Ο πρώτος θηλασμός μετά τον τοκετό
Πότε και πώς ξεκινά ο πρώτος θηλασμός.
Ο μητρικός θηλασμός είναι στάση ζωής, είναι ίσως το σημαντικότερο δώρο της φύσης από τη μητέρα προς το βρέφος της και για την επιτυχία του χρειάζεται η επιθυμία, η υπομονή, η επιμονή της μητέρας, η υποστήριξη του οικογενειακού περιβάλλοντος καθώς και η σωστή προετοιμασία, ενημέρωση και καθοδήγηση από τους επαγγελματίες υγείας.
Τα οφέλη του μητρικού γάλακτος για τη μητέρα είναι η ταχύτερη ανάρρωση αμέσως μετά τον τοκετό, η εύκολη απώλεια των κιλών της εγκυμοσύνης, ο μικρότερος κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου μαστών, καρκίνου ωοθηκών και οστεοπόρωσης, όπως και για το βρέφος είναι ότι συμβάλλει στην θεραπεία νοσημάτων όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η παχυσαρκία, η λευχαιμία και οι ορθοδοντικές ανωμαλίες, προστατεύει από αλλεργίες και λοιμώξεις του γαστρεντερικού και αναπνευστικού συστήματος. Επιπλέον είναι εύπεπτο και φυσική τροφή. Σαν διαδικασία ο θηλασμός δεν χρειάζεται καμία προετοιμασία και θα λέγαμε εν τέλει ότι είναι "οικονομικός".
Παράλληλα ενισχύεται ο ψυχικός δεσμός μεταξύ μητέρας-νεογνού. Η φύση έχει προετοιμάσει βιολογικά και ανατομικά το μαστό της γυναίκας ώστε να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του νέου μέλους της οικογένειας ξεκινώντας ήδη από την εγκυμοσύνη την διαδικασία της γαλακτογένεσης.
Είναι πολύ σημαντικό για την επιτυχία του θηλασμού να γίνονται σωστά τα πρώτα βήματα αμέσως μετά τον τοκετό. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και τα 10 βήματα για επιτυχή μητρικό θηλασμό, θα πρέπει αμέσως μετά τον τοκετό να γίνεται η πρακτική «skin to skin contact» και να αρχίσει άμεσα ο πρώτος θηλασμός. Η επαφή δέρμα με δέρμα για τουλάχιστον μια ώρα συντελεί στην άμεση προσαρμογή του νεογνού στο εξωμήτριο περιβάλλον, ρυθμίζοντας την θερμοκρασία του σώματός του, την αναπνοή του, τον καρδιακό παλμό του και το χρώμα του, ενώ παράλληλα μειώνει το στρες στη μητέρα διότι το νεογνό παραμένει στην αγκαλιά της και γίνεται πιο εύκολη η πρόσβαση του νεογνού στο στήθος. Τα νεογνά όταν γεννιούνται είναι ζωηρά και αυτό βοηθάει στην ανταπόκριση τους στη διαδικασία του θηλασμού.
Ο πρώτος θηλασμός πρέπει να ξεκινήσει όσο το δυνατόν πιο σύντομα μετά τον τοκετό. Αυτή η πρώτη ώρα μετά τον τοκετό είναι η λεγόμενη «ιερή» ή «χρυσή» ώρα, η οποία βοηθάει στην ταχύτερη και πιο εύκολη ενεργοποίηση του μαστού καθώς και στην γρήγορη πρόσληψη πρωτογάλακτος από το νεογνό που θα το εφοδιάσει με τα πρώτα αντισώματα. Αν ένα νεογνό αφεθεί μπρούμητα πάνω την μητέρα θα αναζητήσει και θα βρει ενστικτωδώς το στήθος της μητέρας, θα προσκολληθεί σε αυτό και θα αρχίσει να θηλάζει το πρωτόγαλα. Το πρωτόγαλα είναι αυτό που ρυθμίζει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, ομαλοποιεί τον αναπνευστικό ρυθμό και ενισχύει το δέσιμο μητέρας - νεογνού.
Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν όλοι εμείς οι επαγγελματίες υγείας που ασχολούμαστε με τον θηλασμό να ενημερώνουμε την μητέρα και κατ’ επέκταση την οικογένεια για την σημαντικότητα της επαφής δέρμα με δέρμα και του πρώτου θηλασμού αμέσως μετά τον τοκετό, να είμαστε δίπλα τους βοηθώντας σε αυτά τα πρώτα βήματα του μητρικού θηλασμού υποστηρίζοντας τα οφέλη αυτού του μαγικού υγρού που μας έχει δοθεί από τη φύση και είναι το μητρικό γάλα!
Είναι τα πρώτα και πιο σημαντικά βήματα για την εν τέλει εδραίωση του μητρικού θηλασμού τους πρώτους μήνες της ζωής του παιδιού.
Παναγιώτης Καραντζής, MD, PhD, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος Αναπαραγωγής, Επιστημ. Συνεργάτης της Μονάδας ΥΓΕΙΑ IVF ΕΜΒΡΥΟΓΕΝΕΣΙΣ & Αναπλ. Διευθυντής της Ιατρικής Υπηρεσίας του ΜΗΤΕΡΑ
Μαρία Περιβολάρη, Συνεργάτιδα Μαία
More info:
www.karantzisivf.gr & https://www.facebook.com/karantzisivf/
Τηλ. 210 6424198 | Βασ. Σοφίας 117, Αθήνα
Τηλ. 211 7500510 | ΥΓΕΙΑ IVF ΕΜΒΡΥΟΓΕΝΕΣΙΣ, Φλέμινγκ 15, Μαρούσι, Αθήνα
Βιβλιογραφία:
- Ινστιτούτο υγείας του παιδιού. ΑΛΚΥΟΝΗ. Μητρικός θηλασμός – Οδηγός για επαγγελματίες υγείας
2. WHO (World Health Organization) – Implementation guidance: Protecting, promoting, and supporting breastfeeding in facilities providing maternity and newborn services: The revised Baby – friendly Hospital Initiative 2018