεται κατά βάσιν με την άσκηση τάσης επί των συνδέσμων του Cooper, ένα πρώτο μέτρο αντιμετώπισής της είναι η χρήση στηθοδέσμου, ο οποίος να παρέχει επαρκή στήριξη στους μαστούς.

Επιπροσθέτως, το βάρος των μαστών, το οποίο καλούνται οι σύνδεσμοι του Cooper να στηρίξουν, εξαρτάται και από το σωματικό βάρος της γυναίκας. Επομένως, μέσο αποφυγής της μαστωδυνίας κατά την εγκυμοσύνη είναι και η προσοχή στην αύξηση του σωματικού βάρους.

Επί εντόνου άλγους ίσως κριθεί σκόπιμη η λήψη αναλγητικών καταλλήλων για εγκύους. Βέβαια, η λήψη της φαρμακευτικής αυτής αγωγής θα πρέπει να γίνει μόνον με τη σύμφωνη γνώμη του θεράποντος ιατρού.

Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας