Ομφαλίτιδα: Τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται;

Ομφαλίτιδα είναι ο ιατρικός όρος για μια σοβαρή μόλυνση του κολοβώματος του ομφάλιου λώρου.

Πλέον η ομφαλίτιδα είναι πολύ σπάνια, χάρη στις διαδικασίες ελέγχου των λοιμώξεων στα νοσοκομεία και στα συνήθη πρότυπα φροντίδας του ομφάλιου λώρου .

Ωστόσο, αυτές οι δυσάρεστες λοιμώξεις συμβαίνουν σε περίπου 1 στα 200 νεογνά.

Εάν το μωρό σας έχει ομφαλίτιδα, πιθανότατα θα παρατηρήσετε τα ενδεικτικά σημάδια μόλυνσης (όπως πύον και ερυθρότητα) τρεις έως πέντε ημέρες μετά τη γέννηση σε ένα πρόωρο και πέντε έως εννέα ημέρες μετά σε ένα τελειόμηνο μωρό.

Τι προκαλεί την ομφαλίτιδα;

Η κύρια αιτία της ομφαλίτιδας είναι η έκθεση σε οποιοδήποτε βακτήριο κατά τον τοκετό, όταν ο ομφάλιος λώρος κόβεται μετά τη γέννηση ή λίγες μέρες αργότερα στο σπίτι

Μετά τη γέννηση, ο ομφάλιος λώρος πέφτει μεταξύ 2-3 εβδομάδων. Ο μηχανισμός διαχωρισμού περιλαμβάνει νέκρωση, εισβολή κοκκιοκυττάρων, έμφραγμα, ξήρανση και δραστηριότητα κολλαγενάσης. Τη δεύτερη ημέρα της ζωής, υπάρχουν συνήθως πολυμορφοπύρηνα κύτταρα και βακτήρια στον ομφαλό. Τα PMN παίζουν κάποιο ρόλο στον διαχωρισμό του λώρου και μπορεί να υπάρξει καθυστέρηση του διαχωρισμού εάν υπάρχουν χημειοτακτικά ελαττώματα αυτών των κυττάρων.

Ο λώρος αποικίζεται από βακτήρια από τον κόλπο και τα χέρια των φροντιστών. Τα βακτήρια που καλλιεργούνται συχνότερα περιλαμβάνουν:

• Staphylococcus aureus και S. epidermidis
• Streptococcus pyogenes
• Ομάδα Β στρεπτόκοκκος
• Gram αρνητικοί οργανισμοί
• Ο τέτανος στις αναπτυσσόμενες χώρες. Αν και ο τέτανος μπορεί μερικές φορές να οδηγήσει σε ομφαλίτιδα, σπάνια προκαλεί την πάθηση.

Τα βρέφη με νεογνικό τέτανο είναι πιθανό να προσβληθούν από τη μόλυνση του λώρου από ανθυγιεινές πρακτικές τοκετού και φροντίδας του ομφάλιου λώρου.

Η σωστή φροντίδα στο σπίτι μετά τον τοκετό μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ομφαλίτιδας, επομένως ακολουθήστε προσεκτικά τις οδηγίες του παιδιάτρου σας.

Ποιοι κινδυνεύουν από ομφαλίτιδα;

Η ομφαλίτιδα εμφανίζεται τις πρώτες ημέρες και τις πρώτες εβδομάδες μετά τον τοκετό και σπάνια εμφανίζεται εκτός της νεογνικής περιόδου.

Υπάρχουν ορισμένα πράγματα που μπορούν να κάνουν ένα νεογέννητο πιο ευάλωτο, όπως:

• Τοκετός στο σπίτι
• Πρόωρος τοκετός
• Χαμηλό βάρος γέννησης
• Ομφαλικός καθετηριασμός
• Χοριοαμνιονίτιδα (μια βακτηριακή λοίμωξη των αμνιακών μεμβρανών και του υγρού που περιβάλλουν και προστατεύουν το μωρό σας)
• Παρατεταμένη ρήξη των μεμβρανών

Ποια είναι τα σημάδια της ομφαλίτιδας;

Παρακολουθήστε προσεκτικά τον αφαλό του μικρού σας, ελέγχοντας για φλεγμονή και αποχρωματισμό γύρω από την περιοχή του ομφάλιου λώρου κατά τις πρώτες εβδομάδες ζωής του μωρού σας.

Τα σημεία και τα συμπτώματα της ομφαλίτιδας που πρέπει να προσέξετε είναι:

• Πύον ή εξόγκωμα γεμάτο υγρό πάνω ή κοντά στο κολόβωμα του ομφάλιου λώρου
• Κόκκινο δέρμα που απλώνεται γύρω από τον αφαλό
• Κοιλιακό πρήξιμο
• Θολές δύσοσμες εκκρίσεις από τη μολυσμένη περιοχή
• Πυρετός
• Αιμορραγία γύρω από το κολόβωμα του ομφάλιου λώρου
• Ευερεθιστότητα, λήθαργος και μειωμένη δραστηριότητα

Δεδομένου ότι οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστεί νωρίς ή αργά στη μόλυνση, είναι σημαντικό να επισκεφτείτε αμέσως τον παιδίατρό σας εάν υποψιάζεστε ότι υπάρχει πρόβλημα.

Η σήψη είναι η πιο συχνή επιπλοκή της ομφαλίτιδας και μπορεί να εξελιχθεί σε κάτι πολύ πιο σοβαρό και επιβλαβές, γι' αυτό η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της ομφαλίτιδας είναι τόσο σημαντική.

Πώς αντιμετωπίζεται η ομφαλίτιδα;

Εάν υποψιάζεστε ότι το μωρό σας έχει αναπτύξει λοίμωξη από τον ομφάλιο λώρο, καλέστε τον παιδίατρό σας το συντομότερο δυνατό.

Η τυπική θεραπεία για την ομφαλίτιδα είναι η νοσηλεία για λίγες ημέρες για την παρακολούθηση του μικρού σας και τη χορήγηση αντιβιοτικών που καταπολεμούν τα βακτήρια, συμπεριλαμβανομένων των αρνητικών κατά Gram βακτηρίων, αν και μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση σε ορισμένες πιο σοβαρές περιπτώσεις.

Επιπλοκές

Νεκρωτική απονευρωσίτιδα. Ταχέως αναπτυσσόμενη και μπορεί να είναι θανατηφόρα. Τα πρώτα σημάδια μπορεί να περιλαμβάνουν οίδημα και πορτοκαλί εμφάνιση του δέρματος γύρω από τη μόλυνση. Το Crepitus είναι ασυνήθιστο και μπορεί να έχει μαύρο αποχρωματισμό. Μπορεί να χρειάζεται απομάκρυνση

Περιτονίτιδα. η ομφαλική φλέβα είναι μια άμεση οδός προς το περιτόναιο. Απαιτεί λαπαροτομία και εκτομή ομφαλικών αγγείων.

Θρόμβωση της πυλαίας φλέβας. που σχετίζεται με πυλαία υπέρταση. Παρακολουθήστε την ανάπτυξη σπληνομεγαλίας

Αποστήματα

Αυθόρμητος εκσπλαχνισμός του εντέρου. σπάνιος και μπορεί να προκληθεί από καταστροφή της περιτονίας.

Πώς μπορείτε να αποτρέψετε την ομφαλίτιδα;

• Πλύσιμο των χεριών με καθαρό νερό και σαπούνι πριν τον τοκετό και πριν κόψετε και δέσετε τον ομφάλιο λώρο
• Ξαπλώστε το νεογέννητο σε καθαρή επιφάνεια και κόψτε τον ομφάλιο λώρο με ένα αποστειρωμένο όργανο
• Ανοσοποίηση για τον τέτανο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
• Κρατήστε τον αφαλό του μωρού σας καθαρό, στεγνό και εκτεθειμένο στον αέρα. Εάν δείτε ότι ρέει υγρό, καθαρίστε το απαλά με μια βρεγμένη μπατονέτα και στεγνώστε το προσεκτικά. Μην χρησιμοποιείτε οινόπνευμα εντριβής.
• Πάντα να μιλάτε με τον παιδίατρό σας εάν έχετε οποιεσδήποτε ερωτήσεις ή ανησυχίες σχετικά με τον ομφάλιο λώρο του μωρού σας.

Αγγελική Ρέβελα
Γενικός-Οικογενειακός Ιατρός ΜD,MSc,PhD
email: drrevela@gmail.com