Η θεραπευτική επίδραση της μουσικής στα παιδιά και τους μεγάλους (vids)

Συγκεκριμένα, στην περίπτωση της μουσικής, βιώνουμε καθαρά υποκειμενικά εμπειρίες και φαινόμενα, η ουσία των οποίων παραμένει ίδια, παρά τις διαφορές από άτομο σε άτομο, αφού μιλάμε για βασικούς αισθητικούς παράγοντες όπως: τη δομή, τα αρμονικά και μελωδικά σχέδια κ.ά. (Revesz, 2001).

Η θεραπευτική επίδραση της μουσικής συσχετίστηκε με τα φυσικά χαρακτηριστικά κάθε είδους μουσικής. Έτσι έχουμε ως αποτέλεσμα(Shaboutin, 2005):

Η Θρησκευτική ή Ιερή Μουσική, η οποία είναι κατά βάση αφιερωμένη στην εκκλησιαστική μουσική, βασισμένη στους σύμφωνους ήχους,βοηθάει στη μείωση του πόνου και μπορεί να προκαλέσει συναισθήματα ηρεμίας και βαθιάς πνευματικής αυτογνωσίας και να επιφέρει πνευματική ανύψωση.

Οι Γρηγοριανοί ύμνοι, οι οποίοι δημιουργούν μία χαλαρή αίσθηση του χώρου χρησιμοποιώντας τη ροή του κειμένου, την επιμήκυνση στην προφορά των φωνηέντων και το φυσικό ρυθμό της αναπνοής βοηθάνε στη μείωση του άγχους. Η μουσική αυτή προτείνεται για διαλογισμό και ήσυχη μελέτη.

Η Μπαρόκ Μουσική, που με τη δομημένη φόρμα της και το σταθερό και χαλαρό ρυθμό της δημιουργεί μία αίσθηση σταθερότητας και τάξης, προσφέροντας ασφάλεια και προβλεψιμότητα. Είναι ιδανική για μελέτη ή εργασία μέσα σε ένα διεγερμένο περιβάλλον.

Η Κλασσική Μουσική, που με την λεπτότητα, τη διαύγεια και τη διαφάνειά της καταφέρνει να βελτιώσει την οπτική αντίληψη, βοηθάει στη μνήμη άλλα και τη συγκέντρωση.

Η Μουσική του Ρομαντισμού, που δίνει βάση στο συναίσθημα και στην έκφραση. Συμπεριλαμβάνει θέματα όπως: ο μυστικισμός, η διεθνιστικότητα, η ατομικότηα κ.ά., έτσι καταφέρνει να αυξήσει τη φιλευσπλαχνία, την αγάπη και την ενσυναίσθηση του ατόμου.

Η Μουσική του Ιμπρεσιονισμού, που προκαλεί ονειρικές εικόνες χρησιμοποιώντας την ελεύθερη ροή της μουσικής φόρμας και καταφέρνει να ενεργοποιήσει τον αυθορμητισμό της δημιουργίας καθώς και να επιτύχει την σύνδεση με το υποσυνείδητο του ανθρώπου.

Η Ποπ (Pop) Μουσική, που με τον ρυθμό της μπορεί να κρατήσει συναισθήματα, να εμπνεύσει μέτρια κίνηση αλλά και μία αίσθηση καλής διάθεσης.

Η Rock Μουσική, η οποία είναι μία κατά βάση δυνατή μουσική, που απαρτίζεται από έντονο ρυθμό που δίνουν τα κρουστά αλλά και από χαοτικούς ενοχλητικούς ήχους και παραφωνίες. Η Rock είναι κατάλληλη για να διεγείρει τα πάθη προκαλώντας κίνηση και απελευθερώνοντας την ένταση. Μπορεί και να έχει ενοχλητικές επιδράσεις, κρύβει τον πόνο αλλά και άλλους περιβαλλοντικούς ήχους. Υπάρχει περίπτωση να φέρει και αντίθετα αποτελέσματα όταν ο ακροατής δεν είναι σε διάθεση για ενεργητική διασκέδαση όπως άγχος, ένταση ή και σωματικός πόνος.

Η HeavyMetal, η Punk, η Rap, η Hip-Hop, η Grunge Μουσική, οι οποίες έχουν έντονο το ρυθμικό στοιχείο και έχουν έντονο, σκληρό και σκοτεινό ήχο. Χρησιμοποιούν φωνητικά που ποικίλουν από αγωνιώδης και οδυνηρούς στίχους μέχρι και επιθετικές ατάκες. Λέγεται πως αυτά τα είδη μουσικής αντικατοπτρίζουν την κοινωνία. Διεγείρουν το νευρικό σύστημα, αποφορτίζουν τον εγκέφαλο, οδηγούν σε έκφραση του εαυτού και δυναμική συμπεριφορά και αντικατοπτρίζουν την ανάγκη της νέας γενιάς για απελευθέρωση και την έντασή της.

Η Jazz Μουσική, η οποία είναι αφρικάνικης καταγωγής και ιδιαίτερα εκφραστική. Επιτυγχάνει την αβίαστη εκδήλωση της χαράς και της λύπης, επιβεβαιώνει την ανθρώπινη ομαδικότητα, εμπνέει και ζωντανεύει και μπορεί να μεταφέρει την ευφυΐα και την ειρωνεία.

Η Νοτιοαμερικανική ή Latin Μουσική, που έχει ένταση και ζωντανό ρυθμό. Αυτό το είδος της μουσικής μπορεί να αυξάνει την ένταση της αναπνοής όπως και του καρδιακού κτύπου. Μπορεί να ενεργοποιήσει την κίνηση σε ολόκληρο το σώμα και ιδιαίτερα η Sambaέχει την ιδιότητα να μπορεί να διεγείρει και να ηρεμεί το σώμα ταυτόχρονα.

Η Καινούργιας γενιάς (NewAge) Μουσική, που δεν έχει κάποιο κυρίαρχο ρυθμό αλλά μπορεί να διευρύνει την αίσθηση του χρόνου και του χώρου και έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει μία κατάσταση χαλαρής ετοιμότητας.

Υποστηρίζεται πως όλοι οι άνθρωποι γεννιόμαστε με μία ιδιαίτερη εσωτερική ευαισθησία στον τόνο και στο ρυθμό(Nordoff-Robbins, 1971). O Steiner θεωρεί ότι η μελωδία βρίσκεται μέσα σε κάθε άνθρωπο και πως ο μουσικός δημιουργεί μέσα στην ψυχή του πελάτη. (Bruscia, 1987).

Η μουσική είναι η τέχνη που μιλάει στον άνθρωπο ως όλον, δηλαδή και ως ψυχή και ως -35 -σώμα και ως πνεύμα. Έχει τη δύναμη να προσφέρει απίστευτες δυνατότητες σε σχέση με την επικοινωνία και την έκφραση των ανθρώπων αλλά έχει και θεραπευτική ιδιότητα (Hesser, 1995).

Άννα Μαντούβαλου
Μουσικολόγος Μουσικοθεραπεύτρια