Η αδενομύωση είναι μία αρκετά συνήθης πάθηση της μήτρας με ενίοτε ιδιαίτερα ενοχλητική συμπτωματολογία, η οποία περιγράφηκε για πρώτη φορά ήδη στις αρχές του 19ου αιώνα, αλλά η συχνότητα εμφάνισής της στο γενικό πληθυσμό είναι μάλλον υποτιμημένη, κυρίως διότι η διάγνωσή της είναι ακόμα και σήμερα εξαιρετικά δυσχερής.
Πώς παρουσιάζεται η αδενομύωση;
Για να κατανοήσουμε το πώς παρουσιάζεται η αδενομύωση χρήσιμο θα ήταν να ανατρέξουμε στη βασική ανατομία της μήτρας, όπως αυτή απεικονίζεται σχηματικά παρακάτω.
Η μήτρα είναι ένα κοίλο όργανο (= όργανο με κοιλότητα). Η κοιλότητα της μήτρας ονομάζεται ενδομητρική κοιλότητα και εντός αυτής αναπτύσσεται προστατευμένο το μωρό κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Το τοίχωμα της μήτρας έχει πάχος 2 με 3 εκατοστά και σε αυτό διακρίνουμε δύο βασικά στρώματα:
- Το μυομήτριο, που είναι το εξωτερικό στρώμα και – όπως υποδηλώνει και το όνομά του – αποτελείται από μυϊκό ιστό.
- Το ενδομήτριο, το οποίο είναι ο ιστός, που καλύπτει εσωτερικά την ενδομητρική κοιλότητα. Ο ιστός αυτός υπό την επιρροή των ορμονών, που «ρυθμίζουν» τον εμμηνορρυσιακό κύκλο αυξάνει το πάχος του τις πρώτες 15 ημέρες του κύκλου περίπου (παραγωγική φάση), ενώ όταν τα επίπεδα των συγκεκριμένων ορμονών καμφθούν στο τέλος της εκκριτικής φάσης του κύκλου, μέρος αυτού αποπίπτει («πέφτει», «ξεκολλάει») και εξέρχεται μέσω του τραχήλου στον κόλπο υπό τη μορφή τεμαχίων ιστού αναμεμιγμένων με αίμα, οπότε και αρχίζει η έμμηνος ρύση (η περίοδος).
Ενδομητρικός ιστός – υπό φυσιολογικές συνθήκες – εντοπίζεται αποκλειστικά και μόνον στο τοίχωμα της ενδομητρικής κοιλότητας και πουθενά αλλού.
Στην αδενομύωση «νησίδες» ή «εστίες» ενδομητρικού ιστού απαντώνται και στο πάχος του μυομητρίου (βλ. εικόνα).
Εξού και η ετυμολογία του όρου «αδενομύωση». Ο όρος αυτός προέρχεται από τη λέξη «αδένας» (αφού ο ενδομητρικός ιστός είναι πλήρης αδένων) και «μυς» (αφού οι αδένες του ενδομητρίου εντοπίζονται στο μυομήτριο).
Ποια είναι τα συμπτώματα της αδενομύωσης;
Οι γυναίκες, που πάσχουν από αδενομύωση συνήθως αναφέρουν:
- παρατεταμένη εμμηνορρυσία ή εμμηνορρυσία χαρακτηριζόμενη από σημαντική απώλεια αίματος
- δυσμηνόρροια (πόνο στην περίοδο)
- χρόνιο άλγος στην περιοχή της πυέλου (λεκάνης)
- δυσπαρευνία (πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή)
Τα στοιχεία σχετικά με ενδεχόμενη σύνδεση της αδενομύωσης με την εκδήλωσης υπογονιμότητας είναι αντικρουόμενα.
Γιατί εμφανίζεται η αδενομύωση;
Δεν γνωρίζουμε του μηχανισμούς, μέσω των οποίων το ενδομήτριο «εισβάλλει» στο μυομήτριο, με αποτέλεσμα την εμφάνιση αδενομύωσης.
Εντούτοις, φαίνεται, πως η ανάπτυξη των «νησίδων» αδενομύωσης στο μυομήτριο εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από την έκκριση των ορμονών, που ονομάζονται οιστρογόνα.
Οι ορμόνες αυτές συμμετέχουν στη ρύθμιση του κύκλου της γυναίκας και η παραγωγή τους από τις ωοθήκες παρουσιάζει διακυμάνσεις. Η παραγωγή των ορμονών αυτών αυξάνεται εξάλλου σημαντικά και κατά τη διάρκεια της κύησης
Ποιες γυναίκες είναι πιο πιθανό να παρουσιάσουν αδενομύωση;
Η διάγνωση της αδενομύωσης είναι συχνότερη σε γυναίκες που:
- έχουν υποβληθεί σε χειρουργικές επεμβάσεις της μήτρας (αποξέσεις ενδομητρίου, καισαρική τομή, αφαίρεση ινομυωμάτων)
- είχαν πολλαπλές εγκυμοσύνες
- βρίσκονται στη μέση ηλικία – οι περισσότερες περιπτώσεις αδενομύωσης διαγιγνώσκονται στα ’40 ή στα ‘50
Οι δύο τελευταίοι παράγοντες κινδύνου συνδέονται με την έκθεση της μήτρας σε υψηλά επίπεδα οιστρογόνων (εγκυμοσύνη) ή με την έκθεσή της στη δράση των ορμονών αυτών για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα (μέση ηλικία).
Φαίνεται επιπροσθέτως, πως ελαφρώς αυξημένη πιθανότητα εκδήλωσης αδενομύωσης αντιμετωπίζουν και οι γυναίκες, που είναι παχύσαρκες. Αυτό δεν θα πρέπει υπό μίαν έννοια να μας εκπλήσσει, καθότι η καταγραφή υψηλού ποσοστού σωματικού λίπους συνδέεται και με αυξημένη παραγωγή οιστρογόνων από το λιπώδη ιστό.
Δείτε ΕΔΩ πότε είναι οι γόνιμες ημέρες σας!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr
