Κοκκύτης - Πώς να προστατεύσετε τα παιδιά σας, σύμφωνα με έναν γιατρό

Σύμφωνα με το CDC, τα κρούσματα κοκκύτη έχουν τριπλασιαστεί σε σχέση με πέρυσι τέτοια εποχή. Τι είναι αυτή η ασθένεια, πώς επηρεάζει τα παιδιά και πώς μπορούμε να τα προστατεύσουμε ως οικογένεια;

Επιδημία κοκκύτη στα παιδιά: To CDC αναφέρει πενταπλάσια κρούσματα από ό,τι πέρυσι τέτοια εποχή

Ο κοκκύτης είναι μία οξεία βακτηριακή λοίμωξη της αναπνευστικής οδού, η οποία οφείλεται στο μικρόβιο Bordetella pertussis. Μεταδίδεται αερογενώς, με σταγονίδια ή με άμεση επαφή με εκκρίσεις από το αναπνευστικό σύστημα νοσούντων ατόμων. Μετάδοση με έμμεση επαφή, μέσω του αέρα ή μέσω προσφάτως επιμολυσμένων επιφανειών – αντικειμένων, συμβαίνει σπάνια. Ο κοκκύτης έχει υψηλή μεταδοτικότητα (άτομα του οικογενειακού περιβάλλοντος που δεν έχουν ανοσία, προσβάλλονται σε ποσοστό που αγγίζει το 80%).

Επιδημιολογικά δεδομένα για τον κοκκύτη στην Ελλάδα 2004-2023

Την περίοδο 2004-2023 δηλώθηκαν μέσω του συστήματος υποχρεωτικής δήλωσης στο Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης του ΕΟΔΥ συνολικά 519 κρούσματα κοκκύτη. Κατά τα έτη 2021 και 2022 δηλώθηκαν αντίστοιχα κανένα και μόνο ένα κρούσμα κοκκύτη. Η υποδήλωση μπορεί να σχετίζεται με την πανδημία COVID-19.

Κοκκύτης σε παιδιά και βρέφη: Τρόποι πρόληψης και αντιμετώπισης

Από τα 519 δηλωθέντα κρούσματα της νόσου για την περίοδο 2004-2023, η εμβολιαστική κατάσταση ήταν γνωστή για τα 451 (86,9%). Η πλειοψηφία των δηλωθέντων κρουσμάτων (312 περιστατικά – 60,1%) δεν είχαν εμβολιαστεί με καμία δόση εμβολίου. Συνολικά 67 κρούσματα (12,9%) είχαν λάβει τουλάχιστον 3 δόσεις εμβολίου, 25 (4,8%) είχαν λάβει 4 δόσεις, 26 (5,0%) είχαν λάβει 5 δόσεις εμβολίου, 2 (0,4%) είχαν λάβει 6 δόσεις εμβολίου, ενώ 19 (3,7%) ήταν εμβολιασμένοι αλλά με άγνωστο αριθμό δόσεων.

Είναι γνωστό ότι ο εμβολιασμός για κοκκύτη παρέχει ανοσία που φθίνει με την πάροδο του χρόνου. Στην Ελλάδα, στα κρούσματα που ήταν εμβολιασμένα με τουλάχιστον 3 δόσεις εμβολίου, η νόσηση συνδέεται ενδεχομένως με τη φθίνουσα ανοσία στις μισές περίπου περιπτώσεις (κυρίως σε άτομα ηλικίας 10-19 ετών).

Σημαντικό ποσοστό των δηλωθέντων κρουσμάτων, την περίοδο 2004-2023, αφορούσε Ρομά (30,4%, n=158) κυρίως παιδιά 0-14 ετών. Τα κρούσματα που χρειάστηκαν νοσηλεία κατά την ίδια περίοδο ανήλθαν σε 396 (76,3%), ενώ 58 κρούσματα (11,2%) παρουσίασαν επιπλοκές, κυρίως από το αναπνευστικό σύστημα. Η έκβαση του κοκκύτη ήταν συνήθως καλή. Κατά την χρονική περίοδο 2004-2023 σημειώθηκαν 3 θάνατοι που αναλογούν σε θνητότητα 0,6%.

Aύξηση κρουσμάτων κοκκύτη και ιλαράς: Ο ρόλος της χαμηλής εμβολιαστικής κάλυψης

Σοβαρή απειλή για την υγεία

Ο κοκκύτης μπορεί να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνος για τα βρέφη και τα μικρά παιδιά και η σοβαρότητά του δεν μπορεί να υπερτιμηθεί. Η ασθένεια εξελίσσεται σε τρία στάδια:

1. Καταρροϊκό στάδιο: Παρόμοιο με κοινό κρυολόγημα με ρινική καταρροή, ήπιο βήχα και ενδεχομένως χαμηλό πυρετό.
2. Παροξυσμικό στάδιο: Χαρακτηρίζεται από έντονες κρίσεις βήχα, που συχνά τελειώνουν με τον χαρακτηριστικό ήχο «ουπ» καθώς το παιδί πασχίζει να αναπνεύσει.
3. Στάδιο ανάρρωσης: Σταδιακή ανάρρωση, αν και ο βήχας μπορεί να επιμένει για εβδομάδες.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλλουν, ιδίως στα βρέφη που μπορεί να εμφανίσουν απειλητικές για τη ζωή τους αναπνευστικές παύσεις. Ο κοκκύτης μπορεί να σταματήσει την ικανότητα ενός παιδιού να αναπνέει, γεγονός που είναι τρομακτικό τόσο για το παιδί όσο και για τους γονείς του. Οι έντονες κρίσεις βήχα που σχετίζονται με τη νόσο συχνά οδηγούν σε εμετό και εξάντληση, αφήνοντας τα παιδιά αδύναμα και ευάλωτα.

Σε σοβαρές περιπτώσεις, ιδίως σε βρέφη, ο κοκκύτης μπορεί να αποβεί ακόμη και θανατηφόρος.

Στον κίνδυνο αυτό συμβάλλει και το γεγονός ότι η ασθένεια είναι εξαιρετικά μεταδοτική μιας και μεταδίδεται εύκολα μέσω του βήχα, του φτερνίσματος ή της στενής επαφής. Αυτός ο συνδυασμός σοβαρών συμπτωμάτων και υψηλής μεταδοτικότητας καθιστά τον κοκκύτη σοβαρή απειλή για την υγεία και την ευημερία των παιδιών.

Αναζωπύρωση του κοκκύτη

Ο κοκκύτης θεωρούνταν κάποτε ότι βρισκόταν σε πορεία εξάλειψης λόγω του ευρέως διαδεδομένου εμβολιασμού. Ωστόσο, βλέπουμε τώρα μια επιστροφή στα προ πανδημίας επίπεδα κρουσμάτων. Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για αυτή την ανησυχητική τάση, ένας από τους οποίους είναι τα μειωμένα ποσοστά εμβολιασμού, εν μέρει τροφοδοτούμενα από τη δυσπιστία που προέρχεται από την πανδημία, η οποία οδήγησε ορισμένους γονείς να καθυστερήσουν ή να παραλείψουν τον εμβολιασμό.

Οι διαγνωστικές καθυστερήσεις έχουν επίσης συμβάλει, καθώς η ομοιότητα μεταξύ του COVID-19, του πρώιμου κοκκύτη και των συμπτωμάτων κρυολογήματος/γρίπης είναι παρόμοια, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε καθυστερημένη διάγνωση και θεραπεία.

Τι είναι ο κοκκύτης και πώς μπορείτε να προφυλάξετε παιδιά και βρέφη

Πρόληψη και προστασία

Υπάρχουν διάφορα ισχυρά εργαλεία που μπορούν να προστατεύσουν τα παιδιά από τον κοκκύτη. Ο εμβολιασμός είναι η καλύτερη άμυνα, με το εμβόλιο DTaP να συνιστάται για παιδιά κάτω των επτά ετών και το Tdap για μεγαλύτερα παιδιά και ενήλικες. Οι έγκυες γυναίκες θα πρέπει να λαμβάνουν το εμβόλιο Tdap κατά τη διάρκεια κάθε εγκυμοσύνης για να προστατεύσουν τα νεογέννητα κατά τους πρώτους ευάλωτους μήνες τους.

Τα βρέφη μπορούν να προστατευθούν περαιτέρω μέσω μιας στρατηγικής που ονομάζεται cocooning, όπου τα μέλη της οικογένειας και οι φροντιστές που θα βρίσκονται κοντά τους είναι εμβολιασμένοι.

Πέρα από τον εμβολιασμό, η διδασκαλία των παιδιών σε σωστές πρακτικές υγιεινής, όπως το πλύσιμο των χεριών και η κάλυψη του στόματος κατά τη διάρκεια του βήχα με τον αγκώνα, είναι απαραίτητη.

Το εμβόλιο του κοκκύτη επιτρέπεται στην εγκυμοσύνη;

^{με πληροφορίες από eody.gov / sheknows.com / CDC}