Πώς υπολογίζουμε την ηλικία του εμβρύου με υπερηχογράφημα σε προχωρημένη κύηση;

Η ηλικία της κύησης είναι μία από τις βασικότερες παραμέτρους, που ελέγχει ο μαιευτήρας, αφού βάσει αυτής θα καταρτήσει το πρόγραμμα παρακολούθησης, ενώ θα υπολογίσει και την πιθανή ημερομηνία τοκετού.

Πώς υπολογίζεται η ηλικία της κύησης;

Παραδοσιακά η ηλικία της κύησης υπολογίζεται λαμβάνοντας υπόψη την Τελευταία Έμμηνο Ρύση (ΤΕΡ), δηλαδή την ημερομηνία της πρώτης ημέρας της τελευταίας περιόδου της γυναίκας.

Ο τρόπος αυτός, αν και κατά κανόνα ακριβής, δεν είναι απολύτως αξιόπιστος, αν ο κύκλος της γυναίκας είναι ασταθής, ή αν αυτή δεν γνωρίζει την ακριβή ΤΕΡ.

Σήμερα, χάρη στην ενσωμάτωση της υπερηχογραφικής παρακολούθησης του εμβρύου στην πάγια κλινική πρακτική, δυνάμεθα να υπολογίσουμε την ηλικία της κύησης και βάσει υπερηχογραφήματος.

Ο υπερηχογραφικός υπολογισμός της ηλικίας της κύησης είναι ακριβέστερος, αν εκτελεστεί κατά το πρώτο τρίμηνο της κύησης. Όμως κάποιες γυναίκες – ευτυχώς πλέον όλο και λιγότερες – επιλέγουν να επισκεφθούν το μαιευτήρα μετά τη συμπλήρωση του πρώτου τριμήνου.

Ακόμα και τότε ο υπολογισμός της ηλικίας της κύησης με βάση το υπερηχογράφημα είναι ακόμα εφικτός.

Πώς υπολογίζουμε την ηλικία της κύησης με βάση τον υπερηχογραφικό έλεγχο στο δεύτερο τρίμηνο;

Οι υπερηχογραφικές μετρήσεις, που λαμβάνονται υπόψη στον υπερηχογραφικό προσδιορισμό της ηλικίας της κύησης στο δεύτερο τρίμηνο είναι οι ίδιες, που συνυπολογίζονται για τον καθορισμό του Εκτιμώμενου Εμβρυϊκού Βάρους (Estimated Fetal Weight/ EFW):

• Η Αμφιβρεγματική Διάμετρος (Biparietal Diameter/ BPD)
• Η Περίμετρος Κεφαλής (Head Circumference/ HC)
• Η Περίμετρος Κοιλίας (Abdominal Circumference/ AC)
• Το Μήκος του Μηριαίου Οστού (Femur Length/ FL)

Εδώ θα πρέπει να τονισθεί, πως η ακρίβεια υπολογισμού της ηλικίας της κύησης με βάση τον υπερηχογραφικό έλεγχο καθίσταται προοδευτικά λιγότερο ακριβής, όσο εξελίσσεται η εγκυμοσύνη.

Πόσο ακριβής είναι ο υπερηχογραφικός υπολογισμός της ηλικίας της κύησης στο δεύτερο τρίμηνο;

Αν η μέτρηση έλαβε χώρα μεταξύ των 14 εβδομάδων και των 21 εβδομάδων και 6 ημερών, τότε η ακρίβεια καθορισμού της ηλικίας της κύησης με υπερηχογράφημα υπολογίζεται σε ± 7 έως ± 10 ημέρες.

Αν η μέτρηση έλαβε χώρα μεταξύ των 22 εβδομάδων και των 27 εβδομάδων και 6 ημερών, τότε η ακρίβεια καθορισμού της ηλικίας της κύησης με υπερηχογράφημα υπολογίζεται σε ± 10 έως ± 14 ημέρες.

Στο τρίτο τρίμηνο, προκειμένου να υπολογίσουμε την ηλικία της κύησης λαμβάνουμε υπόψη μας τις ίδιες παραμέτρους, που λαμβάνουμε και στο δεύτερο τρίμηνο (BPD, HC, AC, FL).

Πόσο ακριβής είναι ο υπερηχογραφικός υπολογισμός της ηλικίας της κύησης στο τρίτο τρίμηνο;

Ο υπολογισμός αυτός στο συγκεκριμένο στάδιο της κύησης είναι εξαιρετικά ανακριβής, αφού θεωρείται, ότι δια αυτού επιτυγχάνεται προσέγγιση της ηλικίας της κύησης κατά ± 21 έως ± 30 ημέρες.

Ελλοχεύει δε ο κίνδυνος ο κίνδυνος να βρισκόμαστε ενώπιον ενός εμβρύου, που στην πραγματικότητα εμφανίζει Ενδομήτρια Υπολειπόμενη Ανάπτυξη, του οποίου η ηλικία, αν αυτή υπολογισθεί μόνον βάσει του υπερηχογραφήματος, θα υποτιμηθεί.

Για το λόγο αυτό η παρακολούθηση ενός εμβρύου, που έφθασε στο τρίτο τρίμηνο και δεν έχουμε για αυτό αξιόπιστα στοιχεία, με βάση τα οποία να υπολογίσουμε την ηλικία του, όπως γνώση της ΤΕΡ ή υπερηχογράφημα πρώτου τριμήνου, συνιστάται να είναι εξαιρετικά στενή και οι όποιες αποφάσεις λαμβάνονται συνεκτιμώντας και τη γενικότερη κλινική κατάσταση μητέρας και εμβρύου.

Θα πρέπει να σημειωθεί, πως για κυήσεις χωρίς υπερηχογραφικό έλεγχο πριν από τις 22 εβδομάδες της κύησης, με βάση τον οποίο είτε επιβεβαιώθηκε η ηλικία της κύησης, που υπολογίσθηκε με βάση την ΤΕΡ, είτε αυτή αναθεωρήθηκε, αυτός καθαυτός ο υπολογισμός της ηλικίας της κύησης θεωρείται εν πάσει περιπτώσει «μη ικανοποιητικός».

Τι γίνεται, αν ο υπολογισμός της ηλικίας της κύησης με βάση την ΤΕΡ και αυτός με βάση το υπερηχογράφημα δεν «συμφωνούν»;

Ο υπολογισμός της ηλικίας της κύησης με βάση τον υπερηχογραφικό έλεγχο θεωρείται ακριβέστερος αυτού, που ως βάση του λαμβάνει την ΤΕΡ.
Έτσι, αν η διαφορά μεταξύ της ηλικίας της κύησης, όπως αυτή υπολογίζεται με βάση την ΤΕΡ, διαφέρει από την ηλικία της κύησης, όπως αυτή υπολογίζεται με βάση το υπερηχογράφημα, κατά περισσότερες από κάποιες ημέρες, τότε λαμβάνεται υπόψη ο «υπερηχογραφικός» υπολογισμός της ηλικίας της κύησης. Έτσι τόσο το πρόγραμμα παρακολούθησης, όσο και η πιθανή ημερομηνία τοκετού «αναθεωρούνται» με βάση τον υπερηχογραφικό υπολογισμό της ηλικίας της κύησης.

Ο αριθμός των ημερών, που έχουμε θέσει ως όριο, πάνω από το οποίο αναθεωρούμε τον υπολογισμό της ηλικίας της κύησης, που υπολογίσαμε με βάση την ΤΕΡ και λαμβάνουμε υπόψη μας τον «υπερηχογραφικό» υπολογισμό αυτής, αναγράφεται στον παρακάτω πίνακα (ο πίνακας αυτός αποτελεί μετάφραση του πίνακα, που ανευρίσκεται ΕΔΩ

Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr