Μαθαίνοντας για τη σπουδαιότητα των ωκεανών με φύλλα εργασίας

Ιστορική αναδρομή

Η Παγκόσμια Ημέρα Ωκεανών (World Ocean Day) γιορτάζεται κάθε χρόνο από το 1992. Θεσμοθετήθηκε στις 8 Ιουνίου της ίδιας χρονιάς, κατά τη διάρκεια της Συνόδου για την Γη στο Ρίο Ντε Ζανέιρο, όπου 150 ηγέτες απ' όλο τον κόσμο υπέγραψαν τη Συνθήκη για την Βιοποικιλότητα, σε μια προσπάθεια να εμποδίσουν την εξαφάνιση σπανίων ειδών από το ζωικό και φυτικό βασίλειο. Από το 2009,η Παγκόσμια Ημέρα Ωκεανών τελεί υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.

Οι ωκεανοί καταλαμβάνουν πάνω από το 70% της επιφάνειας της Γης και έχουν συνδεθεί από αρχαιοτάτων χρόνων με την ανθρώπινη εξέλιξη.

Η σημασία της θαλάσσιας ζωής και γιατί απειλείται

Οι ωκεανοί και οι θάλασσες, που καταλαμβάνουν τα 3/4 της επιφάνειας της Γης, έχουν μεγάλη αξία για την οικολογική ισορροπία του πλανήτη.

Η θαλάσσια ζωή και η βιοποικιλότητα στους ωκεανούς απειλούνται στις μέρες μας από την υπεραλίευση, τη μόλυνση και πρόσφατα από το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Αν και η χώρα μας δεν περιβάλλεται από ωκεανούς, είναι εν τούτοις δεμένη με το θαλάσσιο στοιχείο.

Ένα πλήθος οργανισμών ζει σε μικρά βάθη μέχρι 200 μ., ενώ στα μεγάλα βάθη (3.000-4.000μ.), στις αβύσσους, ζουν σπάνια είδη θαλάσσιων οργανισμών (αβυσσικοί οργανισμοί). Μια ισορροπία που κινδυνεύει να διαταραχθεί από τις ανθρώπινες δραστηριότητες.

Η ανεξέλεγκτη εκμετάλλευση της θάλασσας πρέπει να σταματήσει. Η Greenpeace ζητά από τις κυβερνήσεις των κρατών να προχωρήσουν στην προστασία των ωκεανών του πλανήτη μέσα από τη δημιουργία ενός δικτύου θαλάσσιων καταφυγίων. Ο καθορισμός των θαλάσσιων καταφυγίων είναι ένα απαραίτητο βήμα για πλούσιες και υγιείς θάλασσες.

Η σπουδαιότητα των ωκεανών μέσα από φύλλα εργασίας

Με αφορμή, λοιπόν, τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα, κατεβάστε εδώ φύλλα εργασίας που είχαμε δημοσιεύσει στο παρελθόν.

4 fun facts που δεν γνωρίζετε για τους ωκεανούς

1. Λιγότερο από το 10% του παγκόσμιου ωκεανού έχει χαρτογραφηθεί

Οι επιστήμονες γνωρίζουν περισσότερα για τις φυσικές και χημικές ιδιότητες του διαστήματος από ό,τι για τις βαθιές ωκεάνιες περιοχές του πλανήτη Γη. Ο πυθμένας του ωκεανού είναι κάθε άλλο παρά επίπεδος. Στην πραγματικότητα, είναι γεμάτος από τάφρους, οροπέδια και φαράγγια.

2. Ο πυθμένας του ωκεανού κινείται

Ο πυθμένας των ωκεανών αποτελείται κυρίως από βασάλτη και άλλα πυριγενή πετρώματα, σχηματίζοντας αυτό που είναι γνωστό ως ωκεάνιος φλοιός.

Καθώς οι τεκτονικές πλάκες διαχωρίζονται, το λιωμένο μάγμα ανεβαίνει στον πυθμένα του ωκεανού, σχηματίζοντας μια μεσοωκεάνια ράχη, η οποία αποτελεί μέρος των ενεργών τεκτονικών πλακών που διαμορφώνουν τον πλανήτη μας.

Σε αυτές τις περιοχές εξακολουθούν να γίνονται σημαντικές ανακαλύψεις για τον πλανήτη Γη και τις μορφές ζωής που ζουν σε αυτές τις «απομακρυσμένες» περιοχές.

3. Ο αριθμός των ειδών που ζουν στον ωκεανό είναι άγνωστος.

Ευκαρυωτικά είναι τα φυτά, τα ζώα και οι μύκητες που βρίσκονται στη Γη. Ορισμένες μελέτες εκτιμούν ότι υπάρχουν περίπου 8,7 εκατομμύρια ευκαρυωτικά είδη παγκοσμίως, εκ των οποίων 2,2 εκατομμύρια είναι θαλάσσια, δηλαδή περίπου το ένα τέταρτο της ευκαρυωτικής ζωής ζει στον ωκεανό!

Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι ο ωκεανός μας φιλοξενεί πλούσια βιοποικιλότητα και κάθε οργανισμός παίζει κρίσιμο ρόλο στη δομή και τη λειτουργία αυτού του εκτεταμένου θαλάσσιου περιβάλλοντος.

4. Η στάθμη της θάλασσας και η ποσότητα του νερού μεταβάλλονται με την πάροδο του χρόνου.

Κατά τη διάρκεια της τελευταίας εποχής των Παγετώνων (πριν 11.600 χρόνια), οι παγετώνες κάλυπταν σχεδόν το ένα τρίτο του χερσαίου εδάφους και ο ωκεανός ήταν 120 μέτρα χαμηλότερα από ό,τι σήμερα - επιτρέποντας στους ανθρώπους να περάσουν στη Βόρεια Αμερική από την Ασία. Κατά τη διάρκεια της τελευταίας παγκόσμιας «θερμής περιόδου», πριν από περίπου 125.000 χρόνια, οι θάλασσες ήταν περίπου 6 μέτρα ψηλότερα από ό,τι σήμερα.

Καθώς η μέση παγκόσμια θερμοκρασία αυξάνεται, η θερμότητα απορροφάται από τον ωκεανό, η θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας αυξάνεται και το νερό διαστέλλεται.

^{Με πληροφορίες: sansimera.gr, usgs.gov}