Ακαταστασία στο σπίτι: Πώς μας επηρεάζει ψυχολογικά και τι μπορούμε να κάνουμε

Είχατε μια κουραστική μέρα; Μόλις ανοίξατε την πόρτα του σπιτιού μετά από μία βόλτα στο σουπερμάκετ με τα παιδιά και το συναίσθημα παραμένει το ίδιο.

Αντί να νιώθετε ανακουφισμένη, τα μάτια σας αντικρίζουν έναν σωρό από πράγματα, άπλυτα ρούχα και «Δεν-έχω-ιδέα-αλλά-θα-το-φτιάξω-αργότερα» κουτιά και νιώθετε το στομάχι σας να σφίγγεται.

Ακριβώς όπως η εργασία σε ένα περιβάλλον που είναι γεμάτο κόσμο, ακατάστατο και με πολύ έντονο φως επηρεάζει τη διάθεση και την υγεία -έχει αποδειχθεί- το ίδιο συμβαίνει και όταν ζείτε σ' έναν χώρο που είναι γεμάτος με πράγματα που δεν σας προσφέρουν ούτε χαρά αλλά ούτε είναι χρήσιμα.

Με ελάχιστη αυτογνωσία , μπορείτε να μάθετε να θέτετε όρια τα οποία θα σας «απελευθερώσουν» από την τυραννία του «πάρα πολύ» που σας εμποδίζει να έχετε το σπίτι που επιθυμείτε και την ελευθερία να είστε η καλύτερη μαμά.

Τι λένε τα επιστημονικά δεδομένα

Σύμφωνα με μελέτη του UCLA’s Center on Everyday Lives of Families (CELF), το άγχος που βιώνουμε στο σπίτι είναι ανάλογο με τον όγκο των πραγμάτων που έχουμε μαζέψει.

Στο πλαίσιο της έρευνας, μια ομάδα επαγγελματιών αρχαιολόγων, ανθρωπολόγων και άλλων κοινωνικών επιστημόνων μελέτησε 32 οικογένειες μεσαίας τάξης, διπλού εισοδήματος με 2-3 παιδιά ηλικίας 7-12 ετών στο Λος Άντζελες.

Οι επιστήμονες εξέτασαν την ποσότητα των πραγμάτων που βρισκόντουσαν στο σπίτι και διαπίστωσαν ότι οι γυναίκες που αισθάνονται ότι το σπίτι τους είναι ακατάστατο τείνουν να:

• Να είναι λιγότερο ευτυχισμένες στο γάμο τους
• Να έχουν σε αυξημένα επίπεδα την ορμόνη της κορτιζόλης
• Να δυσκολεύονται να διαχειριστούν τις καθημερινές εργασίες
• Νιώθουν αντιπαραγωγικές
• Δυσκολεύονται στη μετάβαση από τη δουλειά στο σπίτι
• Πάσχουν από κατάθλιψη
• Νιώθουν μεγαλύτερη κόπωση

Η μελέτη διαπίστωσε, επίσης, ότι ημιτελή έργα στο σπίτι εμπίπτουν στην κατηγορία της ακαταστασίας και δημιουργούν το ίδιο είδος άγχους που προκαλεί η τελευταία. Οι δουλειές του σπιτιού και οι επισκευές μετατρέπουν το σπίτι σε χώρο αυξημένων απαιτήσεων παρά σε «καταφύγιο» από τους στρεσογόνους παράγοντες.

Το tip της μαμάς: Το λάθος που κάνετε κάθε φορά που καθαρίζετε

Τι γίνεται με τα παιδιά

Αν ένα πιο καθαρό και συμμαζεμένο περιβάλλον είναι για εμάς τους ενήλικες ένας αρκετά σημαντικός λόγος για να αποσυμφοριστούμε, φανταστείτε για τα παιδιά.

«Μεγαλώνοντας σε ένα σπίτι όπου δεν διδαχτήκαμε το πώς να διατηρούμε την τάξη, μπορεί ακούσια να μεταδώσουμε αυτές τις συνήθειες στα παιδιά, καθιστώντας τα ανίκανα να μάθουν τις βασικές οργανωτικές δεξιότητες», εξηγεί η ειδικός και συγγραφέας Regina Leeds.

Συναισθηματική παράλυση

Στην υλιστική αυτή κοινωνία, είμαστε διαρκώς εκτεθειμένες σε διαφημίσεις που μας λένε τι πρέπει να έχουμε για να είμαστε υγιείς, όμορφες , ευτυχισμένες και επιτυχημένες.

Αυτό μας οδηγεί στο να συσσωρεύουμε κάθε είδους πράγματα που δεν χρειαζόμαστε πραγματικά και να μας είναι δύσκολο να τα ξεφορτωθούμε λόγω συναισθηματικού δεσίματος.

Για πολλούς λόγους, μπορεί να βρεθούμε «συναισθηματικά παράλυτες» όταν πρόκειται να αποφασίσουμε τι να κρατήσουμε ή να ξεφορτωθούμε, και αυτά τα πράγματα καταλήγουν να μας ελέγχουν αντί να ωφελούν τη ζωή μας.

Μπορεί να έχουμε συναισθηματική προσκόλληση σε πράγματα, αλλά ο κύριος λόγος που κρατάμε πράγματα είναι ο φόβος. Όσο και αν είναι μία λανθασμένη αντίληψη, φοβόμαστε την απώλεια της ασφάλειας , της άνεσης και της αγάπης όταν πετάμε τα πράγματα.

Επιπλέον, τα «υπάρχοντά» μας ενσαρκώνουν τις αναμνήσεις μας, τις ελπίδες και τα όνειρά μας, αντιπροσωπεύοντας αυτό που πιστεύουμε ότι είμαστε τώρα και αυτό που πιστεύουμε ότι θα είναι η καλύτερη εκδοχή τουασφάλειας μας στο μέλλον . Έτσι, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι μπορεί να είναι δύσκολο να αποχωριστούμε.

Πώς θα μάθουν τα παιδιά να καθαρίζουν το δωμάτιό τους

Μερικοί υποστηρίζουν πως το «ξεκαθάρισμα» των πραγμάτων μπορεί να αποτελεί μια παραδοχή των αποτυχιών μας και η διατήρησή τους μπορεί επίσης να είναι τοξικές υπενθυμίσεις του τι δεν έχουμε καταφέρει.

«Κρατάτε πράγματα με σκεπτικό την ελπίδα ότι θα σας χρησιμεύσουν», λέει η συγγραφέας του βιβλίου Behind the Clutter, June Saruwatari. Ενός βιβλίου που εξετάζει όχι μόνο τα υλικά πράγματα που καταλαμβάνουν χώρο στη ζωή μας, αλλά και τη νοητική ακαταστασία που μας εμποδίζει να νιώθουμε παραγωγικές και ευτυχισμένες.

«Ελπίζουμε να χάσουμε βάρος, ελπίζουμε να προλάβουμε να γυμναστούμε, ελπίζουμε να τελειώσουμε εκείνο το βιβλίο. Αλλά όταν δεν τα καταφέρνουμε, είναι δύσκολο να μη νιώθουμε αποτυχία... Πόσα αντικείμενα πρέπει να κρατήσετε για να αρχίσουν να ελέγχουν τη ζωή σας;»

Ή, μπορεί να νιώθουμε ενοχές επειδή σπαταλάμε χρήματα σε πράγματα, οπότε τα κρατάμε για να δικαιολογήσουμε την αγορά μας. Και κυρίως, φοβόμαστε τη μετάνοια. Όλες έχουμε πετάξει κάτι, μόνο και μόνο για να ευχηθούμε αργότερα να μην το είχαμε κάνει.

Η ακαταστασία ως ψυχοσωματικό σύμπτωμα

Αν η ακαταστασία είναι η σωματική εκδήλωση των συναισθημάτων, τότε το ξεκαθάρισμα, πιστεύει η June Saruwatari, δεν έχει να κάνει απλώς με το να βάλουμε σε τάξη το γραφείο και τη ντουλάπα μας, «έχει να κάνει με το να απαλλαγείτε από όλα τα πράγματα που κρέμονται από προηγούμενες σχέσεις ή/και επαγγελματικές εκκρεμότητες».

Πώς θα μάθουν τα παιδιά να καθαρίζουν το δωμάτιό τους

Η ακαταστασία μας λέει μια ιστορία

Ακριβώς όπως τα πράγματά υποδηλώνουν διάφορα συναισθηματικά μηνύματα, μπορούν επίσης να αντιπροσωπεύουν την ταυτότητά μας.

Σύμφωνα με μια μελέτη του 2011 που δημοσιεύτηκε στο Journal of Consumer Psychology, τα πράγματα που δυσκολευόμαστε να ξεφορτωθούμε περισσότερο συνδέονται πιθανότατα με την αυτοεκτίμησή μας, όπως αποδεικνύεται από τα ευρήματα ότι «οι άνθρωποι δυσκολεύονται περισσότερο να αποχωριστούν αντικείμενα που δεν έχουν χρηματική ή λειτουργική αξία».

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μπορεί να θρηνήσουμε την απώλεια των αντικειμένων μας από μια πυρκαγιά, αλλά όχι απαραίτητα τη χρηματική τους αξία. Η μελέτη διαπίστωσε ότι ο αποχωρισμός αγαθών που μας κάνουν να αισθανόμαστε άξιες μπορεί να μας προκαλέσει πραγματική απώλεια και πραγματική θλίψη - ακόμη και κατάθλιψη.

Κάποιες από εμάς βρίσκουν την αυτοεκτίμησή τους στην εξωτερική τους εμφάνιση, ενώ άλλοι τη βρίσκουν στην αποδοχή

Συνήθως, ό,τι κρατάμε περισσότερο αντιπροσωπεύει αυτό που ορίζει την αυτοεκτίμησή μας. Για παράδειγμα, αν δίνουμε μεγάλη αξία στην επιτυχία, μπορεί να είναι δύσκολο να αποχωριστούμε τα πράγματα που αποτελούν απτές αποδείξεις των επιτευγμάτων μας, όπως βραβεία ή τον σχολικό μας έλεγχο από το δημοτικό . Το να πετάξουμε αυτά τα πράγματα μπορεί να μας κάνει να νιώσουμε λιγότερο επιτυχημένες.

Ή, αν εκτιμούμε πάνω απ' όλα τις σχέσεις μας, μπορεί να είναι πιο δύσκολο να απαλλαγούμε από τα δώρα των κοντινών μας ανθρώπων. Στη σκέψη και μόνο πως θα τα πετάξουμε να νιώθουμε πως διαπράττουμε απιστία. Αυτό ισχύει και για τις κάρτες γενεθλίων και τις ευχετήριες κάρτες, οι οποίες αντιπροσωπεύουν ότι μας αγαπούν και μας εκτιμούν, αποδεικνύοντας ότι σημαίνουμε κάτι για τους άλλους.

Η ακαταστασία δεν είναι μόνο μια αναπαράσταση των συναισθημάτων, των αναμνήσεων, της αξίας και της ταυτότητάς μας, αλλά μπορεί επίσης να είναι ένας αντιπερισπασμός από την αντιμετώπιση βαθύτερων θεμάτων - και ένα «προστατευτικό δίχτυ» από τον πόνο.

«Εκτός από το τι κρατάμε», εξηγεί η κλινική ψυχολόγος Noah Mankowski, «το πού βάζουμε την ακαταστασία μας συνήθως αντιστοιχεί σε διαφορετικά συναισθηματικά γεγονότα». Σύμφωνα με την δρ Mankowski, η ακαταστασία στη σοφίτα ή στο υπόγειο μπορεί να υποδηλώνει αδυναμία να αφήσουμε το παρελθόν.

Ή ένα ακατάστατο μπάνιο μπορεί να αποκαλύπτει προβλήματα με την εικόνα του σώματος, αφού εκεί είναι πιο πιθανό να στεκόμαστε γυμνές μπροστά στον καθρέφτη.

Και η ακαταστασία στο σαλόνι μπορεί να υποδηλώνει εμπόδια στην κοινωνική μας ζωή, ενώ μια ακατάστατη κρεβατοκάμαρα μπορεί να σχετίζεται με θέματα που αφορούν στην σεξουαλικότητα ή στον φόβο για την οικειότητα. «Όταν πετάτε τα πράγματα από 'δω και από εκεί δεν μπορείτε να δείτε καθαρά το περιβάλλον γύρω σας. Συνεπώς, δε χρειάζεται να το αντιμετωπίσετε».

Τα viral ΤikTok hacks καθαρισμού που θα κάνουν ευκολότερη την καθημερινότητά σας

Τι χρειάζεται να κάνετε

Το ξεκαθάρισμα μπορεί να είναι δύσκολο να ξεκινήσει όταν βρισκόμαστε στο τέλος μιας κουραστικής μέρας ή στο τέλος μιας ακόμη δυσκολότερης εβδομάδας . Έτσι, προσεγγίστε το με ευγνωμοσύνη. Το να είμαστε ευγνώμονες που μπορούμε να δώσουμε σε άλλους τα αχρησιμοποίητα υπάρχοντά μας -ιδιαίτερα αυτά που είναι σε καλή κατάσταση- όχι μόνο ωφελεί τους γύρω μας, αλλά μπορεί να μας βοηθήσει να ξαναγράψουμε την ιστορία του ποιες είμαστε.

Σε μια σειρά μελετών που δημοσιεύτηκαν πρόσφατα στο Journal of Marketing, οι ερευνητές εξέτασαν τρόπους για να βοηθήσουν τους ανθρώπους να δωρίσουν αντικείμενα που είχαν νόημα για αυτούς. Ανακάλυψαν ότι τα άτομα βίωναν σε πολύ μικρότερο βαθμό το συναίσθημα της απώλειας εάν το φωτογραφίζαν πρώτα.

Αντίστοιχα σε μια μελέτη του Fisher College of Business του Ohio State University, η αναπληρώτρια καθηγήτρια μάρκετινγκ δρ Rebecca Reczek και οι συνεργάτες της διαπίστωσαν ότι: «Οι άνθρωποι είναι πιο πρόθυμοι να δώσουν τα υπάρχοντά τους αν τους, εάν έχουν έναν τρόπο να διατηρήσουν την ταυτότητα που συνδέεται με αυτή τη μνήμη».

Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι: «Μπορεί να είναι σχετικά εύκολο να σπάσουμε τις παλιές συνήθειες προσκόλλησης σε αντικείμενα με συναισθηματική αξία. Φωτογραφίζοντάς τα διατηρούμε τις αναμνήσεις που συνδέονται με αυτά»

Σε σχετικά επιστημονικά πειράματα, ερευνητές επιβεβαίωσαν ότι δεν ήταν μόνο οι αναμνήσεις που εμπόδιζαν τους ανθρώπους να πετάξουν ή να δωρίσουν πράγματα, «ήταν και οι ταυτότητες που συνδέονταν με αυτές τις αναμνήσεις».

Για παράδειγμα, οι ηλικιωμένοι γονείς μπορεί να αισθάνονται ακόμα συνδεδεμένοι με την ταυτότητά τους ως νέες μαμάδες και μπαμπάδες , οπότε δεν θέλουν να αποχωριστούν τα ρούχα του βρέφους τους, καθώς οι αναμνήσεις από τη βρεφική ηλικία του παιδιού τους συνδέονται με τα ρούχα που βοηθούν να καθορίσουν ποιοι είναι. «Είναι αυτή η απροθυμία να εγκαταλείψουμε ένα κομμάτι της ταυτότητάς μας που οδηγεί στην απροθυμία μας να δωρίσουμε», δήλωσε η δρ Reczek.

Πώς να οργανώσετε την ντουλάπα του παιδιού σας ανάλογα με την ηλικία του

Έχοντας τα πράγματά μας υπό έλεγχο

1. Θέστε όρια. Η αποθήκευση των πραγμάτων μπορεί να είναι ένα μήνυμα ότι πρέπει να είμαστε πιο διεκδικητικές όσον αφορά στον χώρο μας και να θέσουμε τα κατάλληλα όρια για να μην επιτρέψουμε σε άλλους ανθρώπους να γεμίζουν το σπίτι μας με τα πράγματά τους. Αυτό περιλαμβάνει και το να κρατάμε οικογενειακά κειμήλια. Το να κρατάμε το σερβίτσιο πορσελάνης της αγαπημένης θείας Σούλας μπορεί να είναι συναισθηματικό, αλλά στην ουσία είναι άχρηστο.
2. Αφήστε πίσω το παρελθόν. Δεν πειράζει να νοσταλγούμε, αλλά το να κρατάμε τα σκονισμένους σχολικούς ελέγχους από το δημοτικό ή τα τζιν μας από όταν ήμασταν 15, μπορεί να μας εμποδίζουν να αναλάβουμε την ευθύνη για τη δημιουργία ενός καλύτερου αύριο και να προχωρήσουμε μπροστά στη ζωή μας.
3. Εμπιστευτείτε το μέλλον. Τα κουτιά ή τα ράφια με τα αχρησιμοποίητα αντικείμενα μπορεί να σηματοδοτούν τη σκέψη «για κάθε ενδεχόμενο» και την έλλειψη εμπιστοσύνης στο μέλλον. Μπορούν επίσης να σηματοδοτήσουν τη φιλοδοξία να κάνουμε ή να γίνουμε κάτι που δεν είμαστε. Η δωρεά αυτών των αντικειμένων μπορεί να απελευθερώσει χώρο στα σπίτια, τις καρδιές και τα κεφάλια μας και να μας βοηθήσει να προχωρήσουμε.
4. Βάλτε πρόγραμμα.
Τα ημιτελή έργα και οι μισοτελειωμένα project υποδηλώνουν μια μη βιώσιμη τελειομανία , προκαλώντας την αίσθηση της αποτυχίας. Η ιεράρχηση της ολοκλήρωσης μας βοηθά να σεβαστούμε και να αποδεχτούμε αυτό που είμαστε εδώ και τώρα, κάτι που μπορεί να μας ενδυναμώσει.

Σπίτι μου, νοικοκυρεμένο σπιτάκι μου

Όσο περισσότερο κάνουμε εκκαθάριση, τόσο βελτιωνόμαστε και γινόμαστε πιο συνειδητοποιημένες στο τι επιλέγουμε να κρατήσουμε, τι να πετάξουμε και τι να αναζητήσουμε. Ίσως είναι η απόλυτη μορφή αυτοφροντίδας , θα έλεγε κανείς....

^{Πηγή: mother.ly}