Σχολικές υποχρεώσεις: Το μέσο για την ανάπτυξη της αυτοπειθαρχίας των παιδιών μας
Αυτή η περίοδος επιστροφής στα θρανία, συχνά φέρνει τους γονείς αντιμέτωπους με τα όριά τους παρουσία ενός από τα πιο κοινά προβλήματα: τις μάχες για τις σχολικές υποχρεώσεις των παιδιών τους.
Πολλοί είναι οι γονείς που δέχονται αυτές τις μάχες με τα παιδιά τους ως μια αναπόφευκτη συνέπεια της ώριμης ανατροφής. Όμως, σπάνια οδηγούν σε αποτελεσματικότερη μάθηση ή βελτίωση της σχολικής επίδοσης.
Φαύλοι κύκλοι γονικής γκρίνιας και αποφυγή ή άρνηση από μέρους των παιδιών όπως προείπα χωρίς κάποια βελτίωση στην σχολική επίδοση του παιδιού αλλά ούτε και στους στόχους των γονέων. Δηλαδή στο να κάνουν τα παιδιά τους να τους αρέσει να μαθαίνουν αλλά και να αναπτύξουν την απαιτούμενη για την ηλικία τους πειθαρχία και ανεξαρτησία στο σχολείο.
Η λύση στο πρόβλημα που εμφανίζουν όσον αφορά την ενασχόληση και ολοκλήρωση των σχολικών τους υποχρεώσεων πάντοτε ξεκινάει από μια ακριβής διάγνωση αλλά και αναγνώριση των απαιτήσεων που έχουν οι γονείς από το παιδί τους. Δεν ωφελεί κανέναν να συμπεραίνετε ότι το παιδί που αρνείται να κάνεις τις δουλειές του είναι «τεμπέλης». Κάθε παιδί των οποίων οι γονείς ή οι δάσκαλοι αναφέρουν συνεχή άρνηση να κάνεις τις δουλειές του τόσο στο σχολείο όσο και στο σπίτι, η σχολική επίδοση είναι χαμηλότερη των προσδοκιών των γονέων του – σύμφωνα με τις νοητικές δυνατότητες που οι ίδιοι εικάζουν ότι έχει, για εκτεταμένη χρονική περίοδο, παραπονιέται ότι «μισεί το σχολείο» ή «μισεί το διάβασμα», πρέπει να αξιολογείται για παρουσία κάποιας διαταραχής ελλειμματικής προσοχής ή μαθησιακής δυσκολίας.
Αυτά τα παιδιά δεν είναι τεμπέληδες. Μπορεί να έχουν άγχος, να νοιώθουν απογοήτευση, αποθάρρυνση, να μην μπορούν να συγκεντρωθούν ή να είναι πολύ θυμωμένα – αλλά τίποτα από αυτά δεν είναι τεμπελιά. Πολύ συχνά εξηγώ στους γονείς ότι ως ειδικός, η λέξη «τεμπελιά» δεν υπάρχει στο λεξιλόγιό μου. Στην καλύτερη περίπτωση, η τεμπελιά μπορεί να θεωρηθεί περιγραφή κι όχι αιτιολόγηση. Τα παιδιά που έχουν μαθησιακές δυσκολίες, η ενασχόληση με τις σχολικές υποχρεώσεις μοιάζει με τρέξιμο ενώ έχουν στραμπουλίξει τον αστράγαλό τους. Είναι εφικτό αλλά επώδυνο και είναι αναμενόμενο να αναζητήσει τρόπους να αποφύγει ή να καθυστερήσει αυτή την επώδυνη και αποθαρρυντική δουλειά.
Δείτε εδώ όλα τα θέματα Back to School του Mothersblog.gr
Οι δουλειές του σχολείου, όπως κάθε εποικοδομητική δραστηριότητα, εμπεριέχουν στιγμές δυσφορίας, αποθάρρυνσης, και άγχους. Αν οι γονείς ξεκινήσουν από μερική εκτίμηση της ματαίωσης και της αποθάρρυνσης του παιδιού τους, θα είναι πολύ πιο εύκολο για αυτούς να φτιάξουν ένα δομημένο πλάνο μέσω του οποίου θα βοηθήσουν το παιδί τους να διαχειριστεί την δυσφορία που αισθάνεται. Δηλαδή να αυξήσει την ανοχή στην ματαίωση και την αυτοπειθαρχία του.
Ξεκινήστε λοιπόν θέτοντας χρονικά ορισμένο διάστημα για τις σχολικές του υποχρεώσεις. Αυτό μπορεί να εδραιωθεί σαν συνήθεια νωρίς το απόγευμα ενδεχομένως. Τα περισσότερα παιδιά, αμέσως μετά το σχολείο προτιμούν να ασχοληθούν με ένα σπορ, μουσική, παιχνίδι κι όχι με τα μαθήματά τους.
Είναι απαραίτητο κατά τη διάρκεια της ώρας αυτής να είναι απενεργοποιημένα όλα τα ηλεκτρονικά μέσα – για όλη την οικογένεια. Η δουλειά πρέπει να γίνει σε ένα κοινόχρηστο σημείο του σπιτιού – όπως στο τραπέζι της κουζίνας ή στην τραπεζαρία. Αντίθετα με παλιότερες πεποιθήσεις, τα παιδιά του δημοτικού μπορούν να δουλέψουν πολύ πιο αποτελεσματικά σε έναν τέτοιο χώρο, με έναν ενήλικα και ίσως κι ένα ακόμα παιδί παρόν, παρά στην «ησυχία» του δωματίου τους.
Οι γονείς μπορούν να απασχολούνται με τις δικές τους δουλειές κατά την ώρα αυτή, ενώ είναι παρόντες και συνεχώς διαθέσιμοι για βοήθεια, ενθάρρυνση, και απαντήσεις σε ερωτήματα του παιδιού. Ο στόχος των γονέων πρέπει να είναι να δημιουργήσουν , όσο το δυνατόν, ένα κλίμα βιβλιοθήκης στο σπίτι, πάντα όμως για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Ιδανικά δεν θα πρέπει να κάνουν ή να δέχονται τηλεφωνήματα και όταν ολοκληρωθούν οι δουλειές, να υπάρχει χρόνος για παιχνίδι.
Ο χρόνος που θα ορίσετε μπορεί αρχικά να είναι 20λεπτά. Αν δυσκολεύεται, ξεκινήστε με 10 λεπτά. Την επόμενη εβδομάδα δοκιμάστε 15 λεπτά. Είναι σημαντικό να δείξετε ότι αναγνωρίζετε κάθε αύξηση στην προσπάθειά του, όσο μικρή κι αν είναι. Να είστε θετικοί και να το ενθαρρύνετε συστηματικά. Μάθετε να επισημαίνετε τις βελτιώσεις του κι όχι κάθε λάθος του. Η γενναιόδωρη επιβράβευση κάθε προσπάθειας κι όχι της όποιας έμφυτης ικανότητας, είναι απαραίτητη.
Τα πισωγυρίσματα είναι αναμενόμενα. Μετά από μια δύσκολη ημέρα, κάντε «επανεκκίνηση» για την επόμενη ημέρα.Δώστε τους χρόνο. Η δυσκολία που έχει ένα παιδί να ολοκληρώσει τις δουλειές του για το σχολείο μπορεί να ξεκινάει ως ένα πρόβλημα ματαίωσης και αποθάρρυνσης αλλά αργότερα περιπλέκεται από αντιδραστικές στάσεις και συναισθήματα αδικίας. Το πλάνο θα βοηθήσει να μειωθούν αυτές οι αντιδραστικές στάσεις αλλά μην περιμένετε να γίνει σε μια νύχτα.
Αυτές οι κινήσεις είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές με παιδιά Δημοτικού. Το πλάνο με συγκεκριμένο χρόνο μελέτης επιτρέπει στους γονείς να απομακρυνθούν από μια γλώσσα απειλών όπως «Αν δεν διαβάσεις δεν θα σε αφήσω να...» και να πλησιάσουν μια γλώσσα ευκαιριών όπως «Όταν ή μόλις τελειώσεις τις δουλειές σου… θα έχουμε την ευκαιρία να...».
Φυσικά για πολλές οικογένειες που βιάζονται να δουν το αποτέλεσμα που επιθυμούν, τα πράγματα γίνονται πιο δύσκολα και δεν μπορούν να θεωρήσουν κανένα πλάνο λειτουργικό. Καθώς απαιτείται ελαστικότητα και υπομονή για λειτουργήσει στην κάθε ξεχωριστή οικογένεια. Καλό είναι να μην χρησιμοποιήσουμε τις δυσκολίες κατά τον προγραμματισμό ή άλλες απαιτήσεις ως δικαιολογία και λόγο να μην φτιάξουμε ένα πλάνο με δομημένη και λογική ρουτίνα για τις σχολικές υποχρεώσεις του παιδιού.
Ιωάννα Θεοδωρακόπουλου, PsyD, MSc
Συμβουλευτικός ψυχολόγος - ψυχοθεραπεύτρια
Σύμβουλος υπογονιμότητας
Επικεφαλής επιστημονικών υπηρεσιών του www.feelwelltoday.com
e-mail: ioanna.thps@gmail.com / itheodorakopoulou@feelwelltoday.com
