Μια μαμά χτυπά το παιδί της δημόσια - Επεμβαίνεις ή όχι;

Υπήρξε μια μέρα που έγινα θεατής ενός άσχημου περιστατικού. Μια μαμά φώναζε και τραβολογούσε τον γιο της, περίπου 6 με 7 ετών. Όχι πολύ. Αλλά ξέρετε, τόσο που ήταν εκτός ορίων. Ο πιτσιρικάς έβαλε τα κλάματα και άρχισε να παραπονιέται στη μαμά του που τον χτύπησε.

«Δεν σε χτύπησα», είπε. «Σε έσπρωξα». Εγώ όμως, που ήμουν παρούσα, είδα ότι τον χτύπησε. Ακριβώς μπροστά στο στήθος. Δεν ήταν απλή σπρωξιά. Ήταν χτύπημα. «Αυτό το "με χτύπησες" πιστεύω να μην το λες σε όλους και νομίζουν ότι σε χτυπάω κιόλας"».

1-19 Νοεμβρίου: 19 Ημέρες Ακτιβισμού κατά της Παιδικής Κακοποίησης

Ο μικρός συνέχισε να κλαίει καθώς μπήκαν μαζί μου στο λεωφορείο και εγώ συνέχισα να κοιτάζω την μητέρα που δεν είχε προσέξει το επικριτικό μου βλέμμα.

«Σήκω!», του είπε η μητέρα του που τον προειδοποίησε ότι αν δεν το κάνει άμεσα θα τον σηκώσει από τα αυτιά!

«Γιατί είσαι τόσο κακός;», συνέχισε να του λέει. «Κανένα από τα αδέρφια σου δεν συμπεριφέρεται τόσο άσχημα όσο εσύ!». Ο μικρός άρχισε να κλαίει περισσότερο. Για περίπου 3 στάσεις, καθόμουν εκεί και απλά παρατηρούσα όλα όσα διαδραματιζόντουσαν μπροστά μου χωρίς να μπορώ να πω κάτι ή να αντιδράσω. Να επέμβω ή να μην επέμβω; Πάντα αυτή είναι η ερώτηση που κάνουμε όταν βλέπουμε κάτι μη αποδεκτό να γίνεται μπροστά μας, έτσι δεν είναι; Ένα περιστατικό όχι αρκετά βίαιο για να μπορέσεις να καλέσεις το 100 αλλά αρκετά ενοχλητικό για να σε κάνει να ανησυχήσεις.

Καθώς στεκόμουν εκεί, άρχισα να τα ζυγίζω μέσα μου. Μήπως το έχω κάνει και εγώ; Μήπως έχω επιπλήξει τα παιδιά μου δημόσια που κάποιος άλλος όπως εγώ με παρακολουθούσε;

Καθώς όμως τα λεπτά περνούσαν, έγινε ξεκάθαρό μέσα μου ότι δεν ήταν ένα απλό περιστατικό, μια κακιά στιγμή μαμάς και παιδιού που έπρεπε να το προσπεράσω. Αυτή η γυναίκα φαινόταν ότι είχε πρόβλημα με το συγκεκριμένο της παιδί, μιας και τα υπόλοιπα 3 καθόντουσαν στην άκρη κρατώντας τα μπαλόνια τους, μαζί με έναν άλλο ενήλικα - έναν άνδρα, ίσως τον σύζυγό της; Τον αδερφό της;

Συναισθηματική παραμέληση στην παιδική ηλικία: Τι πρέπει να γνωρίζετε

«Γιατί είσαι τόσο κακός; Κανένα από τα αδέρφια σου δεν συμπεριφέρεται τόσο άσχημα όσο εσύ!», ρώτησε το αγόρι.

Κανένας μέσα στο λεωφορείο δεν έκανε κάτι παρόλο που όλοι παρακολουθούσαμε με αμηχανία αυτή τη μαμά να μιλάει άσχημα στον γιο της. Βρήκα τη συμπεριφορά της απαράδεκτη, αλλά αυτή ήταν η δική μου γνώμη. Κάποιοι γονείς ίσως εκείνη τη δυνατή σπρωξιά - χτύπημα ίσως να την έλεγαν απλά επίπληξη και κάποιοι άλλοι βία.

Το αγόρι άρχισε να κλαίει ακόμη πιο δυνατά.

«Τώρα πρέπει να ακούνε όλοι μέσα στο λεωφορείο το ενοχλητικό σου κλάμα;», του είπε ξανά η μαμά. «Πραγματικά τους νιώθω, αλήθεια τους νιώθω!».

Ο χρόνος μου λιγόστευε, μιας και στην επόμενη στάση θα κατέβαινα. Πήγα προς το μέρος της και της είπα: «Ξέρεις, πραγματικά δεν με ενοχλεί καθόλου να ακούω το παιδί σου να κλαίει», είπα με σιγανή φωνή. Όσο σιγανή μπορούσα να έχω μιας και τα νεύρα μου είχαν χτυπήσει κόκκινο και συνέχισα. «Αυτό που με ενοχλεί ωστόσο εδώ και πολλή ώρα είναι ο τρόπος που του συμπεριφέρεσαι».

«Δεν ξέρω από πού είσαι», μου είπε η άλλη γυναίκα - που στάθηκε στην προφορά μου, «Αλλά σε αυτή τη χώρα, δεν ανακατευόμαστε στις δουλειές του άλλου!».

Βγήκα από το και ξέσπασα σε κλάματα. «Αυτό ήταν απαίσιο», μου είπε ένας κύριος που κατέβηκε στην ίδια στάση με εμένα. «Καλά έκανες και είπες κάτι!».

Βία και παιδιά: Τα διαφορετικά της πρόσωπα

Αλλά έκανα καλά; Ή δεν έπρεπε να ανακατευτώ; Καθώς έβλεπα το λεωφορείο να απομακρύνεται, αναρωτήθηκα αν έπρεπε να τηλεφωνήσω στην αστυνομία ή αν έπρεπε να είχα κάνει κάτι από την πρώτη στιγμή.

«Όλοι έχουμε την ευθύνη να μιλάμε όταν βλέπουμε ένα παιδί σε κίνδυνο και μάλιστα σε δημόσια θέα», αναφέρει ο John Cameron, διευθυντής του National Society for the Prevention of Cruelty to Children (NSPCC). «Αλλά είναι πιο εύκολο να το λέμε παρά να το κάνουμε!»

Ο φόβος της αντιπαράθεσης ή ακόμη και της βίας και οι αποχρώσεις κάθε συγκεκριμένης κατάστασης συνωμοτούν κατά της ύπαρξης μιας οριστικής απάντησης σχετικά με το αν πρέπει ή όχι να παρέμβουμε.

Αργότερα, όταν έψαξα στο διαδίκτυο, «παιδική κακοποίηση», θα έβρισκα τελικά μια έκθεση του Υπουργείου Παιδείας του 2006 με τίτλο «Τι να κάνετε αν ανησυχείτε ότι ένα παιδί κακοποιείται». Όμως οι οδηγίες απευθύνονταν σε ανθρώπους που εργάζονται με παιδιά, σε επαγγελματίες επιφορτισμένους με τη φροντίδα τους που θα μπορούσαν να τα παρατηρούν με την πάροδο του χρόνου. Δεν ήταν σχεδιασμένες για το κοινό που έτυχε να γίνουν μάρτυρες άσχημων στιγμών στα λεωφορεία ή στο δρόμο ή στο σούπερ μάρκετ.

Κάποιοι φίλοι μου μού είπαν ότι έπρεπε να απευθυνθώ στον οδηγό του λεωφορείου ενώ κάποιοι άλλοι που ανέφεραν ότι θα έπρεπε να το είχα βιντεοσκοπήσει για τις αρχές παιδικής προστασίας.

Στην περίπτωσή μου, όμως έφυγα, ανησυχώντας όλο και περισσότερο ότι τα είχα κάνει όλα λάθος. Ή μάλλον, είχα κάνει το σωστό πράγμα με λάθος τρόπο. Τι θα γινόταν αν η γυναίκα, που ντροπιάστηκε δημοσίως, ξεσπούσε στο αγόρι στο σπίτι;

Η παιδική κακοποίηση έχει πολλά πρόσωπα, αναγνωρίστε τα

Η απόφαση για το πότε πρέπει να παρέμβει κανείς σε έναν δημόσιο χώρο απαιτεί «έναν γρήγορο υπολογισμό του βαθμού κινδύνου», λέει η Sue Berelowitz, αναπληρώτρια επίτροπος για τα παιδιά στην Αγγλία. «Πρέπει όντως να σκεφτεί κανείς: αν θα επέμβω όταν βλέπω αυτόν τον γονέα να τιμωρεί το παιδί του δημοσίως, τότε τι στο διάολο κάνει ιδιωτικά;».

Αν πρόκειται για έναν γονιό που απλώς χάνει την ψυχραιμία του απέναντι στο παιδί, μερικές φορές είναι αποτελεσματικό να προσφέρετε τη βοήθειά σας, προτείνει ο John Cameron της NSPCC. «Συχνά δεν είναι παραγωγικό να πάτε και να αντιμετωπίσετε τον γονέα - οι άνθρωποι απλώς αμύνονται. Αντί να τους ζητάτε τον λόγο, μπορεί να βοηθήσει να πάτε και να πείτε κάτι σαν: "Τα παιδιά μπορεί να είναι πολύ δύσκολα. Υπάρχει κάτι που μπορώ να κάνω για να βοηθήσω;"».

Τελικά, όλοι οι ειδικοί λένε ότι είναι προτιμότερο να είμαστε προσεκτικοί. «Δεν υπάρχουν καθορισμένα κριτήρια ως προς το πότε ένα άτομο πρέπει ή δεν πρέπει να αναφέρει την κακοποίηση ενός παιδιού στις αρχές».

Εύχομαι το αγόρι που είδα στο λεωφορείο, να είναι καλά και του ζητώ συγγνώμη που αντί να τηλεφωνήσω σε κάποιον επαγγελματία, αντιμετώπισα τη μητέρα του. Θα μπορούσα απλά να την είχα ρωτήσει αν μπορούσα να βοηθήσω. Του οφείλω ένα ευχαριστώ γιατί εξαιτίας του, θα ξέρω καλύτερα τι πρέπει να κάνω την επόμενη φορά αν γίνω μάρτυρας ενός αντίστοιχου περιστατικού.

^{πηγή/ελεύθερη μετάφραση:theguardian.com}