Ράνια Μπουμπουρή: Πώς το παιδικό βιβλίο θα γίνει φίλος του παιδιού
Γράφει η Ράνια Μπουμπουρή
Έχω έναν φίλο, το βιβλίο
μαζί στη ζέστη, μαζί στο κρύο.
Είτε είναι βράδυ, είτε πρωί
μ’ αυτόν τον φίλο μου είμαι μαζί.
Μόλις τ’ ανοίγω να το διαβάσω
γέφυρα γίνεται για να περάσω
σε άλλους κόσμους, μακρινούς
παραμυθένιους ή αληθινούς…
Έτσι ξεκινά «Το βιβλιοφιλαράκι μου», το οποίο έγραψα για να μιλήσω στα μικρά παιδιά για το τι είναι στην ουσία το βιβλίο (Εκδόσεις Ψυχογιός, 2017). Τους μεγάλους, όμως, που ξέρουν πολύ καλά τι είναι το βιβλίο, τους απασχολεί πολύ ένα άλλο ερώτημα, αν κρίνω από το πόσο συχνά μου το απευθύνουν: Πώς θα βοηθήσουμε ένα μικρό παιδί να αγαπήσει τα βιβλία;
Αν δεν αγαπάς τα βιβλία δεν θα τα αγαπήσει και το παιδί σου
Πρώτα πρώτα, δεν είναι εύκολο να κάνουμε ένα παιδί να αγαπήσει τα βιβλία, αν δεν τα αγαπάμε εμείς οι ίδιοι. Διότι τα παιδιά ακολουθούν από πολύ τρυφερή ηλικία το παράδειγμά μας: δεν κάνουν τόσο αυτό που τους λέμε, όσο αυτό που βλέπουν ότι κάνουμε. Αν μας βλέπουν συχνά να διαβάζουμε, καταλαβαίνουν ότι είναι μια συνήθεια απολαυστική και θέλουν να τη γνωρίσουν κι αυτά. Η δική μας σχέση με το βιβλίο είναι το καλύτερο επιχείρημά μας για όλες τις ηλικίες των παιδιών.
Τώρα, για τα μωρά, είναι πολύ ωραίο να προμηθευτούμε μερικά από αυτά τα υπέροχα υφασμάτινα βιβλιαράκια, τα απαλά, με τις χαρούμενες εικόνες. Τα «ξεφυλλίζουμε» κι εμείς μαζί τους, τα «διαβάζουμε» κρατώντας τα μικρούλια μας στην αγκαλιά, βγάζουμε μια ιστορία από το μυαλό μας, τους δείχνουμε τα διάφορα στοιχεία της «σελίδας», μας δείχνουν κι αυτά – χτίζουμε όμορφες στιγμές και ωραίες εμπειρίες, που εξοικειώνουν σιγά σιγά τα παιδιά από πολύ μικρά στην έννοια «βιβλίο».
Όσο μεγαλώνουν, το καλύτερο είναι να βρούμε μία ώρα μες στη μέρα κατά την οποία είμαστε χαλαροί/ές, ώστε η ανάγνωση να γίνεται σε κλίμα ηρεμίας και απόλαυσης. Αν ο γονιός διαβάζει στο παιδί του απλώς και μόνο για να του διαβάσει, αν είναι βιαστικός ή αγχωμένος, το παιδί το εισπράττει και αντιδρά ανάλογα. Αν όμως ορίσουμε μία συγκεκριμένη ώρα που ξέρουμε ότι θα είμαστε απερίσπαστοι, οι στιγμές αυτές θα γίνουν πολύτιμες και μοναδικές, παρά την επανάληψή τους.
Επίσης, είναι σημαντικό να αποκτήσει σιγά σιγά και το παιδί τη δική του βιβλιοθήκη στο δωμάτιό του ή σε όποιον χώρο του σπιτιού βολεύει, ώστε να μπορεί να πηγαίνει και να διαλέγει μόνο του το βιβλίο που θα ήθελε να «διαβάσει» – εντός εισαγωγικών το «διαβάσει» αν μιλάμε για πολύ μικρό παιδί, εκτός εισαγωγικών καθώς θα μεγαλώνει. Εξίσου σημαντικό είναι να πηγαίνουμε μαζί στο βιβλιοπωλείο, για ν’ αρχίσει σιγά σιγά να διαλέγει μόνο του ό,τι του κινεί το ενδιαφέρον. Το ιδανικό θα ήταν να υπήρχαν παντού δημόσιες βιβλιοθήκες με πλούσιες συλλογές παιδικών βιβλίων, ώστε το παιδί να έχει πρόσβαση σε πολύ μεγαλύτερη ποικιλία επιλογών. Εάν έχετε στη γειτονιά ή στο σχολείο σας, μην την αφήσετε αναξιοποίητη.
Ένα παιδί που αγαπά το βιβλίο από μικρή ηλικία θα το αναζητήσει και σε όποιο άλλο περιβάλλον βρεθεί
Ένα παιδί που αγαπά το βιβλίο από μικρή ηλικία θα το αναζητήσει και σε όποιο άλλο περιβάλλον βρεθεί, σίγουρα δηλαδή θα θελήσει να εξερευνήσει τη βιβλιοθήκη του παιδικού σταθμού / νηπιαγωγείου / δημοτικού σχολείου αργότερα. Το ιδανικό και από αυτή την άποψη, λοιπόν, θα ήταν να υπάρχει ενημερωμένη βιβλιοθήκη στο σχολικό περιβάλλον κάθε παιδιού. Μάλιστα, έτσι θα μπορέσει να γνωρίσει κι έπειτα ν’ αγαπήσει το βιβλίο και ένα παιδί που δεν έχει λάβει τα κατάλληλα ερεθίσματα από το οικογενειακό του περιβάλλον.
H ενασχόληση με δραστηριότητες που απολαμβάνουν και τα δύο μέρη δυναμώνει τη σχέση γονιού-παιδιού, την εμπλουτίζει και τη βοηθά να εξελίσσεται, κι έτσι μπορούμε καθώς μεγαλώνουν τα παιδιά να αναζητούμε θεατρικές παραστάσεις ή κινηματογραφικές ταινίες που βασίζονται σε βιβλία, ώστε να έχουμε μία επιπλέον ευκαιρία να συζητήσουμε μαζί τους – τι μας άρεσε περισσότερο, τι νιώσαμε ότι έλειπε ίσως στη θεατρική ή κινηματογραφική μεταφορά, πώς θα μπορούσε να είχε γίνει διαφορετικά…
Τέλος, επειδή μικροί και μεγάλοι είναι πιθανόν να ξεμυαλιστούμε με τις οθόνες τηλεόρασης, κινητών, τάμπλετ κ.λπ., καλό είναι να θέτουμε όριο από νωρίς στην ώρα που μπορούν να περνούν τα παιδιά μας με αυτά μεγαλώνοντας (δε συνιστώ καθόλου τις οθόνες για τα μικρά παιδιά), αφήνοντας πολύ περισσότερο ελεύθερο χρόνο για βιβλία και άλλες δραστηριότητες. Κατά τη γνώμη μου, αντίστοιχο όριο καλό είναι να θέτουμε και στον εαυτό μας, διότι και πάλι αποτελούμε το ζωντανό παράδειγμα των παιδιών μας.
Κλείνοντας, μια ευχή, πάλι με μια στροφή από «Το βιβλιοφιλαράκι μου»: εύχομαι όλα τα παιδιά να ανακαλύψουν πολλές πλευρές της ζωής, του κόσμου και του εαυτού τους μέσα από καλά βιβλία!
Με το βιβλίο μου ανακαλύπτω
πολλές πλευρές της ζωής και του κόσμου.
Με το βιβλίο μου ανακαλύπτω
πολλές πλευρές που έχει ο εαυτός μου...
Η Ράνια Μπουμπουρή είναι συγγραφέας και μεταφράστρια παιδικής λογοτεχνίας, επιμελήτρια εκδόσεων και δημοσιογράφος, απόφοιτος του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ. Μέχρι σήμερα, έχει επιμεληθεί/διορθώσει περισσότερα από 300 βιβλία ξένης και ελληνικής πεζογραφίας, δοκίμια, παιδικά και νεανικά, κι έχει μεταφράσει περισσότερα από 70 βιβλία παιδικής και νεανικής λογοτεχνίας. Επίσης, είναι υπεύθυνη ύλης στο diastixo.gr, το γνωστό ενημερωτικό site για το βιβλίο και τον πολιτισμό, καθηγήτρια μετάφρασης παιδικής λογοτεχνίας στο κέντρο διά βίου μάθησης meta|φραση και μέλος του ελληνικού τμήματος της IBBY. Μέχρι στιγμής έχουν κυκλοφορήσει 28 βιβλία της για παιδιά, τρία από τα οποία έχουν μεταφραστεί στα τουρκικά. Ξεχωριστή θέση στη δουλειά της κατέχουν τα βιβλία της που αποσκοπούν στη διασκεδαστική μάθηση: «Μια τρελή τρελή ΑΒ», «Ένα τρελό τρελό Αριθμητάρι», «Ένα τρελό τρελό Αγρόκτημα» (Εκδόσεις Ψυχογιός) και «Η μελω-δική μου Ορθογραφία» (Εκδόσεις Πατάκη), τα οποία έχουν μελοποιηθεί από τον Αλκιβιάδη Κωνσταντόπουλο και τα ερμηνεύουν πολύ γνωστοί κι αγαπημένοι καλλιτέχνες.
