Αποσχολειοποίηση (unschooling): Η νέα αμφιλεγόμενη εκπαιδευτική μέθοδος

Έχετε καθόλου μνήμες από τα σχολικά σας χρόνια; Μήπως θυμάστε πως καμιά φορά νιώθατε πλήξη μέσα στη τάξη ή πως η μελέτη ήταν υποχρεώση; Μην κατηγορείτε τον εαυτό σας, αυτό συμβαίνει όταν το εκπαιδευτικό σύστημα δεν σέβεται τις φυσικές διαδικασίες και τους ρυθμούς των παιδιών.

Με αυτό το σκεπτικό, το unschooling είναι μια προσέγγιση που λύνει πολλές από αυτές τις δυσκολίες βασιζόμενη στην έμφυτη περιέργεια και τα κίνητρα των μικρών παιδιών.

Τα παραδοσιακά εκπαιδευτικά μοντέλα αντιμετωπίζουν τα παιδιά σαν παθητικούς δέκτες που πρέπει να κατευθύνονται, σαν «άδεια δοχεία » που πρέπει να γεμίζουν από έναν εκπαιδευμένο ενήλικα μέσω της εφαρμογής ενός δομημένου σχεδίου.

Ως εκ τούτου, ο στόχος είναι να «γεμίσουν» πληροφορίες το μυαλό των παιδιών ως απλή τυπική διαδικασία και συχνά χωρίς να γνωρίζουν τη χρησιμότητα ή το ενδιαφέρον αυτών που μαθαίνουν. Το αποτέλεσμα; Τα παιδιά απομνημονεύουν τη γνώση για μικρό χρονικό διάστημα χωρίς να καταλαβαίνουν τι μελετούν και, μόλις τελειώσει η αξιολόγηση, ξεχνούν ό,τι έμαθαν.

Η αποσχολειοποίηση ξεφεύγει από αυτά τα πρότυπα και επαναφέρει το παιδί στο επίκεντρο της διαδικασίας, δίνοντάς του πρωταγωνιστικό ρόλο και προσαρμόζοντας τη διδασκαλία στις ανάγκες του.

Ο δεκάλογος της θεωρίας της Μαρίας Μοντεσσόρι που πρέπει να γνωρίζουν γονείς και εκπαιδευτικοί

Τι σημαίνει ο όρος «αποσχολειοποίηση»

Ο όρος αποσχολειοποίηση, στα αγγλικά unschooling, σημαίνει «χωρίς σχολείο», επομένως, τα σχολεία, οι δάσκαλοι, τα προγράμματα σπουδών και οι εξετάσεις αφαιρούνται από την εξίσωση.

Η προσέγγιση είναι αρκετά διαφορετική: Τα παιδιά μαθαίνουν μέσα από καθημερινές εμπειρίες που κεντρίζουν το ενδιαφέρον τους και καθοδηγούνται από δικά τους εσωτερικά κίνητρα . Με αυτόν τον τρόπο, είναι πιο ελεύθερα και αυτόνομα και ακολουθούν τους δικούς τους ρυθμούς.

Εκ πρώτης όψεως, αυτό μπορεί να φαίνεται «τραβηγμένο»- ωστόσο, σκεφτείτε πώς τα παιδιά αρχίζουν να μιλούν τη μητρική τους γλώσσα. Κανείς δεν δομεί μια σειρά από θεωρητικά και πρακτικά μαθήματα για να τους τη διδάξει.

Παρομοίως, είμαι σίγουρη πως έχετε βρεθεί στην κατάσταση όπου το παιδί σας αρνείται πεισματικά να γράψει την έκθεση του έχει βάλει η δασκάλα για αύριο, αλλά διασκεδάζει όταν γράφει τις δικές του ιστορίες. Το πιο εντυπωσιακό από όλα; Αναβάλλει όσο το δυνατόν περισσότερο τη μελέτη για ένα διαγώνισμα, ενώ περνά ώρες ψάχνοντας πληροφορίες που βρίσκει ενδιαφέρουσες για πλανήτες ή δεινόσαυρους.

Ρομαντικό παιδαγωγικό μοντέλο: Tι είναι και γιατί υπερέχει του παραδοσιακού

Η μάθηση δεν είναι η ίδια όταν είναι «αναγκαστική», δομημένη και αξιολογείται. Όταν τα παιδιά έχουν την ελευθερία να μάθουν κάτι επειδή πραγματικά τους ενδιαφέρει, όλη η εξίσωση αλλάζει.

Χαρακτηριστικά του unschooling

• Το παιδί κατέχει τον κεντρικό ρόλο και είναι ο πρωταγωνιστής. Κατευθύνει τη διαδικασία και κάνει ερωτήσεις ανάλογα με την περιέργεια και τα ενδιαφέροντά του. Ο ενήλικας καθοδηγεί, προσανατολίζει και απαντά.
• Οι ρυθμοί του παιδιού γίνονται σεβαστοί και η μάθηση δεν επισπεύδεται.
• Δεν υπάρχει αξιολόγηση ή γραπτή ή/και προφορική εξέταση. Η μάθηση δεν είναι υποχρέωση αλλά δικαίωμα, οπότε κανείς δεν κρίνεται.
• Το παιδί αποφασίζει τι θέλει να μάθει ανάλογα με την ανάγκη που προκύπτει. Με αυτόν τον τρόπο, γνωρίζει τη χρησιμότητα κάθε πληροφορίας που αποκτά και καταλαβαίνει πώς να την εφαρμόσει πρακτικά στη ζωή του. Έτσι, οι γνώσεις έχουν νόημα και ότι διαρκούν με την πάροδο του χρόνου.

Μπορεί το παιδί να μάθει μια ξένη γλώσσα παρακολουθώντας ταινίες με υπότιτλους;

Είναι η αποσχολειοποίηση μία αποτελεσματική εναλλακτική λύση;

Καθώς πρόκειται για μια τόσο πρωτοποριακή πρόταση, είναι λογικό να υπάρχουν αμφιβολίες. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να εξετάσουμε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά του εκπαιδευτικού αυτού μοντέλου

Πλεονεκτήματα

• Τα παιδιά μεγαλώνουν με περισσότερη ελευθερία , αυτονομία και αυτοπεποίθηση. Έρχονται σε επαφή με τα ενδιαφέροντα και τις ανησυχίες τους γνωρίζοντας καλύτερα τον εαυτό τους.
• Είναι πιο ανεξάρτητα καθώς κάνουν σχετικές ερωτήσεις και μαθαίνουν με πρακτικό τρόπο μέσω του πειραματισμού.
• Η μάθηση που αποκτούν είναι σταθερή και διαρκεί με την πάροδο του χρόνου. Αν και με το δικό τους ρυθμό , τα παιδιά μαθαίνουν τελικά όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν.
• Απολαμβάνουν την παιδική τους ηλικία και η σχέση τους με τους γονείς τους είναι ισχυρότερη.
• Με την μη-ύπαρξη των εξετάσεων, μειώνεται η πίεση της αξιολόγησης και της σύγκρισης.

Μειονεκτήματα

• Το παιδί χάνει την ευκαιρία να αλληλεπιδράσει με συνομηλίκους και να μάθει πώς να σχετίζεται
• Εάν το παιδί μεταβεί αργότερα σ' ένα παραδοσιακό εκπαιδευτικό σύστημα , ενδέχεται να υπάρξουν προβλήματα προσαρμογής στην ομαδική εργασία, στην απομνημόνευση ή σε ένα αυστηρό και δομημένο εκπαιδευτικό σχέδιο.
• Για να είναι βιώσιμη αυτή η εκπαιδευτική προσέγγιση, οι ενήλικες πρέπει να είναι πολύ αφοσιωμένοι στο να αφυπνίσουν την περιέργεια των παιδιών και να τα καθοδηγούν.

Εν ολίγοις, το unschooling είναι μια πολύ ωφέλιμη εναλλακτική λύση για τα μικρά παιδιά, αν και δεν είναι ακόμα πολύ διαδεδομένο. Πρόκειται για ένα παιδοκεντρικό μοντέλο που κάνει focus στην επίτευξη ουσιαστικής μάθησης .

^{Πηγή: youaremom.com}