Παιδική και εφηβική παχυσαρκία: Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά;

H παιδική και εφηβική παχυσαρκία που αποτελούν ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα για τη δημόσια υγεία και οι επιπτώσεις τόσο για τη σωματική όσο και για την ψυχική υγεία των παιδιών είναι πολλές. Ανάμεσα στις χώρες της Ευρώπης η Ελλάδα κατέχει μία από τις πρώτες θέσεις και είναι σημαντικό να βοηθήσουμε τα παιδιά τόσο στην πρόληψη όσο και στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας.

Για να κατανοήσουμε καλύτερα το πρόβλημα είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τους παράγοντες που συμβάλουν στην εμφάνιση της παχυσαρκίας, όπως οι γενετικοί, οι κοινωνικοοικονομικοί και οι μεταβολικοί παράγοντες. Ο τρόπος ζωής φαίνεται να παίζει επίσης καθοριστικό ρόλο. Πιο συγκεκριμένα, οι μη ισορροπημένες διατροφικές επιλογές, η καθιστική ζωή και η πολύωρη ενασχόληση με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή και την τηλεόραση αποτελούν το τρίπτυχο που συμβάλει σημαντικά στην παιδική κι εφηβική παχυσαρκία.

Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά;

Είναι σημαντικό ως γονείς να βοηθήσετε τα παιδιά αν αντιμετωπίζουν πρόβλημα με υπερβάλλον σωματικό βάρος ακολουθώντας τις παρακάτω συμβουλές.

• Δώστε έμφαση στην ποιότητα του πρωινού και του κολατσιού στο σχολείο. Παρακινήστε τα παιδιά να μην παραλείπουν το πρωινό γεύμα καθώς θα τα κρατήσει χορτάτα μέχρι το κολατσιό στο σχολείο. Προσφέρετε τροφές υψηλής διατροφικής αξίας στο πρωινό όπως τα γαλακτοκομικά, το ψωμί και δημητριακά ολικής άλεσης, το αυγό και τα φρούτα. Το ίδιο πρέπει να ισχύει και για το κολατσιό το οποίο καλό θα είναι να οργανώνετε από το σπίτι αποφεύγοντας έτσι τις ανθυγιεινές επιλογές που προσφέρουν τα κυλικεία.
• Ενθαρρύνετε τα οικογενειακά γεύματα ακολουθώντας τη μεσογειακή διατροφή. Τα παιδιά που τρώνε μαζί με την οικογένεια τείνουν να έχουν πιο υγιεινές διατροφικές συνήθειες, καθώς μιμούνται τις συνήθειες των μεγάλων κι επιπλέον αποφεύγεται η υπερκατανάλωση φαγητού μπροστά στην οθόνη της τηλεόρασης ή του υπολογιστή. Επιλέγοντας τη μεσογειακή διατροφή ακολουθείτε ένα ισορροπημένο πρότυπο διατροφής, το οποίο έχει φανεί από πολυάριθμες μελέτες ότι μπορεί να βοηθήσει και στη διαχείριση του σωματικού βάρους.

• Έχετε άφθονα φρούτα και λαχανικά στο σπίτι. Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι σημαντικό κομμάτι στο πλαίσιο της μεσογειακής διατροφής και φαίνεται να βοηθούν επίσης στον έλεγχο του σωματικού βάρους. Κάνετε τα λαχανικά απαραίτητα συνοδευτικά σε κάθε κυρίως γεύμα κι έχετε πάντα πολλά φρούτα έτοιμα προς κατανάλωση σε ορατό σημείο.
• Πείτε όχι σε στερητικές δίαιτες. Αποφύγετε τις στερητικές δίαιτες στα παιδιά καθώς η απότομη απώλεια βάρους είναι απαγορευτική σε αυτές της ηλικίες και στερεί απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για την ανάπτυξη των παιδιών. Καθώς οι έφηβοι είναι πιο ανεξάρτητοι στις διατροφικές τους επιλογές είναι πιθανό να αποφασίσουν να ακολουθήσουν μία στερητική δίαιτα. Σε αυτήν την περίπτωση είναι σημαντικό να συζητήσετε μαζί τους προκειμένου να ακολουθήσουν ένα ισορροπημένο διατροφικό πρότυπο.
• Σερβίρετε το φαγητό στην κατάλληλη μερίδα για την ηλικία και τις ανάγκες του παιδιού. Είναι πολύ συχνό φαινόμενο οι γονείς να σερβίρουν μερίδες που αντιστοιχούν σε έναν ενήλικα και να πιέζουν το παιδί να αδειάζει το πιάτο του. Ωστόσο είναι σημαντικό τα παιδιά να μάθουν να «ακούν» την πείνα τους και να καταναλώνουν την ποσότητα του φαγητού που χρειάζονται. Ο διαιτολόγος σας μπορεί να βοηθήσει στην εκτίμηση των διατροφικών αναγκών του παιδιού.
• Ενθαρρύνετε την ενασχόληση των παιδιών με την άσκηση. Αφήστε το παιδί να αποφασίσει ποια δραστηριότητα του αρέσει περισσότερο κι ενθαρρύνετε το παιχνίδι σε εξωτερικούς χώρους και όχι στο σπίτι.
• Γίνετε εσείς το παράδειγμα προς μίμηση. Υιοθετώντας ισορροπημένες διατροφικές συνήθειες, επηρεάζετε θετικά τα παιδιά που διαμορφώνουν από πολύ νωρίς τις συνήθειές τους.

Τέλος είναι σημαντικό να θυμάστε ότι οι παραπάνω αλλαγές πιθανότατα δε θα επιτευχθούν γρήγορα αλλά θα γίνουν αργά και σταδιακά, ενώ η πίεση στα παιδιά μόνο αντίθετα αποτελέσματα μπορεί να έχει.

Δρ Ευσταθία Παπαδά RD

Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc, PhD
Πτυχιούχος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου &
University College London (UCL)
Διδάκτωρ Χαροκοπείου Πανεπιστημίου
e-mail: efpapada@gmail.com