Κοινωνική φοβία: Μήπως υποφέρετε από αυτή τη διαταραχή και δεν το γνωρίζετε;
Τι είναι η κοινωνική φοβία;
Η διαταραχή κοινωνικού άγχους, γνωστή επίσης και ως κοινωνική φοβία, είναι η υπερβολική ανησυχία ενός ατόμου ότι θα γελοιοποιηθεί ή θα κατακριθεί σε καταστάσεις στις οποίες θεωρεί ότι το βλέπουν ή ότι είναι εκτεθειμένο, σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία.
«Τα άτομα που διαγιγνώσκονται με διαταραχή κοινωνικού άγχους, δυσκολεύονται ιδιαιτέρως να εκπληρώσουν καθημερινές δραστηριότητες, όπως το να πάνε στη δουλειά τους ή να παρευρεθούν σε κοινωνικές εκδηλώσεις», αναφέρει η Αμερικανική Εταιρεία 'Αγχους και Κατάθλιψης.
Αν και συχνά η διαταραχή αυτή συγχέεται με τη συστολή, μια έρευνα που διεξήγαγε το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας των ΗΠΑ έδειξε ότι μόνο το 12% των ατόμων που είχαν χαρακτηριστεί ως «ντροπαλοί», πληρούσαν τα κριτήρια της διαταραχής κοινωνικού άγχους.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα ποικίλουν, αλλά στα βασικότερα συγκαταλέγονται τα παρακάτω:
- Τα άτομα είναι ιδιαίτερα ευερέθιστα και ανήσυχα σε κοινωνικές καταστάσεις, σε μεγαλύτερο βαθμό από κάποια περιστασιακή νευρικότητα που μπορεί να νιώσει ο καθένας μας.
- Έχουν υπερβολικό άγχος ότι θα γίνουν ο περίγελος ή ότι θα κριθούν από τους άλλους ανθρώπους, ακόμα και όταν δεν έχουν καμία ένδειξη γι' αυτό. Είναι πιθανό, για παράδειγμα, να πιστεύουν ότι, μπαίνοντας σε ένα δωμάτιο, όλοι τους κοιτούν.
- Υπάρχουν, πέρα από τα κοινωνικά, και τα φυσικά συμπτώματα, τα οποία μπορεί να εκδηλωθούν ακόμα και πριν την αγχογόνο περίσταση, μόνο λόγω της σκέψης της. Σε αυτά συγκαταλέγονται: ιδρώτας, τρέμουλο, σύγχυση, μυϊκή τάση, ταχυκαρδία, κοκκίνισμα, ενοχλήσεις στο στομάχι κ.α.
- Τέλος, είναι ιδιαίτερα δύσκολο να διατηρηθούν φιλίες, καθώς οι πάσχοντες προσπαθούν να περιορίσουν κατά το δυνατό τις κοινωνικές καταστάσεις και συναναστροφές και, όταν είναι υποχρεωμένοι να παρευρεθούν, μένουν σιωπηλοί ή φέρνουν μαζί τους κάποιο οικείο πρόσωπο για να νιώθουν ασφάλεια.
Θεραπευτικές παρεμβάσεις
Η φαρμακευτική αγωγή και η ψυχοθεραπεία,σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, συνιστούν τις δύο βασικές οδούς καταπολέμησης της κοινωνικής φοβίας. Αυτές χρησιμοποιούνται είτε ξεχωριστά είτε συνδυαζόμενες.
Σε ό,τι αφορά τη φαρμακευτική αγωγή, σε περιπτώσεις διαταραχής κοινωνικού άγχους, συνήθως συνταγογραφούνται αντικαταθλιπτικά ή αγχολυτικά και συγκεκριμένα SSRIs, δηλαδή εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης. Οι αναστολείς μονοαμινοξειδάσης έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί, αν και υπάρχουν σημαντικοί περιορισμοί στη διατροφή κατά την πρόσληψή τους. Ταυτόχρονα και οι βήτα-αποκλειστές φαίνεται να είναι ορισμένες φορές αποτελεσματικοί.
Από τα μοντέλα ψυχοθεραπείας το πιο ευρέως διαδεδομένο για τη συγκεκριμένη διαταραχή είναι η γνωσιακή - συμπεριφορική θεραπεία (CBT), η οποία επικεντρώνεται στο να αλλάξει ο τρόπος που ένας άνθρωπος σκέφτεται, συμπεριφέρεται και αντιδρά, όταν αυτό τον δυσκολεύει. Η μέθοδος αυτή βοηθά τους πάσχοντες να καταλάβουν πώς οι σκέψεις τους συντηρούν τους φόβους τους.
Σταδιακά οδηγεί τους ανθρώπους να κατανοήσουν πως αν o τρόπος που σκέφτονται, συντελεί στη διατήρηση του άγχους, τότε μπορούν να ωφεληθούν, αν διορθώσουν τις δυσλειτουργικές αντιλήψεις τους.