Διαβήτης και εγκυμοσύνη: Ποια μέτρα λαμβάνουμε, που αφορούν τη μέλλουσα μητέρα;

Καταρχήν, αν και η εγκυμοσύνη μιας διαβητικής γυναίκας θεωρείται υψηλού κινδύνου, αυτό δεν σημαίνει, πως δε μπορεί να τελεσφορήσει με επιτυχία. Βέβαια, θα πρέπει να ληφθούν κάποια ειδικά μέτρα, τα οποία θα μπορούσαν σχηματικά να καταταχθούν στις εξής κατηγορίες:

• Μέτρα, που λαμβάνονται πριν από την εγκυμοσύνη
• Μέτρα, που λαμβάνονται κατά την εγκυμοσύνη και αφορούν την παρακολούθηση της μητέρας

Ποια είναι τα μέτρα, που λαμβάνονται πριν από την εγκυμοσύνη;

Είναι εξαιρετικά σημαντικό ο ικανοποιητικός έλεγχος των επιπέδων σακχάρου στο αίμα της γυναίκας να έχει επιτευχθεί πριν από αυτήν καθαυτήν τη σύλληψη.

Η σύσταση αυτή εδράζεται στην ανάγκη το έμβρυο να μην εκτεθεί σε υψηλές τιμές σακχάρου ειδικά κατά τις πρώτες 3 έως 6 εβδομάδες μετά τη σύλληψη, οπότε και λαμβάνει χώρα ο βασικός σχηματισμός των οργάνων του, δηλαδή η αποκαλούμενη οργανογένεση. Κατά το στάδιο αυτό το έμβρυο παρουσιάζει μίαν τρόπον τινά «υψηλή ευαισθησία» και η έκθεσή του σε υψηλές τιμές σακχάρου αυξάνουν σημαντικά τις πιθανότητες εμφάνισης συγγενών ανωμαλιών.

Έτσι συστήνεται ο ικανοποιητικός έλεγχος των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα της διαβητικής γυναίκας να έχει επιτευχθεί 3 έως 6 μήνες πριν αυτή ξεκινήσει οποιαδήποτε προσπάθεια για επίτευξη κύησης.

Ο έλεγχος αυτός περιλαμβάνει τόσο συστάσεις για την ακολούθηση της κατάλληλης διατροφής, όσο και προγράμματος ήπιας άσκησης, αλλά και την προσαρμογή της χορηγούμενης φαρμακευτικής αγωγής στο ενδεχόμενη μίας κύησης.

Η προσαρμογή της φαρμακευτικής αγωγής στόχο έχει τον επαρκή έλεγχο των επιπέδων σακχάρου δια της χορήγησης φαρμάκων, τα οποία θεωρούνται ασφαλή για την κύηση.

Η φαρμακευτική ουσία, που θεωρείται ασφαλής για το έμβρυο και αποτελεσματική για τον έλεγχο του διαβήτη είναι η ενέσιμη ινσουλίνη. Εντούτοις, συζητείται και η θέση, που θα μπορούσαν να λάβουν στα θεραπευτικά μέτρα και φαρμακευτικές ουσίες χορηγούμενες από του στόματος, οι οποίες δεν φαίνεται να βλάπτουν το έμβρυο.

Επίσης στα πλαίσια της προετοιμασίας της διαβητικής γυναίκας συνιστάται να γίνει και έλεγχος για την ύπαρξη ενδεχόμενων βλαβών, που ο διαβήτης μπορεί να προκαλέσει, σε διάφορα όργανα. Έτσι συνιστάται της κύησης να προηγηθεί έλεγχος:

• Καρδιολογικός
• Οφθαλμολογικός
• Της νεφρικής λειτουργίας

Ποια είναι τα μέτρα, που λαμβάνονται κατά την εγκυμοσύνη και αφορούν την παρακολούθηση της μητέρας;

Βασικά κατά τη διάρκεια της κύησης ο έλεγχος των επιπέδων σακχάρου στο αίμα της μητέρας είναι εξαιρετικά «στενός».

Ο έλεγχος αυτός διενεργείται, όχι μόνο περιστασιακά δια της μέτρησης του σακχάρου στο αίμα μετά από αιμοληψία, αλλά και δια της μέτρησης των επιπέδων αυτών σε σταγόνα αίματος με τη βοήθεια οικιακών μετρητών σακχάρου. Χάρη στους μετρητές αυτούς η εκτίμηση των επιπέδων γίνεται πολλές φορές μέσα στην ημέρα. Έτσι ο ιατρός ενδέχεται να σας συστήσει να μετράτε το σάκχαρό σας το πρωί νηστική (μέτρηση νηστείας), αλλά και μία ή δύο ώρες μετά από το κύριο γεύμα και τις μετρήσεις αυτές να τις καταγράφεται σε ένα «ημερολόγιο».

Οι καταγεγραμμένες τιμές, θα επιτρέψουν στο θεράποντα να επιλέξει το είδος της ινσουλίνης, που θα σας χορηγηθεί, τη σχετική δοσολογία, αλλά και την κατανομή των δόσεων μέσα στην ημέρα. Κατά τον τρόπον αυτό θα επιτευχθεί ο επαρκής έλεγχος των επιπέδων σακχάρου μέσα στην ημέρα, ώστε αυτά να μην παρουσιάζουν «ακραίες» τιμές (υπερβολικά υψηλές ή υπερβολικά χαμηλές).

Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί, πως υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο το είδος ή η δοσολογία της ινσουλίνης, που λαμβάνατε πριν την κύηση, να χρειαστεί να αναπροσαρμοστούν, όταν μείνετε έγκυος.

Σημαντική για τον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου είναι και η κατάρτιση του κατάλληλου προγράμματος διατροφής, το οποίο θα έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

• Θα περιλαμβάνει 3 κύρια γεύματα και 6 μικρογεύματα (snacks), τα οποία θα παρεμβάλλονται των κυρίων.
• Θα περιλαμβάνει τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες και μη επεξεργασμένους («καλούς») υδατάνθρακες, όπως είναι τα δημητριακά ολικής άλεσης και τα όσπρια
• Οι υδατάνθρακες συνιστάται να αποτελούν όχι πάνω από το 50% της ποσότητας της τροφής σας με το υπόλοιπο να κατανέμεται ίσα μεταξύ πρωτεϊνών και λιπών. Πάντως, φαίνεται, πως, αν το ποσοστό των υδατανθράκων είναι χαμηλότερο του 35% με 40%, επιτυγχάνεται καλύτερος έλεγχος των επιπέδων σακχάρου.

Είναι κεφαλαιώδους σημασίας να μην πάρετε πολλά κιλά στην εγκυμοσύνη, ειδικά αν είστε διαβητικές.
Επίσης, φαίνεται, πως η χορήγηση ασβεστίου σε συνδυασμό με βιταμίνη D3 από το δεύτερο τρίμηνο κι έπειτα υποβοηθά την προσπάθεια για έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα των διαβητικών γυναικών.

Ο έλεγχος αυτός όμως υποβοηθάται και από την ήπια φυσική άσκηση κατά την εγκυμοσύνη (αλλά και εκτός αυτής), αν φυσικά δεν υπάρχουν ιατρικές αντενδείξεις.

Με δεδομένο, πως ο διαβήτης, που προϋπάρχει της κύησης, προδιαθέτει για την εμφάνιση σοβαρών επιπλοκών, όπως η υπέρταση κύησης και η προεκλαμψία, είναι σημαντικό ο έλεγχος της αρτηριακής πίεσης να είναι τακτικός από τις 20 εβδομάδες και μετά, όπως και οι σχετικές εργαστηριακές εξετάσεις (αίματος και ούρων), που συμβάλλουν στην έγκαιρη διάγνωση των καταστάσεων αυτών.

Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr
email: care@eleftheia.gr