Στρεπτόκοκκος στα παιδιά: Συμπτώματα και πώς να τα προφυλάξετε

Ο στρεπτόκοκκος είναι μια μεταδοτική βακτηριακή λοίμωξη του λαιμού που προκαλείται από ένα βακτήριο γνωστό ως στρεπτόκοκκος της ομάδας Α. Τα παιδιά σχολικής ηλικίας είναι πιο ευαίσθητα σε αυτή τη μόλυνση, καθώς έρχονται γενικά σε στενή επαφή με άλλους που μπορεί να έχουν μολυνθεί από αυτή τη μεταδοτική ασθένεια. Τα βακτήρια του στρεπτόκοκκου είναι η πιο κοινή αιτία βακτηριακού πονόλαιμου σε παιδιά και εφήβους.

Ο στρεπτόκοκκος του λαιμού συνήθως χρειάζεται θεραπεία με αντιβιοτικά. Με την κατάλληλη ιατρική φροντίδα - και άφθονη ανάπαυση και υγρά - τα περισσότερα παιδιά επιστρέφουν στο σχολείο και παίζουν μέσα σε λίγες μέρες.

Τι είναι ο στρεπτόκοκκος λαιμός;

Ο στρεπτόκοκκος λαιμός είναι μια κοινή βακτηριακή λοίμωξη. Προκαλούμενος από βακτήρια στρεπτόκοκκου της ομάδας Α, ο στρεπτόκοκκος ευθύνεται για περίπου το ένα τρίτο όλων των ασθενειών του πονόλαιμου στα παιδιά.

Ο στρεπτόκοκκος λαιμός είναι εξαιρετικά μεταδοτικός και ο καθένας μπορεί να τον κολλήσει. Αλλά είναι πιο συνηθισμένο σε παιδιά ηλικίας 5 έως 15 ετών, ειδικά στα τέλη του χειμώνα και στις αρχές της άνοιξης.

Μπορούν τα μωρά να κολλήσουν στρεπτόκοκκο στο λαιμό;

Οποιοσδήποτε μπορεί να κολλήσει στρεπτόκοκκο, συμπεριλαμβανομένων των μωρών και των νηπίων. Αλλά είναι εξαιρετικά ασυνήθιστο σε πολύ μικρά παιδιά και είναι πολύ πιο πιθανό να επηρεάσει τις ηλικίες 5 έως 15 ετών.

Στις σπάνιες περιπτώσεις που τα μωρά και τα νήπια εμφανίζουν στρεπτόκοκκο λαιμό, τα συμπτώματά τους δεν ταιριάζουν πάντα με αυτά που βιώνουν τα μεγαλύτερα παιδιά και οι ενήλικες.

Πώς μεταδίδεται ο στρεπτόκοκκος;

Τα βακτήρια που προκαλούν το στρεπτόκοκκο γενικά εξαπλώνονται με τον ίδιο τρόπο όπως το κρυολόγημα και οι ιοί της γρίπης. Μπορεί να εξαπλωθεί μέσω σταγονιδίων στον αέρα καθώς ένα μολυσμένο άτομο βήχει ή φτερνίζεται. Είναι επίσης πιθανό να κολλήσετε τη μόλυνση από την κοινή χρήση πιάτων με ένα μολυσμένο άτομο. Εάν το μολυσμένο άτομο έχει το μικρόβιο στο χέρι του, μπορεί να μεταδοθεί σε άλλον που αγγίζει το χέρι αυτού του ατόμου.

Γι' αυτό είναι τόσο σημαντικό να μάθουμε στα παιδιά να πλένουν τα χέρια τους καλά και συχνά. Αυτό μπορεί να μειώσει τις πιθανότητές τους να εμφανίσουν μεταδοτικές ασθένειες όπως ο στρεπτόκοκκος.

Είναι πολύ σημαντικό να διδάξετε στα μικρά παιδιά να καλύπτουν τη μύτη και το στόμα τους με χαρτομάντιλο (ή το μανίκι του πουκαμίσου τους) όταν φτερνίζονται ή βήχουν. Όπως συμβαίνει με κάθε μεταδοτική λοίμωξη , το τακτικό πλύσιμο των χεριών, ειδικά μετά το φτέρνισμα ή το βήχα, μπορεί επίσης να βοηθήσει το παιδί σας να αποφύγει τη μετάδοση του στρεπτόκοκκου. Φροντίστε να πλένετε και να απολυμαίνετε προσεκτικά τα πιάτα του άρρωστου παιδιού σας και μετά από κάθε γεύμα.

Ποια είναι τα σημάδια και τα συμπτώματα του λαιμού από στρεπτόκοκκο;

Τα συμπτώματα του στρεπτόκοκκου περιλαμβάνουν:

• πονόλαιμος
• πυρετός
• κόκκινες και πρησμένες αμυγδαλές
• επώδυνοι ή πρησμένοι αδένες του λαιμού

Δεν είναι όλοι οι πονόλαιμοι στρεπτόκοκκοι. Συχνά, τα παιδιά έχουν πονόλαιμο εξαιτίας ενός ιού , η οποία συνήθως υποχωρεί χωρίς ιατρική θεραπεία.

Τα παιδιά που έχουν στρεπτόκοκκο μπορεί να εμφανίσουν άλλα συμπτώματα εντός περίπου 3 ημερών, όπως:

• δυσκολία στην κατάποση
• πονοκέφαλος
• πόνος στομάχου
• γενική δυσφορία, ανησυχία ή αδιαθεσία
• απώλεια της όρεξης
• ναυτία
• εξάνθημα

Τα παιδιά συχνά εμφανίζουν πονόλαιμο λόγω του ιού του κοινού κρυολογήματος . Αν και τα συμπτώματα μιας ιογενούς λοίμωξης μπορεί να μιμούνται εκείνα του στρεπτόκοκκου, κάθε ερεθισμένος λαιμός δεν οφείλεται σε βακτηριακή λοίμωξη από στρεπτόκοκκο. Ο πονόλαιμος λόγω κρυολογήματος και γρίπης μπορεί να μην χρειάζεται φαρμακευτική αγωγή, καθώς τα αντιβιοτικά δεν έχουν καμία επίδραση στις βακτηριακές λοιμώξεις.

Ωστόσο, εάν το παιδί σας έχει πράγματι στρεπτόκοκκο στο λαιμό, ο παιδίατρός του πιθανότατα θα συνταγογραφήσει αντιβιοτικά αφού μια εργαστηριακή εξέταση σε κλινική θα επιβεβαιώσει τη διάγνωση.

Πώς γίνεται η διάγνωση του στρεπτόκοκκου στο λαιμό;

Εάν το παιδί σας έχει πονόλαιμο και άλλα συμπτώματα στρεπτόκοκκου, καλέστε το γιατρό σας. Ο γιατρός πιθανότατα θα κάνει ένα γρήγορο τεστ στρεπτόκοκκου στο ιατρείο, χρησιμοποιώντας μια μπατονέτα για να πάρει δείγμα από τα υγρά στο πίσω μέρος του λαιμού. Η δοκιμή διαρκεί μόνο περίπου 5 λεπτά.

Εάν είναι θετικό, το παιδί σας έχει στρεπτόκοκκο λαιμό. Εάν είναι αρνητικό, ο γιατρός θα στείλει ένα δείγμα σε ένα εργαστήριο για καλλιέργεια λαιμού . Τα αποτελέσματα είναι συνήθως διαθέσιμα μέσα σε λίγες μέρες.

Εάν το παιδί σας βγει θετικό, ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει μια τυπική 10ήμερη πορεία αντιβιοτικών για τη θεραπεία του στρεπτόκοκκου. Εάν το τεστ είναι αρνητικό, η αιτία του πονόλαιμου είναι πιθανόν ιογενής, επομένως δεν χρειάζονται αντιβιοτικά.

Τα συμπτώματα του στρεπτόκοκκου συνήθως υποχωρούν σε τρεις έως πέντε ημέρες χωρίς θεραπεία. Ωστόσο, οι γιατροί είναι προσεκτικοί στη διάγνωση και τη θεραπεία του στρεπτόκοκκου για την πρόληψη του ρευματικού πυρετού, μια κάπως ασυνήθιστη αλλά επικίνδυνη επιπλοκή.

Επειδή τα παιδιά κάτω των 3 ετών έχουν λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν στρεπτόκοκκο και σπάνια εμφανίζουν ρευματικό πυρετό, οι περισσότεροι ειδικοί συνιστούν να μην καλλιεργείται ο λαιμός για στρεπτόκοκκο σε παιδιά κάτω των 3 ετών.

Εάν το παιδί σας εμφανίζει συμπτώματα στρεπτόκοκκου, θα πρέπει να δείτε παιδίατρο ακόμα κι αν αισθάνεται καλύτερα μετά από λίγες ημέρες, καθώς η θεραπεία σε αυτό το σημείο θα εξακολουθεί να αποτρέπει αποτελεσματικά τον ρευματικό πυρετό.

Πώς αντιμετωπίζεται ο στρεπτόκοκκος λαιμός;

Οι γιατροί συνήθως συνταγογραφούν περίπου 10 ημέρες αντιβιοτικού για τη θεραπεία του στρεπτόκοκκου. Μέσα σε περίπου 24 ώρες μετά την έναρξη της λήψης αντιβιοτικών, το παιδί σας πιθανότατα δεν θα έχει πυρετό και δεν θα είναι μεταδοτικό. Μέχρι τη δεύτερη ή την τρίτη ημέρα, άλλα συμπτώματα θα πρέπει να αρχίσουν να υποχωρούν.

Ακόμη και όταν τα παιδιά αισθάνονται καλύτερα, θα πρέπει να λαμβάνουν τα αντιβιοτικά όπως τους έχει συνταγογραφηθεί. Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να σκοτώσετε τα επιβλαβή βακτήρια . Διαφορετικά, τα βακτήρια μπορούν να παραμείνουν στο λαιμό και τα συμπτώματα μπορεί να επανέλθουν. Η συμπλήρωση όλων των αντιβιοτικών αποτρέπει επίσης άλλα προβλήματα υγείας που μπορεί να προκαλέσει μια λοίμωξη από στρεπτόκοκκο, όπως ρευματικό πυρετό (που μπορεί να προκαλέσει καρδιακή βλάβη), οστρακιά , λοιμώξεις του αίματος ή νεφρική νόσο.

Για να αποτρέψετε την εξάπλωση του στρεπτόκοκκου σε άλλους στο σπίτι σας:

• Κρατήστε τα σκεύη φαγητού, τα πιάτα και τα ποτήρια του παιδιού σας ξεχωριστά και πλύντε τα με ζεστό σαπουνόνερο μετά από κάθε χρήση.
• Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας δεν μοιράζεται φαγητό, ποτά, χαρτοπετσέτες , μαντήλια ή πετσέτες με άλλα μέλη της οικογένειας.
• Μάθετε στο παιδί σας να καλύπτει όλα τα φτερνίσματα ή τον βήχα. Εάν ένα χαρτομάντιλο δεν είναι βολικό, τα παιδιά πρέπει να φτερνίζονται ή να βήχουν στον αγκώνα τους, όχι στα χέρια τους.
• Υπενθυμίστε σε όλους να πλένουν τα χέρια τους καλά και συχνά.
• Δώστε στο παιδί σας μια νέα οδοντόβουρτσα μετά την έναρξη της θεραπείας με αντιβιοτικά και δεν είναι πλέον μεταδοτικό.

Πώς μπορείτε να βοηθήσετε να ανακουφιστεί ο στρεπτόκοκκος του παιδιού σας;

• Ενώ περιμένετε να δράσουν τα αντιβιοτικά, προσπαθήστε να κρατήσετε την ασθενή σας άνετα και αποτρέψετε από το να αφυδατωθεί.
• Προσφέρετε υγρά, όπως νερό, αραιωμένο χυμό μήλου ή ζεστό ζωμό κοτόπουλου. Αποφύγετε τους όξινους χυμούς όπως το πορτοκάλι ή το γκρέιπφρουτ, που μπορεί να ερεθίσουν το λαιμό.
• Προσφέρετε κρύα ή μαλακά φαγητά, όπως φρυγανιά, γιαούρτι, τυρί κότατζ ή ομελέτα αν πεινάει.
• Αποφύγετε οτιδήποτε εσπεριδοειδές, όξινο, πικάντικο ή αλμυρό, καθώς μπορεί να είναι ερεθιστικά.
• Λειτουργήστε έναν υγραντήρα ψυχρής ομίχλης . Ο υγρός αέρας μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση του ξηρού λαιμού.
• Αντιμετωπίστε τον πυρετό. Εάν το παιδί σας έχει πυρετό , ρωτήστε τον παιδίατρο να δώσει ακεταμινοφαίνη σε ένα πυρετό μωρό 2 μηνών ή μεγαλύτερο ή ιβουπροφαίνη σε παιδί 6 μηνών ή μεγαλύτερο. Βεβαιωθείτε ότι ακολουθείτε τις οδηγίες δοσολογίας στην ετικέτα και μην δίνετε ποτέ φάρμακα σε μωρά κάτω των 2 μηνών χωρίς να συμβουλευτείτε πρώτα τον παιδίατρό σας.
• Μιλήστε με το γιατρό σας για το πότε το παιδί σας μπορεί να επιστρέψει στις κανονικές του δραστηριότητες . Τα περισσότερα παιδιά μπορούν να επιστρέψουν στο σχολείο όταν έχουν πάρει αντιβιοτικά για τουλάχιστον 24 ώρες και δεν έχουν πλέον πυρετό.

Πότε να καλέσετε επειγόντως τον γιατρό

Εάν έχει άλλα συμπτώματα όπως:

• Επίμονο πυρετό
• Πρόβλημα αναπνοής
• Λήθαργο
• Άρνηση να πιει
• Μειωμένη ούρηση
• Εξάνθημα

Αγγελική Ρέβελα
Γενικός-Οικογενειακός Ιατρός ΜD,MSc,PhD
email: drrevela@gmail.com

^{Πρώτη δημοσίευση 16/01/2023, ανανεώθηκε}